Tahlil: Merkez Bankası’nın sonucu öncesi Erdoğan’ın sabrı azalıyor

uçanteneke

New member
Merkez Bankası (TCMB), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun vakittir istediği faiz indirimi için taban hazırlamaya başlarken birden fazla analist, bankanın enflasyondaki yükselişi dikkate alarak tetiği bu ay çekmeyeceğine inanıyor.

TCMB’nin siyaset faizi, mart ayında Erdoğan’ın Şahap Kavcıoğlu’nu misyona atamasından beri yüzde 19’da sabit tutuluyor. Faiz yüzde 19 ile dünyanın en yükseklerinden biri bulunmasına rağmen enflasyonun geçen ay prestijiyle altında bile kaldı.

TCMB’nin 23 Eylül Perşembe günü TSİ 1400’da sonuçlarını açıklayacağı Para Siyaseti Şurası (PPK) sonucu öncesi Reuters öne çıkan 4 soru şöyleki derledi:

Faiz indirimi geliyor mu?

Aylar süren sıkı siyaset yanlısı açıklamaların da takviyesiyle haziranda dolar/TL tarihi tepelerinden gerilerken, TCMB son haftalarda açıklamalarını değiştirdi. Ekim ayının birinci gününde yatırımcılarla gerçekleştirilen görüşmede Kavcıoğlu, uzun müddettir yine ettiği enflasyon üzerinde siyaset faizi taahhüdünü tekrar etmedi. Bu gelişmeden yalnızca iki gün daha sonra ise enflasyon yüzde 19’un üzerine çıktı ve gerçekleşen enflasyona bakılırsa hesaplanan gerçek faizi negatif alana çekti.

Odak manşet enflasyondan çekirdek enflasyona kaydı

Kavcıoğlu ayrıyeten, manşet enflasyon göstergeleri yerine daha düşük düzeyde olan çekirdek enflasyona odaklanmanın pandemiden çıkış devrinde daha uygun olduğunu da belirtti.

Kavcıoğlu, 8 Eylül’deki konuşmasında “Enflasyonun kısa vadeli oynaklıklardan arındırılmış ana eğilimini ölçmeye yarayan çekirdek enflasyon göstergelerinin kıymetini artırmakta” dedi ve Para Para siyaseti duruşunun enflasyondaki düşüşü sağlayacak sıkılıkta olduğunu tabir etti. TCMB yılın son çeyreğinde enflasyonda bariz düşüş bekliyor.

Ekonomistler indirim bekliyor

Yatırımcılar bu telaffuz değişikliklerini faiz artışının gündemde olmadığı ve faiz indirimlerin yaklaştığı biçiminde yorumladılar.

Reuters anketine katılan 16 ekonomistten 14’ü yılın son çeyreğinde indirim beklerken ankete birinci defa bu ay bir iştirakçi da olsa faiz indirimi beklentisi girdi.

Spinn Consulting kurucu ortağı Hasret Derici Şengül, “Biroldukça kişi bu ay faiz indirimi beklemese de bankanın yeni yönlendirmesi, şayet banka çekirdek enflasyondaki düşüşü kalıcı görürse 23 Eylül’de bir faiz indiriminin sürpriz olmayacağına işaret ediyor.”

Yatırımcılar artık TCMB’nin bir siyaset yanılgısı yapabileceği tasasını daha sık lisana getiriyorlar.

Erdoğan ne kadar bekleyecek?

Biroldukça analist kredi faizlerinin yüksek seyretmesi yüzünden 2023’te güçlü bir seçimle karşı karşıya olan Erdoğan’ın gevşeme yanlısı adımlar için sabrının azaldığını düşünüyor.

pek azınlıkta da olsa birtakım bankacılar süratli indirimlerinin ise bir erken seçim habercisi olabileceğini düşünüyor.

Son aylarda banka, artan global emtia fiyatlarının getirdiği beklenmedik enflasyon baskısı ve pandemi kısıtlamalarının hafifçelemesi niçiniyle süreksiz gördüğü talep artış niçiniyle enflasyonda düşüş için sabırlı olunması davetinde bulundu.

Enflasyondaki katı seyre ve TL’de yeni bir paha kaybı riskine karşın Erdoğan yakında istediğini alacak üzere görünüyor.

Kendisini geçmişte “faize düşman” olarak da tanımlayan Erdoğan, son üç TCMB liderini 20 aylık bir süre ortasında siyaset uyuşmazlıkları niçiniyle nazaranvden aldı.

Enflasyon ne vakit düşüşe geçecek?

Tüketici yıllık enflasyonunun Ekim ayına kadar mevcut yüzde 19.25 civarında yüksek düzeylerde kaldıktan daha sonra Kasım’dan itibaren baz etkisinin de katkısıyla düşüşe geçmesi bekleniyor.

Hükümet yılsonunda enflasyonun yüzde 16.2’ye gerilemesini beklerken Goldman Sachs ve Deutsche Bank’ın beklentisi enflasyonun yüzde 16.7’ye düşeceği halinde.

Biroldukca analist bu düşüşün son çeyrekte en az bir faiz indirimi için alan oluşturabileceğini düşünüyor.

Türkiye’nin kuvvetli ithalatı TL’deki kıymet kaybı ile birleşerek düşürülmesi sıkıntı bir enflasyona yol açarken bu da faiz indirimlerini öteleyen ana etken pozisyonunda. İthal fiyatları yüzde 50’ye yaklaşan üretici fiyatları enflasyonunun da ayrıyeten ana sebebi.

ABD merkez bankası’nın pandemi takviyelerini azaltması Türkiye için risk ögesi

Bir başka risk ögesi ise ABD Merkez Bankası’ndan yıl bitmeden pandemi periyodu takviyelerinin kademeli azaltacağı beklentisi. İlgili adımın ABD tahvil faizlerinde üst taraflı baskı yaratması ötürüsıyla Türkiye üzere her yıl milyarlarca dolar dış borcu çevirmesi gereken gelişmekte olan ülkeler için risk ögesi.

Analistler Türkiye için en büyük problemlerden birinin de politik tesirlerle TCMB’nin azalan kredibilitesi olarak görüyorlar. Bu gelişme senelerca süren çift haneli enflasyona da yol açarken enflasyonun yüzde 5 amacına düşeceği konusunda epey az bir inanç var.

Brookings Institute’te bir çalışma sunan London School of Economics profesörleriden Ricardo Reis 2018’den 2021’e kadar olan piyasa beklentileri bilgilerine nazaran yaptığı çalışmada Türkiye’nin “enflasyon çıpasının mutlaka kayıp” olduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor.

Yatırımcı ve birikim sahibi nasıl hazırlanıyor?

Kavcıoğlu’nun manşet enflasyon telaffuzundan çekirdek söyleme geçmesiyle bir arada TL yüzde 1.5 paha kaybederek mayıs ayından beri en büyük günlük düşüşünü hayatıştı. TL Erdoğan’ın sıkı siyaset yanlısı Naci Ağbal’ı bakılırsavden almasından beri TL dolar karşısında da yaklaşık yüzde 15 bedel kaybetti.

Türkiye’de pek fazlaca besin eseri başta olmak üzere pek epey günlük eserin fiyatlarının fazlaca süratli artıyor olması son senelerda lokallerin rekor düzeyde dolar ve altın birikimi yapmasına niye oldu. Yeni datalara bakılırsa lokallerin döviz cinsi varlıkları varlıkları 238 milyar dolarla rekor düzeylere yakın seviyede.
 
Üst