Paris İklim Muahedesi nedir? Türkiye imzaladı mı? İşte gayesi ve değeri

bencede

Member
İklim değişikliği tehdidine karşı global yansıyı güçlendirmek için 2015’te hazırlanan Paris İklim Muahedesi‘nı 2020 yılı prestijiyle 190 ülke imzalamış durumda. 2023 yılından itibaren taraflar; emisyon azaltımı, ahenk ve sağlanan takviyeler bahislerindeki ilerlemeyi kıymetlendirmek üzere, her 5 yılda bir Global Durum Kıymetlendirme doruklarında bir ortaya gelecek.

PARİS İKLİM MUTABAKATI NEDİR?

Paris Muahedesi, 2015’te Fransa’nın başşehri Paris’te yapılan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi ortasında yer alan bir muahededir. 22 Nisan 2016 tarihinde imzaya açıldı ve kâfi sayıda üye ülkenin imzalamasının akabinde 4 Kasım 2016 tarihi prestijiyle yürürlüğe girdi.


Muahede 195 üye ülke tarafınca imzalanması bakımından, dünya tarihinde iklim değişikliği ile ilgili en geniş kabul görmüş mutabakat olma özelliğine sahip. 2020 yılı prestijiyle mukaveleyi imzalayan ülke sayısı 190’a düştü. Muahedeyi imzalayan devletlerin geri çekilmeleri durumunda bir yaptırım uygulanmıyor.

PARİS İKLİM MUTABAKATI’NIN HEDEFİ NE?

* Uzun devirde, global sıcaklık artışının endüstrileşme öncesi periyoda nazaran 2 derecenin altında kalmasının sağlanması

* Sera gazı salınımının global düzeyde azalma eğilimine geçirilmesi


* Mutabakat yürürlüğe girdikten itibaren bilimin elverdiği her türlü imkanını kullanarak sera gazı salınımını azaltacak her türlü tedbirin kısa müddette devreye alınması

* Tüm emisyonların yaklaşık yüzde 98’inden sorumlu 189 ülkenin sunduğu ulusal iklim planları ile iklim değişikliğiyle çaba gerçek bir global efor gösterilmesi

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ niye BİR TEHDİT?

İklim değişikliğinin kararı olarak şiddetli hava olayları, beklenmedik vakit içinderda gerçekleşiyor. Uzun vadede ise eriyen buz katmanları sebebiyle denizlerin düzeyi her geçen gün artıyor. Araştırmalar, sıcaklığın 3 santigratlık bir değişme yaşanacağı 2100 yılına kadar deniz düzeyinin 30 ila 110 cm artacağını öngörüyor.


Global ısınma bir epey canlı çeşidinin de sonu manasına gelirken içme suyu kalitesinin azalması, teneffüs sorunlarının artması, hava kirliliği kararı doğabilecek kronik hastalıklar ve içme suyu bulmanın zorlaşacak olması dünyayı tehdit eden ögeler. Dünya’nın yüksek enlemlerinde yer alan ağaçların da yok olacağı düşünülüyor ve bu oksijen oranında azalmayı kaçınılmaz kılıyor.

TÜRKİYE, PARİS İKLİM MUAHEDESİ’Nİ İMZALADI MI?

Türkiye, mutabakata imza atan fakat muahedeyi onaylamayan 8 ülkeden biri. Bizim pozisyonumuzdaki öbür 7 ülke ise şunlar: Angola, Eritre, Irak, İran, Libya, Güney Sudan, Yemen.


Ancak 21 Eylül 2021 günü Birleşmiş Milletler’in 76. Genel Şurası’nda konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Paris İklim Muahedesi’ni, yapan adımlara uygun biçimde ve ulusal katkı beyanımız çerçevesinde, önümüzdeki ay Meclisimizin onayına sunmayı planlıyoruz” diyerek ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) onayına sunacağını duyurdu.


Tüm Dünya Ülkelerinde Fosil CO2 Emisyonları: 2020 Raporu / Birinci sütun ülkenin emisyonunun dünya genelindeki oranını; ikinci sütun, 2018’den 2019’a değişimi, üçüncü sütun ise 2015’ten bu yana yıllık değişim oranını gösterir.

2017’de yayınlanan ve epey ses getiren fosil karbondioksit emisyonunu raporuna bakılırsa Türkiye, 1990-2020 içinde yüzde 186.6’lık artışla CO2 emisyonunda en epey artış yaşayan Avrupa ülkesi olarak öne çıkmıştı. İkinci sıradaki en makus artış gösteren Avrupa ülkesi, yüzde 74.6 ile İzlanda olmuştu. Türkiye muahedeye imza atsa da muahedeyi kabul etmedi lakin 2020 raporuna göre Türkiye, 2019 yılında 2018’e göre CO2 emisyonunu yüzde -1.5 oranında düşürdü ve olumlu bir tablo çizdi. Fakat hala 2015’ten bu yana CO2 emisyonumuz yüzde 3.5 artmış durumda.


PARİS İKLİM MUAHEDESİ niye DEĞERLİ?

TMMOB Etraf Mühendisleri Odası Genel Lideri Ahmet Dursun Kahraman: İklim değişikliğiyle barışık kalkınma planları yapılmalı. Türkiye’nin emisyonu 430 milyon tonlardan 2030 yılına kadar 920 milyon tona çıkacağı tespitleri var. Termik santrallerin yerine yenilenebilir daha doğal kaynaklı güçlere yönelmek gerekecektir.

Boğaziçi Üniversitesi İklim Siyasetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz: Türkiye’nin bu muahedeyi onayladığında hiç bir düzenleme yapmasına gerek yok. Zira Türkiye olduğu haliyle muahedenin bütün koşullarını yerine getirmiş durumda. Türkiye muahedeyi 22 Nisan 2016 yılında imzaladı.

Ahmet Dursun Karahan: Bu mevcut etraf, iklim ve uygulamalara bakarsak bir ekip maksatlara yönelik siyasi telaffuz olduğunu düşünüyorum.

Türkiye’nin bir ekip yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyor. En başta üretim noktasında sermayenin yeni yatırımlara ya da yeni revizyonlara girmesi gerekiyor. Bu sermaye ortasında ülke ortasında ek bir yüktür.

Siyasi irade de genelde sermaye tarafınca baktığından bu yükün altına girilmemesini ister. ‘Bunu kabul etmemizle birlikte öbür gelişmekte olan ülkelere dayanak vermemiz gerekebilir’ üzere dertlerle onaylamadı.

Prof. Dr. Levent Kurnaz: Güç Bakanlığı bununla üzerimize bir sorumluluk gelmeyeceğine inanmıyordu. Maliye Bakanlığı da bu husustan fazlaca önemli para kaybedeceğimizi düşünüyordu. 2016 yılından bu vakit kadar geçen 5 yılda bu iki endişenin da gerçek olmadığı ortaya çıktı.

Ahmet Dursun Karahan: Herkes farkında ki global bir iklim krizinin ortasındayız. Hidrolojik kuraklık afetlerin en büyüğüdür. Gidişat bu tarafta. Zelzele bir sefer olur geçer lakin hidrolojik kuraklık sarsıntı üzere değildir. senelerca devam eder. Paris İklim Mutabakatı bu krizin önüne geçmek için kıymetli.

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bizim için hayli değerli değil. Yalnızca memleketler arası dünyanın bir modülü olduğumuzu göstermek için değerli. Dünya açısından ise kıymetli. Daha önemli taahhütlerde buluna ülkelerin bunları yerine getirmeleri lazım. örneğin karbondioksit azalımı. Biz esasen yerine getirdiğimiz için sorun değil.
 
Üst