Yansıların odağındaki plastik atık ithalatı bir daha özgür

bencede

Member
Türkiye’nin gündemindeki en tartışmalı konulardan biri olan plastik atık ithalatında yeni bir gelişme yaşandı. Yasak, daha sıkı kontrol uygulamalarının kullanılmasıyla sona erecek.

Edinilen bilgiye göre, Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu’nun konut sahipliği yaptığı, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Büyükdede ile Etraf ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar’ın yer aldığı görüşmede; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ankara Sanayi Odası (ASO), Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV), Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED), Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) ve Geri Kazanım Derneği üzere STK’lardan dal temsilcileri ile plastik atık ithalatını düzenleyen taslağın son hali istişare edildi. Plastik atık ithalatıyla ilgili geçmiş tartışmalarda kontrollerin yetersizliği üzerinde epey duruluyordu.


SIKI KONTROL ÖNLEMLERİ GÜNDEMDE

Dünya gazetesinin haberine bakılırsa, hazırlanan taslakta birtakım sıkı kontrol önlemleri alındığı öğrenildi. Önlemlerin başında mevcut 1350 geri dönüşüm firmasının tüm lisanslarının bir daha gözden geçirilmesi geliyor. Atık ithalatında suiistimalin önüne geçebilmek için de teminat mektubu zaruriliği geliyor. Ton başına 100 TL kaidesinin olacağı tez edilen teminat mektubu ile hem de merdiven altı firmaların da engellenmesi planlanıyor.

KAPASİTE DEĞİŞİYOR

Plastik atık ithalatının ölçüsünü azaltmaya yönelik baz alınan kapasite de değiştiriliyor. Uygulamada, ithalatçı firmalar kırma makinesiyle elde edilen üretim kapasitelerinin en çok yüzde 50’sine kadarını ithal edebiliyor, kalan kısım da yurt ortasından temin ediliyordu. Taslakta yer alan düzenlemeyle kırma makinesi kapasitesiyle değil daha büyük yatırım gerektiren ve daha katma bedelli eser etabı olan ısıl süreç kapasitesi baz alınarak ithalat oranı belirlenecek. bu biçimdece ithalat ölçüsü düşürülecek.


ÇİPLE TAKİP EDİLECEK

Taslaktaki bir başka düzenlemeye bakılırsa, firmalar daha çevreci geri dönüşüm yapılması için gerekli makine- ekipmanları bulundurmak zorunda olacak. Bu makinelerin ne olduğuyla ilgili istişareler sonunda bir liste yapıldığı öğrenildi. Kıymetli bir başka gelişme ise ithal edilen atığın takibi için tehlikeli atık nakliyatında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kullandığı Taşınabilir Atık Takip Sistemi’ne (MoTAT) ithal plastik atık da dahil edilecek. bu biçimdece ithal plastik atık limandan fabrikaya gidene kadar çipli sistemle takip edilecek. Eserin hakikaten fabrikaya mı yoksa beyan dışı bir yere mi gittiği tespit edilebilecek. Kelam konusu bu iki düzenleme ile piyasada ‘çantacı atıkçı’ olarak bilinen, eser ithal ettikten daha sonra geri dönüştürmeyip ticaretini yapanların engellenmesi hedefl eniyor. Kelam konusu değişiklikleri önbakılırsan mevzuatın yakın vakitte yayınlanacağı düşünülüyor.


“FİRMA SAYISI DÜŞEBİLİR”

Ticaret Bakanlığı’nda gerçekleştirilen istişare toplantısında yer alan TOBB Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri ve PAGEV Lideri Yavuz Eroğlu, bir buçuk aydır çeşitli kontrol düzenekleri üzerinde ilgili bakanlıklar ve TOBB Atık Sanayi Meclisi ve STK’ların çalıştığını ve gelinen noktada polietilen atık ithalatında yeni düzenlemeleri içeren taslağa son halinin verildiğini söylemiş oldu. Düzenlemelerin bölüm için epey olumlu olduğunu belirten Eroğlu, mevzuatın yürürlüğe girmesiyle atık ithal eden firma sayısının önemli oranda düşebileceğini kaydetti.


Eroğlu, “1350 lisanslı geri dönüşüm firması var. Bunun daha denetimli hale getirmek lazım” dedi.

“MERDİVEN ALTI FİRMA ALAMAYACAK”

Farklı atıkların ithalatında olan artık de polietilen atık ithalatına getirilmesi planlanan teminat mektubu zorunluluğunu da kıymetlendiren Eroğlu, “Artık nitekim bu işi yapabilecek kapasitesi ve ekipmanı olan, devlete gerekli teminatı verebilenler ithal edebilecek. Teminat mektubu bankalar tarafınca verilirken merdiven altı firma bu mektubu alamayacak” diye konuştu.

Yasağın tesirlerine ait açıklamalar yapan Yavuz Eroğlu, “Türkiye’nin aylık hammadde ithalatı göz önüne alınırsa 45 günde tahminen yepyeni polietilene fazladan 69 milyon dolar ödemek zorunda kalmazdık” dedi. Eroğlu, şu biçimde devam etti: “Geri dönüştürülen polietilende atık ithalat fiyatı kilogram başına 1,6 TL iken, bu atıklar geri dönüştürülüp hammadde olduğunda 6 liraya satılıyor. Petrokimya tesislerinden alınan polietilenin kilogram fiyatı ise 16 TL civarında. Yani ortadaki fiyat farkı neredeyse 3 katı. Yurt haricinden 2020 yılında 438 bin ton polietilen atık ithal edildi ve bunlar uygun fiyatla alındığından tüketicilerimize uygun fiyattan eserler ulaştı. Geri dönüşmüş hammadde bulamayan endüstrici, petrokimya tesislerine fazladan 547 milyon dolar ödedi.”

NE OLMUŞTU?

Geçen hafta kesimlerden gelen talepler üzerine plastik atık ithalatına getirilen yasağı yumuşatılmaya çalışılmıştı. Geçen yıl 72,3 milyon dolarlık plastik hurda ithalatının yapıldığı Türkiye’de, 2021 yılının birinci 4 ayında 2020’nin tıpkı periyoduna bakılırsa yüzde 135 artışla 51,2 milyon dolarlık plastik ithalatı gerçekleştirilmesi, çevrecilerin reaksiyonlarına niye olmuştu. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı yaptıkları incelemede, Çin başta olmak üzere birfazlaca ülkenin plastik atık ithalatını yasaklamasıyla, bu mamüllerin ulusal kuralları daha esnek ülkelere yönlendirildiği detaylarıne ulaştı. Bunun üzerine bakanlık, plastik hurdaların Türkiye’ye girişinin büsbütün yasaklanması için 18 Mayıs’ta Resmi Gazete’de bildiri yayımlandı. bu biçimdece polimer olarak bilinen plastik hurda ithalatının 2 Temmuz’dan itibaren büsbütün yasaklanması kararlaştırıldı. Plastik Sanayicileri Derneği Lideri Selçuk Gülsün, “hayata geçirilen polietilen hurdası ithalat yasağının ülkemiz plastik bölümünü nasıl bir çıkmaza soktuğunun bir an evvel farkına varılmalı ve kelam konusu yasak kaldırılmalı” demişti.
 
Üst