uçanteneke
New member
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan bildirim değişikliğiyle, dövize endeksli menkul satışlarında TL ile ödeme zaruriliği getirilmişti. Denizli Sanayi Odası Lideri Müjdat Keçeci, sonucun ticaret ömrünü akamete uğratacağını belirterek “Önce, ihracatçının ihraç dövizlerinin yüzde 25’i daha sonrasında da yüzde 40’ı Merkez Bankası kurlarıyla bozulacak diye getirilen tedbirler ihracatçılar açısından hakikaten maddi kayıplara niçiniyet vermektedir” sözlerini kullandı. Keçeci, son değişiklik ile ‘ticaretin adeta kaosa sürükleneceğine” işaret etti.
Yapılan değişiklikler ile dövizli süreçlerinin ticari süreçlerden çıkarılmaya çalışıldığını fakat dolarize olan piyasada bunu yapmanın epeyce sıkıntı olduğunu belirten OSB Finans Danışmanı ekonomist Erol Taşdelen bankavitrini.com‘daki ‘Dövizli ödeme yasağı bankalarda kaosa niye oldu’ başlıklı yazısında 20 Nisan günü bankalarda yaşananları şöyle tabir etti:
Bankalarda 30 Nisan 2021 Çek düzenlemesi ile ilgili “çek ibraz edilmeyecek” periyodunda yaşanan kaosun bir emsal bugün Dövizli ödemelerde Hazine ve Maliye Bakanlığı Bildiride geçen “MENKUL” sözünün net olmamasından yaşanmaya başladı. Birçok bankada dövizli ödemeler gün ortasında durdu! Belirsizlik çabucak hemen netleşmiş değil.
19 Nisan 2022 tarihindeki Resmi Gazete’de yayınlanan 2022/32-66 No.lu Bildirim ile, dövizle süreç ve mukavele yapma yasağı düzenlemelerinin yer aldığı 2008-32/34 No.lu Türk Parası Değerini Muhafaza Hakkında 32 sayılı Karara ait Bildirimde epey değerli kimi değişiklikler yapıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığının Bildirim açık, anlaşılır olmayınca bankalar ödemelerde çelişki yaşadı ve birtakım bankalarda döviz çekleri ödemeleri ve döviz ödemleri büsbütün durdururken; kimi bankalarda da müşterilerden “ödemenin menkul satışı haricinde” olduğu istikametinde taahhütname alarak süreç yaptı.
Döviz çeklerinde belirsizlik net değil
Ticaretten kaynaklanan döviz çekleri ile ilgili net açıklama olmadığı için bankalar ne yapacağını bilemez biçimde. Kimi bankalar BDDK’dan görüş talep ederken, kimi bankalar da daha ayrıntılı açıklama gelene kadar ödemeleri durdurdu. Çünkü, döviz çeklerinin ya da döviz ödemelerin TL ödenmesi halinde hangi döviz kurunun temel alınacağı da net değil. Merkez Bankasının bir gün evvelki kuru mu; gün ortasında açıklanacak kuru mu yoksa süreci yapan bankanın döviz kuruna göre mi ödeme yapılacağı da açık değil.
Döviz transferlerinde kaos çıktı
Müşterilerden gelen döviz transfer talimatlarında bankalar kararsız kaldı. Çünkü; müşteri emirinde “mal bedeli karşılığı” yahut “…nolu fatura karşılığı” diye ibare yar alan talimatlar için süreç yapılmazken açıklama yer almayan talimatlı süreçler yapıldı. Kimi bankalar ise tüm ticari müşterilerine ilişkin dövizli süreçleri durum netleşene kadar durdurdu. Ödemelerin belirsizlik sebebi ile durmasından kaynaklanan zararın ise ne olacağı çabucak hemen muhakkak değil.
İştirak bankaları şaşırdı!
Gün ortasında öteki bir belirsizlik de İŞTİRAK BANKALARINDA oldu. Çünkü, İştirak Bankaları kredilerini fatura karşılığı mal alım/satımı süreçleri için vermekte. Yeni düzenleme İştirak Bankalarındaki kredi durumunu da sorgular hale getirdi. Çünkü düzenlemede İştirak Bankalarındaki işleyiş ile ilgili bir gönderme yok.
Düzenleme nasıl yapıldı?
2008-32/34 No.lu Bildirinin 8. Unsurunun 9 fıkrası;
“(9) Türkiye’de yerleşik şahısların kendi ortalarında akdedecekleri; taşıt satış kontratları haricinde kalan menkul satış mukavelelerinde kontrat bedelini ve bu mukavelelerden kaynaklanan başka ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden yahut dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Fakat mukavele konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası yahut dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Fakat kontrat konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur” formunda düzenlendi.
yeni düzenleme ile döviz olarak düzenlenen kontratlar yapılmaya devam ederken; döviz olarak ödenmesi engellenip, TL ödenmesi mecburî hale getirildi. Sorun da buradan kaynaklandı.
Ödemeden kontrat tarihli kur mu; ödeme tarihli kur mu hangi kur baz alınacak net değil.
Ödemede TCMB’nin mi, bankanın mı kuru baz alınacak belirli değil.
Öbür bir belirsizlik de Bildirimde geçen MENKUL kavramı. Arapça olan MENKUL “Taşınabilir” manasına gelmektedir. Öbür bir söz ile taşınamayan Gayri Menkuller haricindeki tüm mallar Bildiri kapsamına girmektedir. Bildirim düzenleyici net sözler kullanmadığı yahut tam tanımlama yapmadığı için kaosa niye olmuş durumda. MENKUL üzere geniş kapsamlı söz yerine MENKUL MALLAR yahut TİCARİ MALLAR sözü kullanılmaması Ticarette meçhullüğü artırmış durumda.
19 Nisanda yürürlüğe giren uygulamaya uymayanlar için de; kontratın her bir tarafı için farklı ayrı olmak üzere 2022 yılı için 14.200 TL’den 118.500 TL’ye kadar idari para cezası kesilebilecektir hareketin tekerrür halinde, bu cezalar iki katı olarak kesilecektir tabiri düzenlemede yer aldı.
Yapılan değişiklikler ile dövizli süreçlerinin ticari süreçlerden çıkarılmaya çalışıldığını fakat dolarize olan piyasada bunu yapmanın epeyce sıkıntı olduğunu belirten OSB Finans Danışmanı ekonomist Erol Taşdelen bankavitrini.com‘daki ‘Dövizli ödeme yasağı bankalarda kaosa niye oldu’ başlıklı yazısında 20 Nisan günü bankalarda yaşananları şöyle tabir etti:
Bankalarda 30 Nisan 2021 Çek düzenlemesi ile ilgili “çek ibraz edilmeyecek” periyodunda yaşanan kaosun bir emsal bugün Dövizli ödemelerde Hazine ve Maliye Bakanlığı Bildiride geçen “MENKUL” sözünün net olmamasından yaşanmaya başladı. Birçok bankada dövizli ödemeler gün ortasında durdu! Belirsizlik çabucak hemen netleşmiş değil.
19 Nisan 2022 tarihindeki Resmi Gazete’de yayınlanan 2022/32-66 No.lu Bildirim ile, dövizle süreç ve mukavele yapma yasağı düzenlemelerinin yer aldığı 2008-32/34 No.lu Türk Parası Değerini Muhafaza Hakkında 32 sayılı Karara ait Bildirimde epey değerli kimi değişiklikler yapıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığının Bildirim açık, anlaşılır olmayınca bankalar ödemelerde çelişki yaşadı ve birtakım bankalarda döviz çekleri ödemeleri ve döviz ödemleri büsbütün durdururken; kimi bankalarda da müşterilerden “ödemenin menkul satışı haricinde” olduğu istikametinde taahhütname alarak süreç yaptı.
Döviz çeklerinde belirsizlik net değil
Ticaretten kaynaklanan döviz çekleri ile ilgili net açıklama olmadığı için bankalar ne yapacağını bilemez biçimde. Kimi bankalar BDDK’dan görüş talep ederken, kimi bankalar da daha ayrıntılı açıklama gelene kadar ödemeleri durdurdu. Çünkü, döviz çeklerinin ya da döviz ödemelerin TL ödenmesi halinde hangi döviz kurunun temel alınacağı da net değil. Merkez Bankasının bir gün evvelki kuru mu; gün ortasında açıklanacak kuru mu yoksa süreci yapan bankanın döviz kuruna göre mi ödeme yapılacağı da açık değil.
Döviz transferlerinde kaos çıktı
Müşterilerden gelen döviz transfer talimatlarında bankalar kararsız kaldı. Çünkü; müşteri emirinde “mal bedeli karşılığı” yahut “…nolu fatura karşılığı” diye ibare yar alan talimatlar için süreç yapılmazken açıklama yer almayan talimatlı süreçler yapıldı. Kimi bankalar ise tüm ticari müşterilerine ilişkin dövizli süreçleri durum netleşene kadar durdurdu. Ödemelerin belirsizlik sebebi ile durmasından kaynaklanan zararın ise ne olacağı çabucak hemen muhakkak değil.
İştirak bankaları şaşırdı!
Gün ortasında öteki bir belirsizlik de İŞTİRAK BANKALARINDA oldu. Çünkü, İştirak Bankaları kredilerini fatura karşılığı mal alım/satımı süreçleri için vermekte. Yeni düzenleme İştirak Bankalarındaki kredi durumunu da sorgular hale getirdi. Çünkü düzenlemede İştirak Bankalarındaki işleyiş ile ilgili bir gönderme yok.
Düzenleme nasıl yapıldı?
2008-32/34 No.lu Bildirinin 8. Unsurunun 9 fıkrası;
“(9) Türkiye’de yerleşik şahısların kendi ortalarında akdedecekleri; taşıt satış kontratları haricinde kalan menkul satış mukavelelerinde kontrat bedelini ve bu mukavelelerden kaynaklanan başka ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden yahut dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Fakat mukavele konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası yahut dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Fakat kontrat konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur” formunda düzenlendi.
yeni düzenleme ile döviz olarak düzenlenen kontratlar yapılmaya devam ederken; döviz olarak ödenmesi engellenip, TL ödenmesi mecburî hale getirildi. Sorun da buradan kaynaklandı.
Ödemeden kontrat tarihli kur mu; ödeme tarihli kur mu hangi kur baz alınacak net değil.
Ödemede TCMB’nin mi, bankanın mı kuru baz alınacak belirli değil.
Öbür bir belirsizlik de Bildirimde geçen MENKUL kavramı. Arapça olan MENKUL “Taşınabilir” manasına gelmektedir. Öbür bir söz ile taşınamayan Gayri Menkuller haricindeki tüm mallar Bildiri kapsamına girmektedir. Bildirim düzenleyici net sözler kullanmadığı yahut tam tanımlama yapmadığı için kaosa niye olmuş durumda. MENKUL üzere geniş kapsamlı söz yerine MENKUL MALLAR yahut TİCARİ MALLAR sözü kullanılmaması Ticarette meçhullüğü artırmış durumda.
19 Nisanda yürürlüğe giren uygulamaya uymayanlar için de; kontratın her bir tarafı için farklı ayrı olmak üzere 2022 yılı için 14.200 TL’den 118.500 TL’ye kadar idari para cezası kesilebilecektir hareketin tekerrür halinde, bu cezalar iki katı olarak kesilecektir tabiri düzenlemede yer aldı.