Seçimi kazanmak için enflasyonun daha da patlamasını göze aldılar

uçanteneke

New member
Merkez Bankası Cuma gecesi yayınladığı bir kararla bankaların ticari kredi faizini yüzde 29.3’le sınırladı. Faize açıktan tavan koyarak yapmak “Valla billa özgür piyasaya müdahale etmiyoruz” tezine aksi olacağı için bunu dolambaçlı bir yoldan yaptılar.

Şöyle: Ticari kredi faizi yüzde 29.38’in üzerindeyse bankalar artık yüzde 90 oranında “menkul değer tesis edecekler.” Türkçe meali, 100 liralık kredi verdilerse 90 liralık da devlet tahvili alıp bir kenara koyacaklar. Yani paralarını daha yüksek getirili alanlarda kullanmak yerine enflasyonun fazlaca altında faiz veren tahvillere bağlayacaklar.

Ekonomi idaresi bu biçimdece bir taşla iki kuş vurmayı amaçlıyor. Bir yandan yüksek faizle kredi veren bankaları cezalandırıyor, öbür yandan onları daha fazla devlet tahvili almaya zorluyor.

Bu sonucu Merkez Bankası’nın aldığına inanmadınız herbiçimde. Bu sonucu alan stratejik aklın hedefi, seçim öncesinde düşük faizli kredilerle ekonomiyi hormonlu biçimde canlandırmak. Resmi enflasyonun yüzde 80, gerçek enflasyonunun yüzde 140 olduğu bir ülkede kim yüzde 29’la kredi kullanmak istemez ki? Krediyle araba alıp otoparka çeksen bir yılda kıymeti en az yüzde 100 artar. Aldığınız kredinin faizi kaçtı? Yüzde 29. Taş atıp kolunuzu yormadan bir yılda yüzde 70 kazandınız, hangi işte bu kadar kâr var?

Daha şimdiden çok sayıda şirketin buna tevessül ettiğini, kamu bankalarının verdiği düşük kredilerle dört-beş araç alıp otoparka çektiklerini herkes biliyor. Araba fiyatlarındaki astronomik artışın sebeplerinden biri de bu.

Bireysel kredilerin faizinde çabucak hemen bir indirim yok ancak onun da eli kulağındadır. Hakikaten eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşçu birkaç gün evvel aylık 0.99 faizli konut kredisi için iktisat idaresi tarafınca çalışmaların başlatıldığını yazdı. Kamu bankaları yüzde 0.99 faizle konut kredisi dağıtırsa ne olur? Talep patlaması yaşanır. aslına bakarsanız çıldıran konut meblağlarını akıl almaz düzeylere yükselir.

Merkez Bankası’nın geçtiğimiz hafta yaptığı sürpriz faiz indirimi ve ticari faize getirilen yüzde 29 sonu AKP’nin seçimi kazanmak için enflasyonu daha da patlatma sonucu aldığını gösteriyor. Araba, çamaşır makinesi, elektrikli süpürge, çimento, boya, neye gereksiniminiz var ise artık alın, zira fiyatlar daha da çıldıracak.

Sadece fiyatlar mı? Düşük faizli krediler ithalatı da azdıracak. Şirketler üretim ya da stok emelli orta girdi ve hammadde ithalatını artırınca Türkiye’nin cari açığı daha da büyüyecek.

Bir ülkede enflasyon ve cari açık tıpkı anda artarsa ne olur? Ulusal para paha kaybeder. TL daha da paha kaybedecek, dolar daha da yükselecek.

Ardından olacakları varsayım etmek güç değil: Merkez Bankası dolardaki yükselişi engellemek için döviz satışını hızlandıracak. Bir ödemeler istikrarı krizi ihtimali giderek artacak.

Kemerlerinizi bağlayın, uçuruma gidiyoruz.

***

“Makroihtiyati”!


En komiği de Merkez Bankası’nın yaptığı düzenlemeleri “makroihtiyati önlem” olarak isimlendirmesi. İhtiyatın söz manasını bilmesek bu kararların ihtiyatlı olduğuna inanacağız. Kredi faizlerine tavan koyarak bankaların riskini artırmak nasıl “makroihtiyati” oluyor?

Bankaların temel işi riski hakikat ölçüp fiyatlamaktır. Banka idareleri ne kadar mevduat toplayacaklarına, ne kadar kredi vereceklerine, ne fiyatla vereceklerine, ne vakit ve ne kadar tahvil bono alacaklarına karar veremiyorlarsa, bankalarını nitekim yönettiğini nasıl argüman edeceksiniz?

Merkez Bankası’nın aldığı kararlar “makroihtiyati” filan değil, tam karşıtı. Seçim için ihtiyattan vazgeçiliyor.
 
Üst