uçanteneke
New member
TRT Haber’de gazetecilerin sorularını yanıtlayan Şahap Kavcıoğlu, “Enflasyon son periyotta bizim de dünyanın da problemlerin başında geliyor. Enflasyon gerilemeye başladı; baz tesiriyle değil aldığımız önlemler ve uyguladığımız siyasetler karşısında enflasyondaki gerilemeyi daima bir arada goreceğiz” dedi.
‘Ocak sonu ve şubatta, enflasyonu yükselten sebepler geride kalacak’
Enflasyon sayılarının açıklanmasından bu yana “baz tesiriyle gerileme oldu” yorumlarına ait soru üzerine Kavcıoğlu, “Baz etkisinin fazlaca büyük tesiri var olağan. Biliyorsunuz geçen yılki spekülatif kur ataklarından daha sonra bilhassa kur ataklarından daha sonra fiyatlarda bir maliyet oluştu. Kasım ayında nispeten lakin aralık ayında 13,5’lere varan, ocak ayında 11,8’e varan ve devamında bir daha mayıs ayına kadar kurun ve şubattan daha sonra da savaşın tesiriyle oluşan bir yüksek enflasyon. Bu sene doğal tarihi ortalamaya baktığımız vakit fiyat hareketlerinin fazlaca hareketli olduğu devirler de dahil tarihî ortalamadaki enflasyon oranlarımız bu oranların hayli fazlaca altında” karşılığını verdi.
Kavcıoğlu, tarihî ortalamanın ay ay değiştiğini, aralık ayında 0,80-1,20 tarihî ortalamanın bulunduğunu anlatarak enflasyon bunun biraz üzerinde de gelse 2023 sonu ve 2024’teki maksatlara ulaşabilecek noktada olunduğunu, bunun baz etkisinin de katkısıyla gerçekleşeceğini lisana getirdi.
“Beklediğimiz tarihî ortalama yahut tarihi ortalamanın biraz üzerinde aralık ayını daha olumlu, daha âlâ bekliyoruz. Yıl sonunu fazlaca daha âlâ bir noktada kapatacağız ve ocak daha sonrası şubatta hem baz tesiri birebir vakitte vurguladığımız, biraz evvel bahsetmiş olduğum yani enflasyonu yükselten tüm etkenlerin geride kaldığını söylerken bunun bilhassa Türkiye’de tarihî olarak enflasyonun artmasında içeride, dış etkenleri bıraktığımız vakit bilhassa kur artışları epeyce öne çıkıyor. İkincisi fiyat artışları olağan buna bağlı olarak. Zira kurdaki bir yüzde 10 artış, fiyatlarda yüzde 2 bir artış üzere bu biçimde korelasyonlar var.
ötürüsıyla kur artışı piyasada da bu biçimde algılandığı için daha sonrasında fiyat davranış bozuklukları dediğimiz önden yüklemeli fiyatlar üzere enflasyonun denetimin dışına çıkması kelam konusu ki geçtiğimiz yılda yaşadığımız lakin öncesinde de küreselde enflasyonun da bir sorun haline geldiğini göz arkası edemeyiz. Yani bizim ben misyona başladıktan daha sonra temmuz, ağustos aylarında, örneğin Temmuz Enflasyon Raporu’nda da tabir etmiştim. 10 yıllık fiyat artışlarının epeyce oldukca üzerinde aylık fiyat artışları başlamıştı. bu biçimde ne kur atağı vardı ne bir şey, o globalden. Salgın, birikmiş taleplerin oluşmaya başlaması, arz şokları, tedarik zincirlerindeki ezalar, yani memleketler arası sıkıntılar da fiyatlar üzerinde tesirli olmaya başlayınca dünya ile birlikte bizde de ister istemez bozulma oldu.”
‘Amaç cari fazla sağlamak’
Kavcıoğlu konuşmasına şu sözlerle devam etti:
“Merkez Bankası olarak bizim bir kur maksadımız yok. Ülkelerin potansiyellerini kıymetlendirmek lazım. Geçmiş devirlerde yüksek faizlerle enflasyonu düşürdüğümüz vakit cari açıklar verdik. Tıpkı şeyleri yaparak farklı sonuç almak mümkün değil. Türkiye’nin üretim potansiyelini sürdürmesi için birinci olarak finansman maliyetlerini düşürmek lazım.”
Türkiye’deki ekonomik modelin emelinin “cari fazla sağlamak” olduğunu belirten Kavcıoğlu, “Artık faiz artırarak değil, kalıcı ve sürdürülebilir fiyat istikrarını oluşturmak için cari fazla vermek gerekiyor” dedi.
Liralaşma stratejisi
Liralaşma stratejisini hayli değerli bir merkeze oturttuklarını vurgulayan Kavcıoğlu, “Çünkü Türkiye geçmiş devirde ne vakit ülkenin ilerlemeye dair bir gündemi olduğunda, döviz kuru spekülasyonlarıyla oluşan bu çarpık yapıyı liralaşma stratejisiyle bitmiş olduriyoruz. kuvvetli bir yapı kuruyoruz. ötürüsıyla Türkiye’de döviz kuruna bağlı olarak oluşacak spekülatif yapıları inşallah bitmiş olduriyoruz” diye konuştu.
Kavcıoğlu, bir daha sonraki devirde, bundan daha sonra uyguladıkları bu siyasetlerle, faizle, makro ihtiyati önlemlerle, arz talep istikrarı ve finansal maliyetlere de sağlayacakları değerli indirimler ya da düşüşlerle kalıcı kalkınmayı, büyümeyi ötelemeden sürdürülebilir ve kalıcı fiyat istikrarını sağlamış olacaklarını söylemiş oldu.
‘Fiyatlara yansıma gecikti’
“Bizim siyasetimiz muhakkak faizleri indirip, üretimi artırmak: Burada hiç bir taviz ve ıstırap yok bizim açımızda” diyen Kavcıoğlu, “Biz bunu bu biçimde yaptığımızda firmaların kredi alması bakımından kelamlı yönlendirmeler yapıyoruz. Tüm faiz oranları siyaset faizine yakınlaşmış durumda” diye aktardı.
Kavcıoğlu kelamlarına şöyleki devam etti:
“Düşük faizle alınıp stok, dövize giden paranın bir yararı yok, bunu gördük esasen. Birfazlaca iş insanı stokta yakalandıklarını, maliyetlerinin arttığını söylemiş oldu. Ben yıllardır bankacılık yaptım, stok fazlaysa biz kredi vermezdik. Yüksek maliyetlerle stok yaptığınızda, eski alışkanlıklarla hareket ettiğinizde, fiyatlara yansıma gecikti.”
Kur muhafazalı mevduat sistemi
“Kur muhafazalı mevduat sisteminin Merkez Bankası’na bir yükü yok. Sürdürülmesinde bir sakınca yok. Devrine bakılırsa sürecine fark gösterir. Şu an için tabi epeyce faydalı. Liralaşma siyaseti dövize endeksli. Teşvik ediyoruz. Enflasyondaki düşüş hissedildiğinde KKM’den çıkışlar olacak” diyen Kavcıoğlu, “Merkez Bankası’nın maksadı mali transfer düzeneğini güzel bir biçimde yönetmek. Vatandaş parasının değerini koruyor, tasası olmuyor. KKM ile Merkez Bankası da rezerv biriktiriyor” diye devam etti.
‘Bizim yaptığımız şey ülkenin parasını güçlendirmek’
“Merkez Bankası bir ülkenin kalbi. Bizim yaptığımız şey ülkenin parasını güçlendirmek. Siz TL’ye paha vermezseniz sokaktaki adam da kıymet vermez” diye belirten Kavcıoğlu konuşmasında, “Rezerv kaynaklarımızı güçlendiriyoruz, çeşitlendiriyoruz. Rezerv kaynaklarımız daha yeterli durumda. Global bir merkez bankası haline geliyoruz. İtimat duyulan bir merkez bankası olduk” tabirlerine yer verdi.
‘Gıda enflasyonunda düşüş yaşanacak’
Kavcıoğlu, kasım ayı enflasyonunun yüzde 2,88’inin yaklaşık yüzde 1,5’inin besinden geldiğine işaret ederek, “Piyasada tartışmaları da biliyorsunuz. Burada baktığımız vakit uyguladığımız siyasetlerin kararınu görmeye başlıyoruz. Güç dünyada hala sorunlu ve nereye gideceğini kestiremiyoruz lakin Türkiye’de hem sübvansiyonlar birebir vakitte Cumhurbaşkanımızın uyguladığı politikalar… Besinde da bunun yansımasını bekliyoruz. Güç bizim denetimimizde olmamasına karşın Türkiye bu ay prestijiyle hem fiyatlarda aşağı gelme noktasında birebir vakitte kullanım manasında hiç bir vakit arz kahrı yaşamadı. Ödeme noktasında da hiç bir meşakkat yaşamadık. Bu da rezervlerimizin gücünü gösteriyor” dedi.
Gıda üzere birtakım kalemlerde gündemde tartışılan bahislerin olduğunu belirten Kavcıoğlu, “Merkez Bankası Para Siyaseti ve birtakım başka bu konuştuğumuz ihtiyati önlemler, arz-talep istikrarı, faiz, zira orada da birebir faiz maliyeti 15-20 puan kadar geri geldi, 6-7 aydır. ötürüsıyla orada da birebir düşüşü bekliyoruz. Onun da bu aydan daha sonra yansıyacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
“Gıdada da bir düşüş trendi mi öngörüyorsunuz?” formundaki soru üzerine Kavcıoğlu, “Tabii. Bu maliyetlerin hepsi orada da yansıyacak. Bizim faiz indirimi siyasetimizi dünyadan eleştiriyorlar lakin şu an ne kadar haklı bir noktaya geldiğimiz görülüyor inşallah ve gitgide de görülecek” değerlendirmesinde bulundu.
‘Bütün paralara açığız’
Türkiye’nin 2018’den daha sonra önemli bir değişim yaşadığını, global salgın ile epeyce kıymetli yapısal değişimler yaptığını belirten Kavcıoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2020’nin sonunda yine faiz artırım döngüsüne girdiğimizde fazlaca farklı bir örnektir, 15 milyar dolar civarında para geldi. Gelen parayı da denetim etme bahtınız fazlaca yok. Bana geldiğinde devlete gitmiş mi, TCMB’ye girmiş mi? Hayır. Bankalar alıyor, bireyler alıyor, ötürüsıyla sizin denetiminiz haricinde bir para. Onun için sıcak paranın geliş formunu siz belirleyecek güçteyseniz bu değerli. Biz bütün paralara açığız. Yani portföye, bütün yabancı sermayeye açığız fakat artık kurallarını biz koyuyoruz.”
Kavcıoğlu, 2016’dan 2022’nin başına kadar 1,2 trilyon lira kredi kullandırıldığını belirterek, “2022’nin 10. ayının sonu prestijiyle 1,5 trilyon lira kredi kullandırmışız. Yani 2016’dan 2022’ye kadar kullandırdığımız krediden daha fazla krediyi kullandırmışız. Bu fazlaca kıymetli.” sözünü kullandı.
‘KOBİ’lere, yatırım yapacaklara ve ihracatçılara kredide hiç bir önlem yok’
Kavcıoğlu, kredilerin nereye gittiğine dair bir soru üzerine, faizleri indirerek, üretimi artıracak ve cari fazlayı sağlayacak siyasetleri uygulayacaklarını, bu hususta odunlarının olmadığını söylemiş oldu.
Kavcıoğlu, kredilerin fazlaca da gerçek yerlere gitmediğini tespit ettiklerini kaydederek, “daha sonrasında haziran ve temmuz ayında makroihtiyati önlemleri uygulamaya başladık. Buradaki hedef kredileri kısmak değil, kredilerin selektif olarak amaçlı kredi noktasında uygulanması. İstediğimiz yere, amaçlı bir biçimde… Zira ben faizi düşürmüşüm. Düşük faizle alınan ve dövize, stoka giden bir paranın ülke iktisadına o kadar da bir katkısı olmadığını aslına bakarsan yaşadık. Dövize gittiğinde daha da problem yaşadık” diye konuştu.
‘Makroihtiyati önlemlerde ihracatçılara hiç bir kısıtlama yok’
Ucuz bulunan paranın daha fazla stoka gitmesinin vakit zaman zahmet yaşatabileceğinden bahseden Kavcıoğlu, şu anda yurt haricinde ham husus ve orta malı fiyatları ile navlun fiyatlarında düşüş yaşandığını bildirdi.
Kavcıoğlu, düşüşlerin bu niçinle gecikmeli olarak fiyatlara yansıdığını kaydederek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Normalde bunların çabucak fiyatlara yansıması lazım lakin siz yüksek maliyetlerle stok yaptığınızda, üretim yerine dövizde kalayım, döviz artacak halinde eski alışkanlıklarla hareket ettiğinizde fiyata yansıması gecikti. Artık biz ne yaptık? Makroihtiyati önlemlerle, finansmana gereksinimi olmayan firmaların düşük faizli kredilerden yararlanma bahtını zayıflattık. Bankalara makul limitler koyduk. ‘Kendi müşterini kendin seç, ona nazaran bu kredileri ver’… Öteki taraftan KOBİ’lere hiç bir kısıtlama yok. hiç bir ihtiyati önlem yok. Bütün bankalar için geçerli. Yatırım kredilerinde hiç bir kısıtlama yok. Yatırım yapacak kim olursa olsun. esasen Merkez Bankasının Sayın Cumhurbaşkanımızın deklare ettiğı düşük faizli, şu an 7’ye kadar faiz geliyor, 2 yıl ödemesiz 10 yıl. İthal ikamesi, ihracat ve teknolojik yatırımlara tartı veriyoruz. İhracatçılara da hiç bir kısıtlama yok makroihtiyati önlemlerde.”
‘Maliyetler daha da aşağıya gelecek”
TCMB Lideri Kavcıoğlu, şu anda büyük firmaların birçoklarının tahvil ihraç ederek finansman sağlamaya başladığını belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Doğru biçim bu. Dünyada da bütün firmalar, bilhassa büyük firmalar sermaye piyasasını kullanarak kendilerine daha uzun vadeli ve daha ucuz finansman sağlarlar. Yurt ortasından, yurt haricinden… Şu an Türkiye’de liste sıradan uzun. Geçen bir daha yatırım yapan bir firmamız 200 milyon euro yurt haricinden tahvil ihraç ederek para getirdi. ötürüsıyla amaçladığımız şeyleri takip ediyoruz, uyguluyoruz. Uygulanmasını da takip ederek yönlendiriyoruz. Doğrusu bu. Süreç içerisinde bunun mühleti de vadesi de artacak. Maliyetler daha da aşağıya gelecek. Faiz indirimlerimiz ve makroihtiyati önlemlerle birlikte şu anda siyaset faizi fazlaca yeterli bir noktada olduğu için bu firmaların kimi vakit bizim bir tık üzerimizde sermaye piyasası yoluyla borçlanması sözkonusu.”
Kavcıoğlu, kamu bankaları ile özel bankaların faiz oranları içindeki makasın daralıp daralmadığına ait bir soruya karşılık, makroihtiyati önlemler almaya başladıktan daha sonra yatırım ve ihracat kredilerinin toplam krediler içerisindeki hissesinin yüzde 28’den çok arttığını söylemiş oldu.
KOBİ’lerin kullandığı kredilerin 7 kat arttığını anlatan Kavcıoğlu, “Geçen yılın tamamında KOBİ’lere kullandıran kredinin 1,5 katı yalnızca eylül ayında kullandırıldı. ötürüsıyla hem firma sayısında birebir vakitte ölçü olarak hayli değerli bir artış var” diye konuştu.
Kavcıoğlu, yatırıma ve üretime gitmeyen kredilerde bir sakinlik olduğunu söz ederek, “Ancak selektif kredilerde dayanılmaz bir artış var. İstediğimiz de bu. Üretimi de ihracatı da artıracak, ithal ikamesiyle ithalatımızı azaltıp cari fazla vermemizi sağlayacak kredi yapısı bu. Şu an bunu da esasen gelişmelerden görüyoruz” açıklamasında bulundu.
‘Ocak sonu ve şubatta, enflasyonu yükselten sebepler geride kalacak’
Enflasyon sayılarının açıklanmasından bu yana “baz tesiriyle gerileme oldu” yorumlarına ait soru üzerine Kavcıoğlu, “Baz etkisinin fazlaca büyük tesiri var olağan. Biliyorsunuz geçen yılki spekülatif kur ataklarından daha sonra bilhassa kur ataklarından daha sonra fiyatlarda bir maliyet oluştu. Kasım ayında nispeten lakin aralık ayında 13,5’lere varan, ocak ayında 11,8’e varan ve devamında bir daha mayıs ayına kadar kurun ve şubattan daha sonra da savaşın tesiriyle oluşan bir yüksek enflasyon. Bu sene doğal tarihi ortalamaya baktığımız vakit fiyat hareketlerinin fazlaca hareketli olduğu devirler de dahil tarihî ortalamadaki enflasyon oranlarımız bu oranların hayli fazlaca altında” karşılığını verdi.
Kavcıoğlu, tarihî ortalamanın ay ay değiştiğini, aralık ayında 0,80-1,20 tarihî ortalamanın bulunduğunu anlatarak enflasyon bunun biraz üzerinde de gelse 2023 sonu ve 2024’teki maksatlara ulaşabilecek noktada olunduğunu, bunun baz etkisinin de katkısıyla gerçekleşeceğini lisana getirdi.
“Beklediğimiz tarihî ortalama yahut tarihi ortalamanın biraz üzerinde aralık ayını daha olumlu, daha âlâ bekliyoruz. Yıl sonunu fazlaca daha âlâ bir noktada kapatacağız ve ocak daha sonrası şubatta hem baz tesiri birebir vakitte vurguladığımız, biraz evvel bahsetmiş olduğum yani enflasyonu yükselten tüm etkenlerin geride kaldığını söylerken bunun bilhassa Türkiye’de tarihî olarak enflasyonun artmasında içeride, dış etkenleri bıraktığımız vakit bilhassa kur artışları epeyce öne çıkıyor. İkincisi fiyat artışları olağan buna bağlı olarak. Zira kurdaki bir yüzde 10 artış, fiyatlarda yüzde 2 bir artış üzere bu biçimde korelasyonlar var.
ötürüsıyla kur artışı piyasada da bu biçimde algılandığı için daha sonrasında fiyat davranış bozuklukları dediğimiz önden yüklemeli fiyatlar üzere enflasyonun denetimin dışına çıkması kelam konusu ki geçtiğimiz yılda yaşadığımız lakin öncesinde de küreselde enflasyonun da bir sorun haline geldiğini göz arkası edemeyiz. Yani bizim ben misyona başladıktan daha sonra temmuz, ağustos aylarında, örneğin Temmuz Enflasyon Raporu’nda da tabir etmiştim. 10 yıllık fiyat artışlarının epeyce oldukca üzerinde aylık fiyat artışları başlamıştı. bu biçimde ne kur atağı vardı ne bir şey, o globalden. Salgın, birikmiş taleplerin oluşmaya başlaması, arz şokları, tedarik zincirlerindeki ezalar, yani memleketler arası sıkıntılar da fiyatlar üzerinde tesirli olmaya başlayınca dünya ile birlikte bizde de ister istemez bozulma oldu.”
‘Amaç cari fazla sağlamak’
Kavcıoğlu konuşmasına şu sözlerle devam etti:
“Merkez Bankası olarak bizim bir kur maksadımız yok. Ülkelerin potansiyellerini kıymetlendirmek lazım. Geçmiş devirlerde yüksek faizlerle enflasyonu düşürdüğümüz vakit cari açıklar verdik. Tıpkı şeyleri yaparak farklı sonuç almak mümkün değil. Türkiye’nin üretim potansiyelini sürdürmesi için birinci olarak finansman maliyetlerini düşürmek lazım.”
Türkiye’deki ekonomik modelin emelinin “cari fazla sağlamak” olduğunu belirten Kavcıoğlu, “Artık faiz artırarak değil, kalıcı ve sürdürülebilir fiyat istikrarını oluşturmak için cari fazla vermek gerekiyor” dedi.
Liralaşma stratejisi
Liralaşma stratejisini hayli değerli bir merkeze oturttuklarını vurgulayan Kavcıoğlu, “Çünkü Türkiye geçmiş devirde ne vakit ülkenin ilerlemeye dair bir gündemi olduğunda, döviz kuru spekülasyonlarıyla oluşan bu çarpık yapıyı liralaşma stratejisiyle bitmiş olduriyoruz. kuvvetli bir yapı kuruyoruz. ötürüsıyla Türkiye’de döviz kuruna bağlı olarak oluşacak spekülatif yapıları inşallah bitmiş olduriyoruz” diye konuştu.
Kavcıoğlu, bir daha sonraki devirde, bundan daha sonra uyguladıkları bu siyasetlerle, faizle, makro ihtiyati önlemlerle, arz talep istikrarı ve finansal maliyetlere de sağlayacakları değerli indirimler ya da düşüşlerle kalıcı kalkınmayı, büyümeyi ötelemeden sürdürülebilir ve kalıcı fiyat istikrarını sağlamış olacaklarını söylemiş oldu.
‘Fiyatlara yansıma gecikti’
“Bizim siyasetimiz muhakkak faizleri indirip, üretimi artırmak: Burada hiç bir taviz ve ıstırap yok bizim açımızda” diyen Kavcıoğlu, “Biz bunu bu biçimde yaptığımızda firmaların kredi alması bakımından kelamlı yönlendirmeler yapıyoruz. Tüm faiz oranları siyaset faizine yakınlaşmış durumda” diye aktardı.
Kavcıoğlu kelamlarına şöyleki devam etti:
“Düşük faizle alınıp stok, dövize giden paranın bir yararı yok, bunu gördük esasen. Birfazlaca iş insanı stokta yakalandıklarını, maliyetlerinin arttığını söylemiş oldu. Ben yıllardır bankacılık yaptım, stok fazlaysa biz kredi vermezdik. Yüksek maliyetlerle stok yaptığınızda, eski alışkanlıklarla hareket ettiğinizde, fiyatlara yansıma gecikti.”
Kur muhafazalı mevduat sistemi
“Kur muhafazalı mevduat sisteminin Merkez Bankası’na bir yükü yok. Sürdürülmesinde bir sakınca yok. Devrine bakılırsa sürecine fark gösterir. Şu an için tabi epeyce faydalı. Liralaşma siyaseti dövize endeksli. Teşvik ediyoruz. Enflasyondaki düşüş hissedildiğinde KKM’den çıkışlar olacak” diyen Kavcıoğlu, “Merkez Bankası’nın maksadı mali transfer düzeneğini güzel bir biçimde yönetmek. Vatandaş parasının değerini koruyor, tasası olmuyor. KKM ile Merkez Bankası da rezerv biriktiriyor” diye devam etti.
‘Bizim yaptığımız şey ülkenin parasını güçlendirmek’
“Merkez Bankası bir ülkenin kalbi. Bizim yaptığımız şey ülkenin parasını güçlendirmek. Siz TL’ye paha vermezseniz sokaktaki adam da kıymet vermez” diye belirten Kavcıoğlu konuşmasında, “Rezerv kaynaklarımızı güçlendiriyoruz, çeşitlendiriyoruz. Rezerv kaynaklarımız daha yeterli durumda. Global bir merkez bankası haline geliyoruz. İtimat duyulan bir merkez bankası olduk” tabirlerine yer verdi.
‘Gıda enflasyonunda düşüş yaşanacak’
Kavcıoğlu, kasım ayı enflasyonunun yüzde 2,88’inin yaklaşık yüzde 1,5’inin besinden geldiğine işaret ederek, “Piyasada tartışmaları da biliyorsunuz. Burada baktığımız vakit uyguladığımız siyasetlerin kararınu görmeye başlıyoruz. Güç dünyada hala sorunlu ve nereye gideceğini kestiremiyoruz lakin Türkiye’de hem sübvansiyonlar birebir vakitte Cumhurbaşkanımızın uyguladığı politikalar… Besinde da bunun yansımasını bekliyoruz. Güç bizim denetimimizde olmamasına karşın Türkiye bu ay prestijiyle hem fiyatlarda aşağı gelme noktasında birebir vakitte kullanım manasında hiç bir vakit arz kahrı yaşamadı. Ödeme noktasında da hiç bir meşakkat yaşamadık. Bu da rezervlerimizin gücünü gösteriyor” dedi.
Gıda üzere birtakım kalemlerde gündemde tartışılan bahislerin olduğunu belirten Kavcıoğlu, “Merkez Bankası Para Siyaseti ve birtakım başka bu konuştuğumuz ihtiyati önlemler, arz-talep istikrarı, faiz, zira orada da birebir faiz maliyeti 15-20 puan kadar geri geldi, 6-7 aydır. ötürüsıyla orada da birebir düşüşü bekliyoruz. Onun da bu aydan daha sonra yansıyacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
“Gıdada da bir düşüş trendi mi öngörüyorsunuz?” formundaki soru üzerine Kavcıoğlu, “Tabii. Bu maliyetlerin hepsi orada da yansıyacak. Bizim faiz indirimi siyasetimizi dünyadan eleştiriyorlar lakin şu an ne kadar haklı bir noktaya geldiğimiz görülüyor inşallah ve gitgide de görülecek” değerlendirmesinde bulundu.
‘Bütün paralara açığız’
Türkiye’nin 2018’den daha sonra önemli bir değişim yaşadığını, global salgın ile epeyce kıymetli yapısal değişimler yaptığını belirten Kavcıoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2020’nin sonunda yine faiz artırım döngüsüne girdiğimizde fazlaca farklı bir örnektir, 15 milyar dolar civarında para geldi. Gelen parayı da denetim etme bahtınız fazlaca yok. Bana geldiğinde devlete gitmiş mi, TCMB’ye girmiş mi? Hayır. Bankalar alıyor, bireyler alıyor, ötürüsıyla sizin denetiminiz haricinde bir para. Onun için sıcak paranın geliş formunu siz belirleyecek güçteyseniz bu değerli. Biz bütün paralara açığız. Yani portföye, bütün yabancı sermayeye açığız fakat artık kurallarını biz koyuyoruz.”
Kavcıoğlu, 2016’dan 2022’nin başına kadar 1,2 trilyon lira kredi kullandırıldığını belirterek, “2022’nin 10. ayının sonu prestijiyle 1,5 trilyon lira kredi kullandırmışız. Yani 2016’dan 2022’ye kadar kullandırdığımız krediden daha fazla krediyi kullandırmışız. Bu fazlaca kıymetli.” sözünü kullandı.
‘KOBİ’lere, yatırım yapacaklara ve ihracatçılara kredide hiç bir önlem yok’
Kavcıoğlu, kredilerin nereye gittiğine dair bir soru üzerine, faizleri indirerek, üretimi artıracak ve cari fazlayı sağlayacak siyasetleri uygulayacaklarını, bu hususta odunlarının olmadığını söylemiş oldu.
Kavcıoğlu, kredilerin fazlaca da gerçek yerlere gitmediğini tespit ettiklerini kaydederek, “daha sonrasında haziran ve temmuz ayında makroihtiyati önlemleri uygulamaya başladık. Buradaki hedef kredileri kısmak değil, kredilerin selektif olarak amaçlı kredi noktasında uygulanması. İstediğimiz yere, amaçlı bir biçimde… Zira ben faizi düşürmüşüm. Düşük faizle alınan ve dövize, stoka giden bir paranın ülke iktisadına o kadar da bir katkısı olmadığını aslına bakarsan yaşadık. Dövize gittiğinde daha da problem yaşadık” diye konuştu.
‘Makroihtiyati önlemlerde ihracatçılara hiç bir kısıtlama yok’
Ucuz bulunan paranın daha fazla stoka gitmesinin vakit zaman zahmet yaşatabileceğinden bahseden Kavcıoğlu, şu anda yurt haricinde ham husus ve orta malı fiyatları ile navlun fiyatlarında düşüş yaşandığını bildirdi.
Kavcıoğlu, düşüşlerin bu niçinle gecikmeli olarak fiyatlara yansıdığını kaydederek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Normalde bunların çabucak fiyatlara yansıması lazım lakin siz yüksek maliyetlerle stok yaptığınızda, üretim yerine dövizde kalayım, döviz artacak halinde eski alışkanlıklarla hareket ettiğinizde fiyata yansıması gecikti. Artık biz ne yaptık? Makroihtiyati önlemlerle, finansmana gereksinimi olmayan firmaların düşük faizli kredilerden yararlanma bahtını zayıflattık. Bankalara makul limitler koyduk. ‘Kendi müşterini kendin seç, ona nazaran bu kredileri ver’… Öteki taraftan KOBİ’lere hiç bir kısıtlama yok. hiç bir ihtiyati önlem yok. Bütün bankalar için geçerli. Yatırım kredilerinde hiç bir kısıtlama yok. Yatırım yapacak kim olursa olsun. esasen Merkez Bankasının Sayın Cumhurbaşkanımızın deklare ettiğı düşük faizli, şu an 7’ye kadar faiz geliyor, 2 yıl ödemesiz 10 yıl. İthal ikamesi, ihracat ve teknolojik yatırımlara tartı veriyoruz. İhracatçılara da hiç bir kısıtlama yok makroihtiyati önlemlerde.”
‘Maliyetler daha da aşağıya gelecek”
TCMB Lideri Kavcıoğlu, şu anda büyük firmaların birçoklarının tahvil ihraç ederek finansman sağlamaya başladığını belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Doğru biçim bu. Dünyada da bütün firmalar, bilhassa büyük firmalar sermaye piyasasını kullanarak kendilerine daha uzun vadeli ve daha ucuz finansman sağlarlar. Yurt ortasından, yurt haricinden… Şu an Türkiye’de liste sıradan uzun. Geçen bir daha yatırım yapan bir firmamız 200 milyon euro yurt haricinden tahvil ihraç ederek para getirdi. ötürüsıyla amaçladığımız şeyleri takip ediyoruz, uyguluyoruz. Uygulanmasını da takip ederek yönlendiriyoruz. Doğrusu bu. Süreç içerisinde bunun mühleti de vadesi de artacak. Maliyetler daha da aşağıya gelecek. Faiz indirimlerimiz ve makroihtiyati önlemlerle birlikte şu anda siyaset faizi fazlaca yeterli bir noktada olduğu için bu firmaların kimi vakit bizim bir tık üzerimizde sermaye piyasası yoluyla borçlanması sözkonusu.”
Kavcıoğlu, kamu bankaları ile özel bankaların faiz oranları içindeki makasın daralıp daralmadığına ait bir soruya karşılık, makroihtiyati önlemler almaya başladıktan daha sonra yatırım ve ihracat kredilerinin toplam krediler içerisindeki hissesinin yüzde 28’den çok arttığını söylemiş oldu.
KOBİ’lerin kullandığı kredilerin 7 kat arttığını anlatan Kavcıoğlu, “Geçen yılın tamamında KOBİ’lere kullandıran kredinin 1,5 katı yalnızca eylül ayında kullandırıldı. ötürüsıyla hem firma sayısında birebir vakitte ölçü olarak hayli değerli bir artış var” diye konuştu.
Kavcıoğlu, yatırıma ve üretime gitmeyen kredilerde bir sakinlik olduğunu söz ederek, “Ancak selektif kredilerde dayanılmaz bir artış var. İstediğimiz de bu. Üretimi de ihracatı da artıracak, ithal ikamesiyle ithalatımızı azaltıp cari fazla vermemizi sağlayacak kredi yapısı bu. Şu an bunu da esasen gelişmelerden görüyoruz” açıklamasında bulundu.