‘Yan yollara saparak piyasayı nizama koymaya çalışıyorlar’

uçanteneke

New member
Ticari kredilerdeki artış yüzde 50’ye yaklaşınca Merkez Bankası (TCMB), ticari krediler için zarurî karşılık adımı attı. 1 Nisan’dan itibaren dörder haftalık devirlerde kullandırılan ticari kredilerin yüzde 10’u kadar mecburî karşılık tesis edilecek.

BirGün Gazetesi’nden Havva Dümüşkaya‘nın haberine göre, TCMB, siyaset faizini yüzde 14’te sabit tutulan sonucunı deklare ettiğı metinde ‘makro ihtiyati siyaset çerçevesinin de güçlendirileceği’ tabirlerine birinci defa yer vermişti. TCMB, bu kapsamda zarurî karşılık düzenlemesinde gidildiğini duyurdu. Zarurî karşılıklar oranı, bankaların mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası’nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranı söz ediyor.

Kredi hacmi büyüdü

Enflasyonun yüzde 70’e dayandığı devirde ortalama faizin yüzde 21 olduğu ticari krediler, 2022’nin birinci üç ayında 340 milyar TL’lik rekor artış kaydetti.

Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına bakılırsa 13 haftalık, yıllıklandırılmış ve kur tesirinden arındırılmış kredi büyüme suratı Temmuz 2020’den bu yana birinci kere yüzde 45’i aştı.

Ticari kredilerdeki artış yüzde 50’e yaklaşırken, tüketici kredisi büyümesi yüzde 17,7’de kaldı. Bankacılık bölümünün kredi hacmi, geçen hafta 13 milyar 115 milyon lira artarak 5 trilyon 525 milyar 383 milyon liraya çıktı. BDDK tarafınca yayımlanan haftalık bültene nazaran, dalın kredi hacmi 15 Nisan prestijiyle 13 milyar 115 milyon lira arttı. Kelam konusu devirde toplam kredi hacmi 5 trilyon 512 milyar 268 milyon liradan 5 trilyon 525 milyar 383 milyon liraya yükseldi.

Öte yandan düşük faizle fonlanan bankaların net devir kârı da yılın birinci iki ayında yüzde 323’lük sıra dışı artışla 9,2 milyar TL’den 39 milyar TL’ye yükseldi.

Bir nevi faiz artırımı

Yapılan bu atılımın bir ölçüde faiz artırımı üzere olduğunu söyleyen İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cem Başlevent, “Bankalara daha evvel yapılmadık bir biçimde olağan dışı bir teknikle ek maliyet yaratılıyor. Olağanda mecburî karşılık mevduat üzerinden olur, kredi üzerinden olmaz. Artık de bunu icat etmişler. Maksat, maliyeti artırıp bankaları biraz caydırmak ya da kredi vereceksen de daha yüksek faizle ver ki daha az müşteri gelsin demeye çalışıyorlar” değerlendirmesinde bulundu.

Kredilerde yaşanan artışın önüne geçilmesinin amaçlandığını belirten Başlevent: “Mevduat faizleri yapay olarak baskılandığı için, siyaset faizi fazlaca düşük olduğu için, bankalar, piyasadan düşük maliyetle dolar temin edebiliyorlar. ötürüsıyla, kredi verirken de ortasında bulunduğumuz enflasyonist ortama nazaran hayli düşük faizle verebiliyorlar. Bu da biroldukça kişi ya da kurumun krediye yönelmesine yol açtı.”

Siyaset faizi yüzde 14, kur muhafazalı TL mevduatta faiz tavanı yüzde 17 iken kredi faizlerinin bu oranların epey üzerinde olması, bankaların kârlarını artırıyor. İktidarın uyguladığı faiz siyasetinin tüm istikrarları alt üst ettiğini hatırlatan Başlevent, “Bütün nizamı, istikrarları bozdular. Bir biçimde kelamlarından geri adım atmaksızın, yan yollara saparak piyasayı nizama koymaya çalışıyorlar” sözlerini kullandı.
 
Üst