bencede
Member
CHP’nin tabiat hakları ve etraf siyasetlerinden sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ali Öztunç, ‘Doğa Hak İhlalleri 2021’ raporu hazırladı. Resmi Gazete’de 28 Temmuz 2021 tarihinde yayınlanan Turizmi Teşvik Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un orman alanlarının Cumhurbaşkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı eliyle yapılaşmaya açılmasına yol açacak düzenlemeler içerdiğine dikkat çekilen raporda, kanunun ortaya çıkaracağı sakıncalar şöyleki sıralandı:
‘DOĞAL ALANLAR, ORMANLAR, MERALAR TURİZME AÇILABİLECEK’
“Doğal alanlar, ormanlar, meralar turizm alanları olarak ilan edilebilecek, yapılaşmaya açılacak; mera, yaylak ve kışlaklar turizm yatırımcılarına tahsis edilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı eli ile doğal, tarihi ve kültürel alanlar ve kamuya ilişkin olan alanlar yatırımcılara tahsis edilmek suretiyle özelleştirilecek.
Cumhurbaşkanı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın doğal, tarihi ve kültürel alanlar üstündeki yetkileri artırılacak, bu alanlar merkezi kararlar ile yönetilecek.
‘CHP’Lİ BELEDİYELERİN SONLARINDAKİ ALANLAR GASP EDİLECEK’
AKP, mahallî idarelere sahip olmadığı, birden fazla CHP’li büyükşehir belediyeleri hudutlarındaki alanları ‘turizm bölgesi’, ‘kültür ve turizm muhafaza ve gelişim bölgesi’ ismi altında kendi himayesine alarak Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla yönetecek, bu alanlardaki yatırımları gasp ederek ‘kendi yatırımcılarına’ tahsis edecek.
‘HALKA AÇIK PLAJLAR ÖZELLEŞTİRİLECEK’
Koylar ve halka açık plajlar, mesire alanları özelleştirilecek. Yasa ile MUÇEV gibisi yapılar legallik kazandırılmıştır.”
Muğla Turizm Etraf Vakfı’nın (MUÇEV) ismiyle bilinen uygulama, belediyelerin sonları ortasında kalan kıyılardaki yerlerin bakanlık ve valilik protokolü ile valilikler tarafınca kurulan vakıflarca işletilmesini içeriyor.
‘TARİHİ VE KÜLTÜREL BÖLGELER İMARA VE TURİZME AÇILACAK’
Raporda, Turizmi Teşvik Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a dayanarak Cumhurbaşkanı sonucuyla doğal, tarihî ve kültürel kıymetlerin ağır olarak yer aldığı alanlara ‘kültür ve turizm müdafaa ve gelişim bölgesi’ statüsü verilebileceği; orman vasıflı alanlar dahil Hazine taşınmazları ve tescili mümkün olan devletin karar ve tasarrufu altındaki yerlerin ise ‘turizm merkezleri’ haline getirilebileceği açıklandı.
Raporda, imara ve turizme açılacak alanların özel dal yatırımcıları tarafınca işletilebileceği kaydedilerek, “Kanunun 2. hususuyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, istediği kültür ve turizm muhafaza ve gelişme bölgesinde yahut turizm merkezinde özel bölüm iş birliğini sağlamak için yatırımcıların da iştirakiyle turizm hizmetleri idare birlikleri kurma yetkisine sahip olacak. Tarifi yapılmayan ‘turizm hizmetleri idare birlikleri’ isimli yeni bir kavram oluşturulmuş, turizm bölgelerinin özel bölüm iş birliği ile işletilmesi hedeflenmiştir” kıymetlendirilmesi yapıldı.
‘BELEDİYELERİN KONTROL YETKİLERİ DARALTILIYOR’
Raporda, Turizmi Teşvik Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3. hususunun belediyelerin kontrol yetkilerinin daraltıldığı ileri sürülerek, “Yetkili yönetimler tarafınca işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen konaklama işletmelerinin (belediye dokümanlı konaklama tesisleri), bu ruhsatı aldıktan daha sonra bir yıl içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan turizm işletme evrakı almaları zaruriliği getirilmiştir. Bu yolla belediyelerden aldıkları işyeri açma ve çalışma ruhsatıyla faaliyet gösteren konaklama tesisleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kontrolüne alınmıştır” denildi.
‘GÜNÜBİRLİK TESİSLER İLE KOYLAR VE HALK PLAJLARI ÖZELLEŞTİRİLECEK’
Raporda, tıpkı kanunun 4. unsuruyla ilgili olarak günübirlik tesisler ile koylar ve halk plajlarının özelleştirileceği kaydedildi. Raporda, “Devletin karar ve tasarrufu altındaki yerlerde, imar planı gerektirmeyen, konaklama içermeyen günübirlik tesisler inşa edilebilecek. Yurttaşların denize fiyatsız girebildikleri koylar, halk plajları özelleştirilecek” değerlendirmesi yapıldı.
‘ORMANLAR, DOĞAL, TARİHİ VE KÜLTÜREL ALANLARIN İMAR PLANLARINI KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAPACAK’
Raporda, bir daha kanunun 5. unsuruyla bir arada ormanlar, doğal, tarihi ve kültürel alanların imar planlarını Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yapacağına dikkat çekildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kültür ve turizm müdafaa ve gelişme bölgeleri ile turizm merkezlerindeki imar ytesirinin genişletildiği belirtilen raporda şu değerlendirmelere yer verildi:
“Değişiklik öncesinde, bu bölge sonları içerisinde turizm gayeli ve odaklı imar planlarını yapma ve yaptırma yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığı’na aitti. Bu bölge ve merkezlerin sonları ortasında kalan ulusal parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiat müdafaa alanları, doğal sit alanları, sulak alanlar üzere müdafaa alanlarının plan onama yetkisi ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafınca kullanılmaktaydı. Yapılan değişiklikle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mevcut yetkisine ek olarak, bu bölge ve merkezlerin ortasında yer alan korunan alanlarda kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukukî bireylerce hazırlanan her çeşit ve ölçekteki plan ve plan değişikliklerinin yalnızca Kültür ve Turizm Bakanlığı’na sunulması, Bakanlık tarafınca uygun görülen planların Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderilmesi, bu planların Kültür ve Turizm Bakanlığı ile mutabakat sağlanarak Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca geç 6 ay ortasında sonuçlandırılması kuralı getirilmiştir.”
Mera, yaylak ve kışlak alanların turizme açıldığının altı çizilen raporda, değişiklikle birlikte bu alanların turizm maksatlı kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilebileceği kaydedildi. Raporda, “Bu düzenleme Anayasa’nın 45. unsuruna terslik taşımaktadır. Çünkü Anayasa’nın 45. hususu devlete, meraların hedef dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, ziraî üretim planlaması unsurlarına uygun olarak bitkisel ve hayvansal üretimi artırmak amacıyla tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve başka girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırmak nazaranvini yüklemiştir” denildi.
‘TURİZM MAKSATLI HAZİNE TAŞINMAZLARI YATIRIMCILARA TAHSİS EDİLECEK’
Raporda, “Turizm bölgeleri ve turizm merkezleri haricinde kalan ve imar planları ile turizm hedefli kullanıma ayrılan yerlerdeki Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, konaklama tesisi yapılmak üzere yatırımcılara tahsis edilebilecek” saptaması yer aldı.
‘CUMHURBAŞKANI TEK YETKİLİ’
Raporda, Cumhurbaşkanı’nın muhafaza ve gelişim bölgesinin tamamını bir yatırıma verebileceğinin altı çizilerek, “Kültür ve turizm müdafaa ve gelişim bölgesinin tamamının yahut alt bölgesinin tek bir ana yatırımcıya tahsisi için yapılan müracaatların tamamı hakkında yalnızca Cumhurbaşkanı karar verecek” denildi.
‘KIYI İŞGALİNE YASALLIK KAZANDIRILDI’
Raporda, kıyıları işgal eden ‘MUÇEV’ stili yapıların yasallaştırıldığı söz edilerek, “Kanunun 17. hususuyla kıyıları işgal eden ‘beach’lere işletme evrakı verilerek kıyı işgaline yasallık kazandırılmıştır. Tarifi yapılmamakla bir arada, ‘müstakil plaj işletmeleri’ denilen yeni bir kavram türetilmiş ve bu işletmelere turizm işletmesi evrakı verileceği düzenlenmiştir” değerlendirmesi yapıldı.
‘DOĞAL ALANLAR, ORMANLAR, MERALAR TURİZME AÇILABİLECEK’
“Doğal alanlar, ormanlar, meralar turizm alanları olarak ilan edilebilecek, yapılaşmaya açılacak; mera, yaylak ve kışlaklar turizm yatırımcılarına tahsis edilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı eli ile doğal, tarihi ve kültürel alanlar ve kamuya ilişkin olan alanlar yatırımcılara tahsis edilmek suretiyle özelleştirilecek.
Cumhurbaşkanı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın doğal, tarihi ve kültürel alanlar üstündeki yetkileri artırılacak, bu alanlar merkezi kararlar ile yönetilecek.
‘CHP’Lİ BELEDİYELERİN SONLARINDAKİ ALANLAR GASP EDİLECEK’
AKP, mahallî idarelere sahip olmadığı, birden fazla CHP’li büyükşehir belediyeleri hudutlarındaki alanları ‘turizm bölgesi’, ‘kültür ve turizm muhafaza ve gelişim bölgesi’ ismi altında kendi himayesine alarak Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla yönetecek, bu alanlardaki yatırımları gasp ederek ‘kendi yatırımcılarına’ tahsis edecek.
‘HALKA AÇIK PLAJLAR ÖZELLEŞTİRİLECEK’
Koylar ve halka açık plajlar, mesire alanları özelleştirilecek. Yasa ile MUÇEV gibisi yapılar legallik kazandırılmıştır.”
Muğla Turizm Etraf Vakfı’nın (MUÇEV) ismiyle bilinen uygulama, belediyelerin sonları ortasında kalan kıyılardaki yerlerin bakanlık ve valilik protokolü ile valilikler tarafınca kurulan vakıflarca işletilmesini içeriyor.
‘TARİHİ VE KÜLTÜREL BÖLGELER İMARA VE TURİZME AÇILACAK’
Raporda, Turizmi Teşvik Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a dayanarak Cumhurbaşkanı sonucuyla doğal, tarihî ve kültürel kıymetlerin ağır olarak yer aldığı alanlara ‘kültür ve turizm müdafaa ve gelişim bölgesi’ statüsü verilebileceği; orman vasıflı alanlar dahil Hazine taşınmazları ve tescili mümkün olan devletin karar ve tasarrufu altındaki yerlerin ise ‘turizm merkezleri’ haline getirilebileceği açıklandı.
Raporda, imara ve turizme açılacak alanların özel dal yatırımcıları tarafınca işletilebileceği kaydedilerek, “Kanunun 2. hususuyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, istediği kültür ve turizm muhafaza ve gelişme bölgesinde yahut turizm merkezinde özel bölüm iş birliğini sağlamak için yatırımcıların da iştirakiyle turizm hizmetleri idare birlikleri kurma yetkisine sahip olacak. Tarifi yapılmayan ‘turizm hizmetleri idare birlikleri’ isimli yeni bir kavram oluşturulmuş, turizm bölgelerinin özel bölüm iş birliği ile işletilmesi hedeflenmiştir” kıymetlendirilmesi yapıldı.
‘BELEDİYELERİN KONTROL YETKİLERİ DARALTILIYOR’
Raporda, Turizmi Teşvik Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3. hususunun belediyelerin kontrol yetkilerinin daraltıldığı ileri sürülerek, “Yetkili yönetimler tarafınca işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen konaklama işletmelerinin (belediye dokümanlı konaklama tesisleri), bu ruhsatı aldıktan daha sonra bir yıl içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan turizm işletme evrakı almaları zaruriliği getirilmiştir. Bu yolla belediyelerden aldıkları işyeri açma ve çalışma ruhsatıyla faaliyet gösteren konaklama tesisleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kontrolüne alınmıştır” denildi.
‘GÜNÜBİRLİK TESİSLER İLE KOYLAR VE HALK PLAJLARI ÖZELLEŞTİRİLECEK’
Raporda, tıpkı kanunun 4. unsuruyla ilgili olarak günübirlik tesisler ile koylar ve halk plajlarının özelleştirileceği kaydedildi. Raporda, “Devletin karar ve tasarrufu altındaki yerlerde, imar planı gerektirmeyen, konaklama içermeyen günübirlik tesisler inşa edilebilecek. Yurttaşların denize fiyatsız girebildikleri koylar, halk plajları özelleştirilecek” değerlendirmesi yapıldı.
‘ORMANLAR, DOĞAL, TARİHİ VE KÜLTÜREL ALANLARIN İMAR PLANLARINI KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAPACAK’
Raporda, bir daha kanunun 5. unsuruyla bir arada ormanlar, doğal, tarihi ve kültürel alanların imar planlarını Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yapacağına dikkat çekildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kültür ve turizm müdafaa ve gelişme bölgeleri ile turizm merkezlerindeki imar ytesirinin genişletildiği belirtilen raporda şu değerlendirmelere yer verildi:
“Değişiklik öncesinde, bu bölge sonları içerisinde turizm gayeli ve odaklı imar planlarını yapma ve yaptırma yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığı’na aitti. Bu bölge ve merkezlerin sonları ortasında kalan ulusal parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiat müdafaa alanları, doğal sit alanları, sulak alanlar üzere müdafaa alanlarının plan onama yetkisi ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafınca kullanılmaktaydı. Yapılan değişiklikle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mevcut yetkisine ek olarak, bu bölge ve merkezlerin ortasında yer alan korunan alanlarda kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukukî bireylerce hazırlanan her çeşit ve ölçekteki plan ve plan değişikliklerinin yalnızca Kültür ve Turizm Bakanlığı’na sunulması, Bakanlık tarafınca uygun görülen planların Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderilmesi, bu planların Kültür ve Turizm Bakanlığı ile mutabakat sağlanarak Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca geç 6 ay ortasında sonuçlandırılması kuralı getirilmiştir.”
Mera, yaylak ve kışlak alanların turizme açıldığının altı çizilen raporda, değişiklikle birlikte bu alanların turizm maksatlı kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilebileceği kaydedildi. Raporda, “Bu düzenleme Anayasa’nın 45. unsuruna terslik taşımaktadır. Çünkü Anayasa’nın 45. hususu devlete, meraların hedef dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, ziraî üretim planlaması unsurlarına uygun olarak bitkisel ve hayvansal üretimi artırmak amacıyla tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve başka girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırmak nazaranvini yüklemiştir” denildi.
‘TURİZM MAKSATLI HAZİNE TAŞINMAZLARI YATIRIMCILARA TAHSİS EDİLECEK’
Raporda, “Turizm bölgeleri ve turizm merkezleri haricinde kalan ve imar planları ile turizm hedefli kullanıma ayrılan yerlerdeki Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, konaklama tesisi yapılmak üzere yatırımcılara tahsis edilebilecek” saptaması yer aldı.
‘CUMHURBAŞKANI TEK YETKİLİ’
Raporda, Cumhurbaşkanı’nın muhafaza ve gelişim bölgesinin tamamını bir yatırıma verebileceğinin altı çizilerek, “Kültür ve turizm müdafaa ve gelişim bölgesinin tamamının yahut alt bölgesinin tek bir ana yatırımcıya tahsisi için yapılan müracaatların tamamı hakkında yalnızca Cumhurbaşkanı karar verecek” denildi.
‘KIYI İŞGALİNE YASALLIK KAZANDIRILDI’
Raporda, kıyıları işgal eden ‘MUÇEV’ stili yapıların yasallaştırıldığı söz edilerek, “Kanunun 17. hususuyla kıyıları işgal eden ‘beach’lere işletme evrakı verilerek kıyı işgaline yasallık kazandırılmıştır. Tarifi yapılmamakla bir arada, ‘müstakil plaj işletmeleri’ denilen yeni bir kavram türetilmiş ve bu işletmelere turizm işletmesi evrakı verileceği düzenlenmiştir” değerlendirmesi yapıldı.