uçanteneke
New member
Kurumun, tarım eserleri alanında yürütülen dal incelemesi kapsamında hazırladığı “Yaş Zerzevat ve Meyve Dal İncelemesi Raporu” tamamlandı.
Yaş zerzevat ve meyveler, fazlaca sayıda el değiştirerek, toplayıcı, simsar, kurulcu, tüccar üzere ortacılar yoluyla tüketiciye ulaştırılıyor. Yaş meyve ve sebzede üretici örgütlenmesinin arzulanan seviyede olmaması, pazarlama kanalının uzamasına ve tüketicinin ödediği paradan üreticinin eline geçen ölçünün düşmesine yol açıyor.
Son eser meblağlarında yaşanan fiyat artışı yahut düşüşü daha sonraki yıl üretimini de direkt etkilerken, üretim eksikliği yahut fazlalığı ortaya çıkıyor. Bu durum, ziraî eser fiyatlarındaki istikrarsızlığın en değerli niçinlerinden birini oluşturuyor.
Ziraî eserler, iklim, hava şartları, kuraklık, hastalık, coğrafya üzere faktörlere bağlı olması niçiniyle de etkileniyor. Yaş meyve ve sebzelerin çabuk bozulabilir eserler olmaları, depolama imkanlarının yetersiz, raf ömürlerinin kısa olması da fiyat hareketliliğine niye oluyor. Türkiye’de bu mamüllerin pazarlanması özel kesim tarafınca yapılırken, üreticiden tüketiciye olan pazarlama kanalında ekseriyetle kurulcu, tüccar ve perakendeciler nazaranv alıyor.
Ziraî üretim gerçekleştiren oyuncular değerli oranda rekabet ederken, bu oyuncular muhtaçlıkları olan girdileri sıklıkla “oligopol” piyasalardan sağlıyor. Kelam konusu sorunun üreticiler üstündeki etkisinin hafifçeletilmesi gerekiyor. Bu imkanın sağlanamadığı durumda ise tarım sanayisinin karlılıktan uzaklaşması ve üretim ölçüsünün azalması ve ötürüsıyla eser fiyatlarının artması bekleniyor.
‘Ülke çapında birlikler oluşturulsun önerisi’
Küçük çiftçiler, mamüllerini satarken sıklıkla aracı tüccar ya da komitecilerle karşı karşıya kalıyor. Bu elden ele geçişler kararında eserin fiyatı artıyor ve bu yüksek fiyat tüketici talebinin düşmesine niye oluyor.
Üretici ile tüketici içinde rol oynayan aracıları ortadan kaldırma ve aracıların elde ettiği yararı en aza indirme konusunda tarım satış kooperatiflerinin kıymetli bir rolü bulunuyor.
Raporda, bağımsız olarak faaliyet gösteren bir tarım satış kooperatifinin, lokal aracılarla rekabet edebilmesine, birtakım aracıları ortadan kaldırabilmesine ve ortaklarına birtakım teknik avantajlar sağlayabilmesine rağmen birtakım mamüllerin imalatını ya da ihracatını elinde bulunduran büyük tüccar ve sanayicilerle rekabet etmesi için bölge çapında birlikler ve ülke çapında bir merkez birliği oluşturmaları önerildi.
‘Alıcı gücün berbata kullanılması önlenmeli’
Kelam konusu raporda zincir marketlerin hisseleri da ele alındı. Buna bakılırsa, sadece 4 teşebbüs pazarın yarısından fazlasına hakim durumda. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere kıymetli bir fon kaynağı yaratıyor.
Ziraî üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde fazlaca az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici meblağlarının makul düzeylere gelmesi, gayelere birlikte ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği tabir edildi.
Yaş zerzevat ve meyveler, fazlaca sayıda el değiştirerek, toplayıcı, simsar, kurulcu, tüccar üzere ortacılar yoluyla tüketiciye ulaştırılıyor. Yaş meyve ve sebzede üretici örgütlenmesinin arzulanan seviyede olmaması, pazarlama kanalının uzamasına ve tüketicinin ödediği paradan üreticinin eline geçen ölçünün düşmesine yol açıyor.
Son eser meblağlarında yaşanan fiyat artışı yahut düşüşü daha sonraki yıl üretimini de direkt etkilerken, üretim eksikliği yahut fazlalığı ortaya çıkıyor. Bu durum, ziraî eser fiyatlarındaki istikrarsızlığın en değerli niçinlerinden birini oluşturuyor.
Ziraî eserler, iklim, hava şartları, kuraklık, hastalık, coğrafya üzere faktörlere bağlı olması niçiniyle de etkileniyor. Yaş meyve ve sebzelerin çabuk bozulabilir eserler olmaları, depolama imkanlarının yetersiz, raf ömürlerinin kısa olması da fiyat hareketliliğine niye oluyor. Türkiye’de bu mamüllerin pazarlanması özel kesim tarafınca yapılırken, üreticiden tüketiciye olan pazarlama kanalında ekseriyetle kurulcu, tüccar ve perakendeciler nazaranv alıyor.
Ziraî üretim gerçekleştiren oyuncular değerli oranda rekabet ederken, bu oyuncular muhtaçlıkları olan girdileri sıklıkla “oligopol” piyasalardan sağlıyor. Kelam konusu sorunun üreticiler üstündeki etkisinin hafifçeletilmesi gerekiyor. Bu imkanın sağlanamadığı durumda ise tarım sanayisinin karlılıktan uzaklaşması ve üretim ölçüsünün azalması ve ötürüsıyla eser fiyatlarının artması bekleniyor.
‘Ülke çapında birlikler oluşturulsun önerisi’
Küçük çiftçiler, mamüllerini satarken sıklıkla aracı tüccar ya da komitecilerle karşı karşıya kalıyor. Bu elden ele geçişler kararında eserin fiyatı artıyor ve bu yüksek fiyat tüketici talebinin düşmesine niye oluyor.
Üretici ile tüketici içinde rol oynayan aracıları ortadan kaldırma ve aracıların elde ettiği yararı en aza indirme konusunda tarım satış kooperatiflerinin kıymetli bir rolü bulunuyor.
Raporda, bağımsız olarak faaliyet gösteren bir tarım satış kooperatifinin, lokal aracılarla rekabet edebilmesine, birtakım aracıları ortadan kaldırabilmesine ve ortaklarına birtakım teknik avantajlar sağlayabilmesine rağmen birtakım mamüllerin imalatını ya da ihracatını elinde bulunduran büyük tüccar ve sanayicilerle rekabet etmesi için bölge çapında birlikler ve ülke çapında bir merkez birliği oluşturmaları önerildi.
‘Alıcı gücün berbata kullanılması önlenmeli’
Kelam konusu raporda zincir marketlerin hisseleri da ele alındı. Buna bakılırsa, sadece 4 teşebbüs pazarın yarısından fazlasına hakim durumda. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere kıymetli bir fon kaynağı yaratıyor.
Ziraî üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde fazlaca az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici meblağlarının makul düzeylere gelmesi, gayelere birlikte ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği tabir edildi.