Ali
New member
Öşür Kimlere Verilebilir?
Öşür, İslam hukukunda, tarım ürünlerinden belirli bir oranın devlete veya ihtiyaç sahiplerine verilmesi olarak tanımlanır. Temel olarak bu, tarlalardan elde edilen ürünlerin, zekât gibi hayır amaçlı bir gelir paylaşımıdır. Ancak öşürün kimlere verileceği, çeşitli İslami kaynaklar ve fetvalarla netleştirilmiştir. Bu yazıda, öşürün kimlere verilebileceği konusu detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Öşür Nedir?
Öşür, İslam dinine göre, toprak ürünlerinden elde edilen gelirin belirli bir kısmının yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine verilmesi anlamına gelir. Genellikle bu oran, ürünün türüne ve elde edilen gelire bağlı olarak değişir. Tarım ürünlerinin öşür oranı, %10 veya %5 olarak belirlenmiştir. Bu oran, üretimin yapıldığı toprakların sulama durumuna göre farklılık gösterebilir. Sulama yapılmadan doğal yollarla elde edilen ürünlerde, öşür oranı %10’dur, ancak sulama yapılan yerlerde bu oran %5’e düşer.
Öşürün Kimlere Verilebileceği Hakkında Genel Kriterler
Öşür, İslam toplumlarında, başta fakirler olmak üzere çeşitli ihtiyaç sahiplerine verilmesi gereken bir zekât türüdür. Ancak bu konuda belirli bir takım kural ve şartlar bulunmaktadır. Öşür, şu kişilere verilebilir:
1. Fakirlere ve Yoksullara: Öşür, öncelikle toplumda maddi sıkıntı çeken kişilere verilmelidir. Fakir, gelir seviyesinin hayatta kalmaya yetecek kadar bile olmayan kişiyi ifade eder. Yoksul ise, ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla gelire ihtiyacı olan kişidir. Bu kişiler, öşürün verilmesinde öncelikli gruptur.
2. Sadaka-ı Fıtır Alacak Kişilere: Öşür, aynı zamanda sadaka-ı fıtır alacak durumda olan kişilere de verilebilir. Bu kişiler, genellikle temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çekenlerdir.
3. İhtiyaç Sahipleri ve İhtiyaç Duyulan Diğer Alanlar: Öşür, sadece bireylere değil, toplumdaki ihtiyaç duyulan çeşitli alanlarda kullanılmak üzere de verilebilir. Örneğin, eğitim, sağlık veya barınma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla öşür gelirleri kullanılabilir.
4. Muhtaç Yetim ve Çocuklara: Öşür, özellikle aile desteğinden yoksun olan yetim ve çocuklara da verilmesi gereken bir kaynaktır. Bu kişiler, öşürden pay alarak yaşam standartlarını iyileştirebilirler.
Öşür Kimlere Verilemez?
Öşür, belirli kurallara ve sınırlamalara bağlı olarak verilir. Bazı kimselere öşür verilmesi caiz değildir. İşte öşürün verilemeyeceği bazı durumlar:
1. Zengin Kişilere: Zengin, mal varlığı yeterli olan kişiler, öşür almak için uygun değillerdir. İslam hukukuna göre, zengin olan kimseler kendi geçimlerini sağlamak için çalışabilirler ve dolayısıyla bu tür yardımlara ihtiyaçları yoktur. Bu, öşürün sosyal dayanışma amacıyla verilmesinin bir gereğidir.
2. Müslüman Olmayanlara: Öşür, sadece Müslümanlara verilebilir. İslam toplumlarında, öşür bir tür sosyal adalet ve yardımlaşma aracıdır. Müslüman olmayan kişilere verilip verilmemesi konusunda farklı görüşler olsa da, genel kabul gören kural, öşürün Müslümanlar için bir hak olduğudur.
3. Zekât Alacak Durumda Olmayan Kişilere: Öşür, zekât gibi, yalnızca belirli sosyal durumdaki insanlara verilir. Yani sadece öşür almak için değil, aynı zamanda zekât almak için uygun olan kimseler öşür alabilir. Eğer bir kişi zekât alacak durumda değilse, öşür verilmesi de uygun değildir.
Öşürün Toplumda Yaygın Kullanımı
Öşürün, tarım alanında büyük bir önemi vardır. Tarım, İslam toplumlarında ekonomi ve yaşamın temelini oluşturduğu için, bu tür gelir paylaşımının teşvik edilmesi gerekmiştir. Öşür, tarımda verimliliği artırmak ve köylülerin ekonomik zorluklarla başa çıkabilmesini sağlamak adına oldukça önemli bir kurumdur. Ancak günümüzde tarım dışı ekonomilerin büyümesi ile birlikte öşür uygulaması, eskisi kadar yaygın olmasa da hâlâ geçerliliğini korumaktadır.
Öşür ile Zekât Arasındaki Farklar
Öşür ile zekât, birbirinden farklı kavramlardır. Öşür, tarım ürünlerinden alınan bir paydır ve bu payın %10 veya %5 gibi oranlarda olduğu bir vergi türüdür. Zekât ise, malın belli bir miktarı üzerinde biriken zenginlikten alınan bir yardım payıdır. Zekât, gelir düzeyi belirli bir seviyenin üstünde olan her Müslümana farz kılınmıştır, ancak öşür sadece tarımsal ürünlerden alınır ve bu alanda üretimi olan Müslümanlara hitap eder.
Öşürün Tarımsal Ürünlerle İlişkisi
Öşürün verilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bunlardan en önemlisi, tarımsal ürünün üretiminin yapılmış olmasıdır. Ürün, hem doğal sulama hem de yapay sulama ile elde edilmiş olabilir. Öşür oranı, sulama türüne göre değişiklik gösterir. Sulama yapılmadan yetiştirilen ürünlerde %10, sulama yapılarak elde edilen ürünlerde ise %5 oranında öşür verilmesi gerekir.
Öşür Nasıl Hesaplanır?
Öşür hesaplama işlemi, genellikle şu şekilde yapılır: Toprak ürünlerinin yıl içinde elde edilen miktarı belirlenir. Bu ürünlerin türüne göre belirlenen oranlar üzerinden hesaplamalar yapılır. Sulama türüne göre oranlar %10 veya %5 olarak farklılık gösterir. Örneğin, 1 ton buğday üretildiğinde, sulama yapılmadan elde edilmişse, 100 kg buğday öşür olarak verilecektir. Sulama yapılmışsa, bu oran %5’e düşer ve öşür miktarı 50 kg olur.
Öşür Kimlere Verilebilir? Sık Sorulan Sorular
1. Öşür, sadece köylülere mi verilir?
Hayır, öşür sadece tarımsal ürün üreten köylüler için değil, aynı zamanda öşürden pay alacak durumu olan fakir ve muhtaç olan herkese verilebilir.
2. Öşür, tarım dışı ürünlerden alınabilir mi?
Hayır, öşür yalnızca tarım ürünlerinden alınır. Diğer sektörlerden alınan gelirler için zekât geçerlidir.
3. Öşür, toprak sahibi olmayan ama tarım yapan kişilere verilebilir mi?
Evet, toprak sahibi olmayan fakat tarımsal üretim yapan kimselere de öşür verilebilir. Burada önemli olan, üretimin tarımsal olması ve öşürün ihtiyaç sahiplerine ulaşmasıdır.
Sonuç
Öşür, tarım ekonomisiyle doğrudan ilişkili olan ve İslam toplumlarında sosyal adaletin sağlanmasına yardımcı bir uygulamadır. Kişilerin bu paydan yararlanabilmesi için belirli kurallar ve sınırlamalar mevcuttur. Fakirler, yoksullar, ihtiyaç sahipleri ve özellikle tarım yapan kimseler, öşürden faydalanabilecek gruplardır. İslam’ın bu sosyal dayanışma ilkesi, toplumların zenginleşmesini ve tüm bireylerin ekonomik denge içinde yaşamasını amaçlamaktadır.
Öşür, İslam hukukunda, tarım ürünlerinden belirli bir oranın devlete veya ihtiyaç sahiplerine verilmesi olarak tanımlanır. Temel olarak bu, tarlalardan elde edilen ürünlerin, zekât gibi hayır amaçlı bir gelir paylaşımıdır. Ancak öşürün kimlere verileceği, çeşitli İslami kaynaklar ve fetvalarla netleştirilmiştir. Bu yazıda, öşürün kimlere verilebileceği konusu detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Öşür Nedir?
Öşür, İslam dinine göre, toprak ürünlerinden elde edilen gelirin belirli bir kısmının yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine verilmesi anlamına gelir. Genellikle bu oran, ürünün türüne ve elde edilen gelire bağlı olarak değişir. Tarım ürünlerinin öşür oranı, %10 veya %5 olarak belirlenmiştir. Bu oran, üretimin yapıldığı toprakların sulama durumuna göre farklılık gösterebilir. Sulama yapılmadan doğal yollarla elde edilen ürünlerde, öşür oranı %10’dur, ancak sulama yapılan yerlerde bu oran %5’e düşer.
Öşürün Kimlere Verilebileceği Hakkında Genel Kriterler
Öşür, İslam toplumlarında, başta fakirler olmak üzere çeşitli ihtiyaç sahiplerine verilmesi gereken bir zekât türüdür. Ancak bu konuda belirli bir takım kural ve şartlar bulunmaktadır. Öşür, şu kişilere verilebilir:
1. Fakirlere ve Yoksullara: Öşür, öncelikle toplumda maddi sıkıntı çeken kişilere verilmelidir. Fakir, gelir seviyesinin hayatta kalmaya yetecek kadar bile olmayan kişiyi ifade eder. Yoksul ise, ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla gelire ihtiyacı olan kişidir. Bu kişiler, öşürün verilmesinde öncelikli gruptur.
2. Sadaka-ı Fıtır Alacak Kişilere: Öşür, aynı zamanda sadaka-ı fıtır alacak durumda olan kişilere de verilebilir. Bu kişiler, genellikle temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çekenlerdir.
3. İhtiyaç Sahipleri ve İhtiyaç Duyulan Diğer Alanlar: Öşür, sadece bireylere değil, toplumdaki ihtiyaç duyulan çeşitli alanlarda kullanılmak üzere de verilebilir. Örneğin, eğitim, sağlık veya barınma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla öşür gelirleri kullanılabilir.
4. Muhtaç Yetim ve Çocuklara: Öşür, özellikle aile desteğinden yoksun olan yetim ve çocuklara da verilmesi gereken bir kaynaktır. Bu kişiler, öşürden pay alarak yaşam standartlarını iyileştirebilirler.
Öşür Kimlere Verilemez?
Öşür, belirli kurallara ve sınırlamalara bağlı olarak verilir. Bazı kimselere öşür verilmesi caiz değildir. İşte öşürün verilemeyeceği bazı durumlar:
1. Zengin Kişilere: Zengin, mal varlığı yeterli olan kişiler, öşür almak için uygun değillerdir. İslam hukukuna göre, zengin olan kimseler kendi geçimlerini sağlamak için çalışabilirler ve dolayısıyla bu tür yardımlara ihtiyaçları yoktur. Bu, öşürün sosyal dayanışma amacıyla verilmesinin bir gereğidir.
2. Müslüman Olmayanlara: Öşür, sadece Müslümanlara verilebilir. İslam toplumlarında, öşür bir tür sosyal adalet ve yardımlaşma aracıdır. Müslüman olmayan kişilere verilip verilmemesi konusunda farklı görüşler olsa da, genel kabul gören kural, öşürün Müslümanlar için bir hak olduğudur.
3. Zekât Alacak Durumda Olmayan Kişilere: Öşür, zekât gibi, yalnızca belirli sosyal durumdaki insanlara verilir. Yani sadece öşür almak için değil, aynı zamanda zekât almak için uygun olan kimseler öşür alabilir. Eğer bir kişi zekât alacak durumda değilse, öşür verilmesi de uygun değildir.
Öşürün Toplumda Yaygın Kullanımı
Öşürün, tarım alanında büyük bir önemi vardır. Tarım, İslam toplumlarında ekonomi ve yaşamın temelini oluşturduğu için, bu tür gelir paylaşımının teşvik edilmesi gerekmiştir. Öşür, tarımda verimliliği artırmak ve köylülerin ekonomik zorluklarla başa çıkabilmesini sağlamak adına oldukça önemli bir kurumdur. Ancak günümüzde tarım dışı ekonomilerin büyümesi ile birlikte öşür uygulaması, eskisi kadar yaygın olmasa da hâlâ geçerliliğini korumaktadır.
Öşür ile Zekât Arasındaki Farklar
Öşür ile zekât, birbirinden farklı kavramlardır. Öşür, tarım ürünlerinden alınan bir paydır ve bu payın %10 veya %5 gibi oranlarda olduğu bir vergi türüdür. Zekât ise, malın belli bir miktarı üzerinde biriken zenginlikten alınan bir yardım payıdır. Zekât, gelir düzeyi belirli bir seviyenin üstünde olan her Müslümana farz kılınmıştır, ancak öşür sadece tarımsal ürünlerden alınır ve bu alanda üretimi olan Müslümanlara hitap eder.
Öşürün Tarımsal Ürünlerle İlişkisi
Öşürün verilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bunlardan en önemlisi, tarımsal ürünün üretiminin yapılmış olmasıdır. Ürün, hem doğal sulama hem de yapay sulama ile elde edilmiş olabilir. Öşür oranı, sulama türüne göre değişiklik gösterir. Sulama yapılmadan yetiştirilen ürünlerde %10, sulama yapılarak elde edilen ürünlerde ise %5 oranında öşür verilmesi gerekir.
Öşür Nasıl Hesaplanır?
Öşür hesaplama işlemi, genellikle şu şekilde yapılır: Toprak ürünlerinin yıl içinde elde edilen miktarı belirlenir. Bu ürünlerin türüne göre belirlenen oranlar üzerinden hesaplamalar yapılır. Sulama türüne göre oranlar %10 veya %5 olarak farklılık gösterir. Örneğin, 1 ton buğday üretildiğinde, sulama yapılmadan elde edilmişse, 100 kg buğday öşür olarak verilecektir. Sulama yapılmışsa, bu oran %5’e düşer ve öşür miktarı 50 kg olur.
Öşür Kimlere Verilebilir? Sık Sorulan Sorular
1. Öşür, sadece köylülere mi verilir?
Hayır, öşür sadece tarımsal ürün üreten köylüler için değil, aynı zamanda öşürden pay alacak durumu olan fakir ve muhtaç olan herkese verilebilir.
2. Öşür, tarım dışı ürünlerden alınabilir mi?
Hayır, öşür yalnızca tarım ürünlerinden alınır. Diğer sektörlerden alınan gelirler için zekât geçerlidir.
3. Öşür, toprak sahibi olmayan ama tarım yapan kişilere verilebilir mi?
Evet, toprak sahibi olmayan fakat tarımsal üretim yapan kimselere de öşür verilebilir. Burada önemli olan, üretimin tarımsal olması ve öşürün ihtiyaç sahiplerine ulaşmasıdır.
Sonuç
Öşür, tarım ekonomisiyle doğrudan ilişkili olan ve İslam toplumlarında sosyal adaletin sağlanmasına yardımcı bir uygulamadır. Kişilerin bu paydan yararlanabilmesi için belirli kurallar ve sınırlamalar mevcuttur. Fakirler, yoksullar, ihtiyaç sahipleri ve özellikle tarım yapan kimseler, öşürden faydalanabilecek gruplardır. İslam’ın bu sosyal dayanışma ilkesi, toplumların zenginleşmesini ve tüm bireylerin ekonomik denge içinde yaşamasını amaçlamaktadır.