bencede
Member
Atmosferdeki karbondioksit ölçüsü bu yıl insanlığın ortaya çıkışından beri kaydedilen en yüksek düzeye ulaştığı kaydedildi. Son yapılan ölçümlere göre karbondioksit düzeyi 420 ppm düzeyine çıktı. Bu ölçüm bundan evvelki 415 ppm oranını aştı.
Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberine nazaran, Türkiye’deki hava kirliliğinin geçmişi 1980-1990 tarihlerinde ısıtma ve endüstride kullanılan kalitesiz kömür hava kirliliğini rekor derecede etkilemesine dayanıyor.
17-18 Ocak 1993 tarihinde İstanbul’daki kükürtdioksit oranı 24 saatlik ortalamada 4070 mikrogram metreküp, Partikül Husus ise 2662 mikrogram metreküp olarak ölçülürken, bu oran dünyada ölçülen en yüksek kirlilik olarak kayıtlara geçmişti.
Partikül Unsur 10 (PM10) kirliliğinde 2000’lerin başından itibaren doğalgaz kullanmasının artmasıyla düşme eğrisi gösterse de, 2012’den daha sonra artış trendi bir daha gündeme geldi.
‘HER YIL YENİ REKOR’
Atmosferdeki karbondioksit artışının yaratacağı riskleri pahalandıran İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Selahattin İncecik, “Ortaya çıkan sayılar maalesef gezegenimiz için iç açıcı değil. 100 yıllık süreçte her yıl yeni rekor düzeye ulaşıyoruz. Atmosferdeki 400 PPM karbondioksit düzeyi kırmızı çizgimizde fakat bu oran aşılmış durumda” formunda konuştu.
‘ÖLÇÜMLERİ SANAYİ KENTLERİNİN ORTASINDA YAPARSANIZ FAZLASINI BULURSUNUZ’
Prof. Dr. İncecik devamında ise şu açıklamayı yaptı:
“Karbondioksit artışına kömür, petrol, doğalgaz tüketimindeki artışı niye oluyor. Doğalgaz fosil yakıtlar içinde en pak olanı. Açıklanan oranlar, Pasifik Okyanusu’nun ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte ölçülüyor. Sanayi kentlerinin ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte karbondioksit ölçümü yaparsanız 420 PPM’in fazlasını bulursunuz.”
Prof. Dr. İncecik, “Gelecek 5 yıllık devirde ortalama sıcaklık kıymetleri artacak. Süratli nüfus artışı, sera gazı salınımı, karbondioksit gazındaki salınım artışı atmosferin ısı istikrarını etkiliyor. Güç tüketimi arttıkça atmosfer sıcaklığı da artıyor ve dünyanın ısı istikrarı bozuluyor. Şayet tedbir alınmazsa 2040’dan itibaren çok önemli sıcaklık artışları goreceğiz. Tüm ömür, tarım ve su alanları olumsuz etkilenecek” diye konuştu.
‘KUZEY RÜZGARLARININ ÖNÜ KESİLİRSE KİRLİLİK ÖNEMLİ BOYUTLARA ULAŞIR’
Prof. Dr. İncecik, Kuzey Marmara’daki , Kuzey Marmara Otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kanal İstanbul üzere projelerle yaratılan tabiat tahribatına dikkat çekerek, “Örneğin İstanbul’un sigortası kuzey rüzgarları. Kentin bütün kirli havasını uzaklaştıran kuzey rüzgarının tesiri. Fakat kentin kuzebir daha inşa edilen plazalar ve yeni projeler kuzey rüzgarlarının önüne set çekiyor. Bu gidişat devam eder kuzey rüzgarlarının önü kesilirse kirlilik önemli boyutlara ulaşır” dedi.
İstanbul’da yılın yüzde 70’inde hava kirliliğinin standartların üzerinde seyrettiğini belirten Prof. Dr. İncecik, bunun niçininin kış aylarında yakılan kömür olduğuna dikkat çekerek Avrupa’nın artık bu yakıtı kullanmadığına dikkat çekti.
‘DAR GELİRLİ İNSANLARA DOĞAL GAZ ÖDENEĞİ OLUŞTURULMALI’
Prof. Dr. İnce, hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik tedbirleri ise şöyle sıraladı:
“Hava kirliliğinin birinci sebebi, karayolu taşımacılığındaki araç sayısı ve kömür kullanması. Dar gelirli insanlara kömür yerine doğal gaz yardım ödeneği oluşturulmalı. İstanbul’daki araçların yüzde 60’ı dizel. Dizel araçlar da önemli partikül husus kirliliği yaratıyor. Ağır tonajlı araçlar dahil olmak üzere epeyce önemli emisyon ölçümleri yapılmalı. Almanya’daki kriterler uygulanmalı, kontrol kağıt üzerinde kalmamalı.”
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ise durumu korkutucu olarak nitelerken “Havadaki partikül husus 10 oranı günlük ortalama 50 mikrogram/metreküp oranını aşmaması gerekir. Kış aylarında biroldukca kentte ‘PM10’ düzeyi hudut bedellerin üzerinde seyrediyor” dedi.
Hava kirliliğinin bilhassa iskemi, miyokard enfarktüsü, felç, kronik tıkayıcı akciğer hastalığı ve kanser açısından risk taşıdığını da kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Pala, “Partiküler hususlar akciğer kanseri sebebi olarak sınıflandırılıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran günlük PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ölümlerde yüzde 0.2 ile 0.6 artışa yol açıyor. Uzun devir PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ise kalp-akciğer hastalıklarına bağlı ölümlerde yüzde 6 ile 13 içinde artışa yol açıyor” diye konuştu.
‘SICAKLIK KIYMETLERİ ARTIYOR, YAĞIŞ ÖLÇÜSÜ AZALIYOR’
Ekoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Kantarcı, devam eden yangınlar niçiniyle dünya genelinde önemli oranda karbondioksit salımı olduğuna dikkat çekerek, “Orman yangını sayılarının artışı ile global ısınma, iklim değişikliği ve buna bağlı olarak Türkiye’de de artan sıcaklıklar içinde besbelli bir bağıntı var. Muğla ve etrafındaki yıllık ortalama sıcaklıklar ile yağışlar incelendiğinde; ortalama 500 metre yükselti için verilen yıllık ortalama sıcaklık kıymetlerinin dönemsel olarak arttığı, buna karşılık yıllık ortalama yağış ölçülerinin azaldığını görüyoruz.
Ormanlar karbondioksiti bünyesine alıp oksijen olarak geri veriyor, fotosentez oluyordu. Sera gazlarının orman ve denizler tarafınca doğal yoldan geri alımı epeyce değerli. Yangın bununla birlikte faunayı da bozarken, tüm sistem ziyan görüyor. Yangın sırasında yüksek sıcaklık kıymetlerinin ortaya çıkması havadaki azot ve oksijen bedellerinin de istikrarını bozuyor” tabirlerini kullandı.
Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberine nazaran, Türkiye’deki hava kirliliğinin geçmişi 1980-1990 tarihlerinde ısıtma ve endüstride kullanılan kalitesiz kömür hava kirliliğini rekor derecede etkilemesine dayanıyor.
17-18 Ocak 1993 tarihinde İstanbul’daki kükürtdioksit oranı 24 saatlik ortalamada 4070 mikrogram metreküp, Partikül Husus ise 2662 mikrogram metreküp olarak ölçülürken, bu oran dünyada ölçülen en yüksek kirlilik olarak kayıtlara geçmişti.
Partikül Unsur 10 (PM10) kirliliğinde 2000’lerin başından itibaren doğalgaz kullanmasının artmasıyla düşme eğrisi gösterse de, 2012’den daha sonra artış trendi bir daha gündeme geldi.
‘HER YIL YENİ REKOR’
Atmosferdeki karbondioksit artışının yaratacağı riskleri pahalandıran İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Selahattin İncecik, “Ortaya çıkan sayılar maalesef gezegenimiz için iç açıcı değil. 100 yıllık süreçte her yıl yeni rekor düzeye ulaşıyoruz. Atmosferdeki 400 PPM karbondioksit düzeyi kırmızı çizgimizde fakat bu oran aşılmış durumda” formunda konuştu.
‘ÖLÇÜMLERİ SANAYİ KENTLERİNİN ORTASINDA YAPARSANIZ FAZLASINI BULURSUNUZ’
Prof. Dr. İncecik devamında ise şu açıklamayı yaptı:
“Karbondioksit artışına kömür, petrol, doğalgaz tüketimindeki artışı niye oluyor. Doğalgaz fosil yakıtlar içinde en pak olanı. Açıklanan oranlar, Pasifik Okyanusu’nun ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte ölçülüyor. Sanayi kentlerinin ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte karbondioksit ölçümü yaparsanız 420 PPM’in fazlasını bulursunuz.”
Prof. Dr. İncecik, “Gelecek 5 yıllık devirde ortalama sıcaklık kıymetleri artacak. Süratli nüfus artışı, sera gazı salınımı, karbondioksit gazındaki salınım artışı atmosferin ısı istikrarını etkiliyor. Güç tüketimi arttıkça atmosfer sıcaklığı da artıyor ve dünyanın ısı istikrarı bozuluyor. Şayet tedbir alınmazsa 2040’dan itibaren çok önemli sıcaklık artışları goreceğiz. Tüm ömür, tarım ve su alanları olumsuz etkilenecek” diye konuştu.
‘KUZEY RÜZGARLARININ ÖNÜ KESİLİRSE KİRLİLİK ÖNEMLİ BOYUTLARA ULAŞIR’
Prof. Dr. İncecik, Kuzey Marmara’daki , Kuzey Marmara Otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kanal İstanbul üzere projelerle yaratılan tabiat tahribatına dikkat çekerek, “Örneğin İstanbul’un sigortası kuzey rüzgarları. Kentin bütün kirli havasını uzaklaştıran kuzey rüzgarının tesiri. Fakat kentin kuzebir daha inşa edilen plazalar ve yeni projeler kuzey rüzgarlarının önüne set çekiyor. Bu gidişat devam eder kuzey rüzgarlarının önü kesilirse kirlilik önemli boyutlara ulaşır” dedi.
İstanbul’da yılın yüzde 70’inde hava kirliliğinin standartların üzerinde seyrettiğini belirten Prof. Dr. İncecik, bunun niçininin kış aylarında yakılan kömür olduğuna dikkat çekerek Avrupa’nın artık bu yakıtı kullanmadığına dikkat çekti.
‘DAR GELİRLİ İNSANLARA DOĞAL GAZ ÖDENEĞİ OLUŞTURULMALI’
Prof. Dr. İnce, hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik tedbirleri ise şöyle sıraladı:
“Hava kirliliğinin birinci sebebi, karayolu taşımacılığındaki araç sayısı ve kömür kullanması. Dar gelirli insanlara kömür yerine doğal gaz yardım ödeneği oluşturulmalı. İstanbul’daki araçların yüzde 60’ı dizel. Dizel araçlar da önemli partikül husus kirliliği yaratıyor. Ağır tonajlı araçlar dahil olmak üzere epeyce önemli emisyon ölçümleri yapılmalı. Almanya’daki kriterler uygulanmalı, kontrol kağıt üzerinde kalmamalı.”
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ise durumu korkutucu olarak nitelerken “Havadaki partikül husus 10 oranı günlük ortalama 50 mikrogram/metreküp oranını aşmaması gerekir. Kış aylarında biroldukca kentte ‘PM10’ düzeyi hudut bedellerin üzerinde seyrediyor” dedi.
Hava kirliliğinin bilhassa iskemi, miyokard enfarktüsü, felç, kronik tıkayıcı akciğer hastalığı ve kanser açısından risk taşıdığını da kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Pala, “Partiküler hususlar akciğer kanseri sebebi olarak sınıflandırılıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran günlük PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ölümlerde yüzde 0.2 ile 0.6 artışa yol açıyor. Uzun devir PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ise kalp-akciğer hastalıklarına bağlı ölümlerde yüzde 6 ile 13 içinde artışa yol açıyor” diye konuştu.
‘SICAKLIK KIYMETLERİ ARTIYOR, YAĞIŞ ÖLÇÜSÜ AZALIYOR’
Ekoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Kantarcı, devam eden yangınlar niçiniyle dünya genelinde önemli oranda karbondioksit salımı olduğuna dikkat çekerek, “Orman yangını sayılarının artışı ile global ısınma, iklim değişikliği ve buna bağlı olarak Türkiye’de de artan sıcaklıklar içinde besbelli bir bağıntı var. Muğla ve etrafındaki yıllık ortalama sıcaklıklar ile yağışlar incelendiğinde; ortalama 500 metre yükselti için verilen yıllık ortalama sıcaklık kıymetlerinin dönemsel olarak arttığı, buna karşılık yıllık ortalama yağış ölçülerinin azaldığını görüyoruz.
Ormanlar karbondioksiti bünyesine alıp oksijen olarak geri veriyor, fotosentez oluyordu. Sera gazlarının orman ve denizler tarafınca doğal yoldan geri alımı epeyce değerli. Yangın bununla birlikte faunayı da bozarken, tüm sistem ziyan görüyor. Yangın sırasında yüksek sıcaklık kıymetlerinin ortaya çıkması havadaki azot ve oksijen bedellerinin de istikrarını bozuyor” tabirlerini kullandı.