KARAR müellifi Figen Çalıkuşu afet bölgesindeydi: Manavgat’taki faciada şikayet partizanlıktan

bencede

Member
Antalya’nın Manavgat ilçesinde 28 Temmuz’da çıkan orman yangını, kısa müddette geniş bir alana yayılarak 59 mahallede konutları küle çevirdi, 65 bin hektarlık orman alanını yok etti. Felaketin üzerinden bir hafta geçti. Manavgat sakinleri felaketin izlerini silmeye çalışırken başka taraftan da yaşama tutunmak için gayret veriyor. Afet bölgesine giden KARAR müellifi Figen Çalıkuşu da izlenimlerini şu biçimde anlattı:

Hafta sonu Cumhuriyet tarihinin en büyük yangınına gaye olan ve sararıp solan Manavgat’taydım. Pek birçoklarını yıllardır tanıdığım düğünlerine, cenazelerine, sevinç ve üzüntülerine ortak olduğum insanlarımızın acılarını paylaşmak, kaygılarını dinlemek istedim. Sarsılarak döndüm. Manavgat’ın sıkıntılı ve acılı beşerlerine sarılmak, resmi beyanları dinlemekten hayli fazlaca farklı. Herkesle konuştum. Gördüklerimi, duyduklarımı, dinlediklerimi sistemli bir bütün ortasında kısa bir özet olarak yansıtmak pek de kolay değil. Her selam verdiğiniz insan kendi ferdi kıssasını evvela anlatmak istiyor. Yanmış geçmişlerini kapsayan bu çığlıklar her şeyin önüne geçiyor. Lakin artık çabucak hemen meselelerin çözülmediği belirsizlik hali de var. Ayrıyeten yangının niye çıktığı inandırıcı bir biçimde ortaya serilmediği için çeşitli söylenti ve iddialar de ortalıkta kol geziyor. Manavgat’ı gezerken gerek yangın sırasında, gerek daha sonrasında nasıl nahoş bir partizanlığın karar sürdüğüne de şahit oluyorsunuz, insan utanıyor. Acı karşısında oy devşirmeye çalışan bu biçimdesi bir vicdansızlık fazla.


YARDIM GERECİ DEĞİL

BEYAZ EŞYA TALEBİ


birinci vakit içinderda ‘Yardım Dayanışma Merkezi’ni ziyaret ettim. Türkiye’nin dört bir yanından gelen materyaller tek tek ayrılıyor, istifleniyor. O denli ki tıpkı anda 20 tırın geldiği söyleniyor. Öbür yandan oluşturulan sisteme belirlenen gereksinimler ve sahipleri listeleniyor. Gelen yardım gereci sahibi ile eşleştirildiği üzere derhal dağıtıma veriliyor. Bu çalışmayı belediye bakılırsavlileri ile gönüllüler yapıyor. Yardım Dayanışma Merkezi’nde konuştuğum CHP İlçe Lideri Av. Aliye Çoşar gün ortasında köylere daima gittiklerini, köylerde tespitler yaptıklarını, çalışmanın bu merkezde yürütüldüğünü, materyal ve yardım konusunda artık daha epey konut eşyasına özelliklede beyaz eşyaya gereksinim olduğunu, topladıkları paralar ile mesela buzdolabı almalarını istediklerini anlatıyor.


TOKİ MESKENLERİ MALİYET

FİYATLARINA TENKİT


Manavgat’ta belirsizlik ortamında, en çok konuşulan konulardan biri de TOKİ ile söylenenler. Moloz yığını olarak duran konutlarının yenisinin nasıl yapılacağı büyük kaygı kaynağı. TOKİ konutlarına ilişkin maliyet sayıları.. Bedellerinin yarısının afetzedelerden alınacağının ifadeleri… TOKİ ile yapılacak mutabakat ve şartları çabucak hemen netleşmiş değil. Lakin net olan yarı bedeli devletten yarı bedeli köylüden olacak.

Köylüye 20 yıllık kredi imkanı verilecek. Bu noktada köylü kendi yerini satın almak istemiyor. Bu yangın önlenebilirdi ancak biz çaresiz izlemeye mahkum edildiklerinden yakınıyorlar. “Devlet bizim, vergi veriyoruz, çalmıyoruz çırpmıyoruz afet olmuş bize kendi yerimizi satmak istiyor gibiler. Konut yapacaklar yarısını verecekler yarısını köylü 20 yıl borçlanacak. 600 bin, 800 bin üzere sayılar. Kendi toprağını tekrar al demeye getiriyorlar.” Köylü bundan huzursuz.


KONTEYNERLERE TALEP YOK

Yangının birinci başladığı Kalemler köyüne geçiyoruz. Kalemler köyünün girişinde başkalarından farklı olarak konteynerleri bitişik koymuşlar fakat oturan olmamış. Bir konutun gölgesinde oturmuş ailelere rastlıyorum. Havanın o gün hayli sıcak olduğunu, rüzgarın da fazlaca şiddetli olduğunu söylüyorlar. Alevin benden süratli koştuğunu gördüm diyor birisi. Bayanlar konutlarının yandığını, kimileri akrabalarına sığındığını kimileri mesken kiraladıklarını söylüyorlar. Fakat en çarpıcı olanı ve daima bir arada söylemiş oldukleri; “Her gün sabah kalkıp konutumuza geliyoruz. Burada evvel ağlaşıyor, dertleşiyoruz daha sonra birbirimize güç veriyoruz.”


MANAVGATLININ BAŞINDAKİ TAKILI

BÜYÜK SORU: YANGIN NASIL ÇIKTI?


Masa başı dertleşmemizde de mevzu tıpkı yere geldi. Bu yangın nasıl çıktı? Yangının başlama sebebinin hala netlik kazanmaması, kuşkuların giderilmemiş olması en başta gelen korku ve güvensizlik niçini. Bir gün evvel karşı dağın zirvesinde başladığı kesin. Yangını gördükleri kesin olduğu üzere yangına hiç müdahale olmadığını gördükleri de kesin. Yangın ile eş vakitli çıkan ve planlamaya Turizm Bakanlığı’na veren yasa Manavgatlının başında takılı büyük bir soru işareti. Yanan yerlerin imara açılacağından tutun da mültecilere yerleşim olacağına dair her şeyi duyuyorsunuz. Yanan alanlar imara açılırken göçmen köyler yapılacak diyenler de var ya da denize görüntülü zirveler yandığı için turizm gayeli yeni projelere kurban olacak diyenler de var.

ACILAR ÜZERİNDEN NAHOŞ SİYASET

Acılar üzerine siyaset yapılıyor olması da en isyan ettikleri kısım. Afet Uyum Merkezi’nde yapılan toplantılara

belediye lideri CHP’li ise çağrılmıyor ya uyum sorumlusu olarak CHP’li Manavgat Belediye Lideri dururken AK Partili Kepez Belediye Lideri ile Korkuteli Belediye Lideri gorevlendiriliyor. Bölge buna ziyadesiyle incinmiş. “Uçaklar ile yangına müdahale edildi, denetim altına alındı derken Manavgat cayır cayır yanıyordu ve yalnızca uçan 1 uçak vardı niçin gerçek gizlendi gaye neydi” diye soruyorlar. Sorularına yanıt bekliyorlar.

“Ne hoş Akseki Belediyesi’ne 5 milyon yardım yapmış hükümet, Manavgat’ımız da epeyce daha fazla alan yandı niye bizim belediyemize bir 5 milyon göndermezler” sitemlerini de gün uzunluğu ziyadesiyle duydum.

YANGIN GELMEDEN EVVEL ELEKTRİKLER KESİLMİŞ

Sığırcılar Köyü’nde meydanda kurulan bir sahra mutfağına Ziyaretçi oluyoruz. Bu köyde yanan mesken sayısı başkalarından daha fazla. Yıkım işleri tamamlanmış, hasar tespitleri yapılıyor. Her birinden tek tek dinliyorum. Yangın gelmedilk evvelki geceden elektrikler kesilmiş, köyün jeneratörü olmadığı için sular da gitmiş. Manavgat’ın kül olmuş bölgelerinde anlatılanların ortak noktası, elektrik ve jeneratör olmaması niçiniyle yangına karşı su kullanılamaması. Bu yangını uygunca başa çıkılamaz hale getirmiş. Meskenlerin yanmasına da niye olmuş. İnsanların eli kolu bağlanmış. Yangın geldiğinde köye hiç yardım gitmemiş, tüm davetleri karşılıksız kalmış. Köyden geceden hayvanları, bayanları, çoluk çocuğu çıkarmaya çalışmışlar ve köyde kalanlar kendi depolarında tankerlerinde kalan sularla müdahale etmişler ve kurtulan konutlar bu biçimde kurtulmuş.

İSMET İNÖNÜ’NÜN MESKENİ DE YANDI

Köyde dolaşırken İsmet İnönü ile karşılaşıyorum. İnönü’nün de konutu yanmış. Kendisi bayanı ile yaylada imiş, meskende olmayınca kurtaramadık, tamamı yandı gitti ancak konutta olsak da ben de hanım da yaşlıyız tahminen de kaçamaz biz de yanardık diyor. Yine hüzün, acı ve şükür… Mümine Hanım geliyor karşıdan. Meskenin birden fazla yanmış, elektrik fakat yeni gelmiş, suyu da yeni vereceklermiş. Kocası iş kazası geçirmiş çalışamıyor, aylık haricinde hiç bir geliri kalmamış. Ben işe giderdim bir iki hayvan vardı. Artık ne hayvanımız kaldı ne de toprak. Toprak yandı, yok artık. Bana kim iş verir, nerde iş bulurum bu köyde’ diyor. İki çocukla yarın tasası yangından daha fazla sarsıcı onlar için. Hayat devam ediyor lakin şartları hayli daha ağırlaşarak.

BAL NİNE’NİN YÜZÜNDE HÜZÜN

İki oğlu ile yaşayan bal ninenin yanına oturdum. Kendi imkânları ile konutun bir kısmını kurtarmışlar. Bal Nine anlatıyor: “Ben yürüyemem ayaklarım tutuk kızım, alevleri gördüm karşı zirveden iniyordu. Oğlum beni kucakladı, şu ilerideki bağın ortasına koydu, bekle burada anacağım, seni alıp Manavgat’a götüreceğim dedi. Orda o denli bekledim. Beni Manavgat’a götürdü daha sonra.” ‘’Benden sakladılar meskene yangının girdiğini fakat buna da şükür kızım, geri dönebildim, hem konutuma hem oğlanlarıma kavuşabildim.‘’ Hüzün ve şükür… Bal Nine’nin yüzünde çizili duruyor.

KAHRAMAN İTFAİYECİ KONUTUMUZU YANMAKTAN KURTARDI

Birinci kapısını çaldığım Fatma Hanım’ın meskeni oldu. ‘Kapı çalmak’ lafın gelişi. Ortada çalacak bir kapı bulunmuyor. Alt kat büsbütün yanmış, üst katı nispeten kurtarabilmişler. Fatma Hanım bir yangın enkazı ortasında ağzımız açık dinliyoruz. kimi vakit ağlayarak kimi vakit öfkelenerek anlatıyor:

“Ben yaptım her şeyimi, burası bir cennet idi, ağaçlarım, hayvanlarım, bahçem, yaşanmışlıklarım, yeniden yaparım dedim eşime” diyor. Çocukları ile uyurken arkadaşının telefonu ile uyanmış: ‘Kalkın çıkın meskenden çabucak.’ Pencereye baktığı anda görmüş alevleri. O sırada dışarıdan da nazaranvliler konutu boşaltmalarını istiyormuş. Bir büyük hüzünlü güçle devam ediyor: “Manavgat’a indik, çoluğu çocuğu bıraktım, duramadım geri döndüm. Hiç uçak, helikopter yoktu görmedim ancak bir itfaiye arabası gidiyordu önüne geçtim dedim ki vallahi beni ezer geçersin kaçmam konutuma su tutacaksın. Hayır diyemedi yalvardım ona vicdanlı biri idi gözlerinden belirliydi.” İşte burada ağlamaya başlıyor, zira meskenini kurtaran itfaiyeci ertesin gün alevler içinde devrilen araçtan çıkamayarak ömrünü kaybeden Yalçın Çinbaş olduğunu öğreniyor. “Telefonunu istedim, ‘ne yapacaksın’ diye sordu, sana kurabiyeler yapacağım börekler açıp getireceğim” dedim. “Onunla ikimiz geldik ve konutumun tamamını yanmaktan kurtardım, Allah bin defa rahmet eylesin, hakkını helal etsin, meskenimi o kurtardı. Lakin öldüğünü öğrenci yandım ki ne yandım, böğrüm dağlandı.” “Kocama dedim ‘Adam sana bakınca iki omuz ortasında bir baş görüyorum kalk davran, yangın gidecek hayat buraya geri gelecek.’”

NAHOŞ BİR PARTİZANLIK ÖRNEĞİ

Biz Fatma Hanımlara dayanak olmaya moral vermeye geldik lakin o bize hayata tutunma dersi veriyor. Anlatıyor: “Ertesi gün köylüler bir ortada dururken bayanlar geldi şöyleki yanımıza. Ben orda konuşuyordum, devlet yardım etmeli, bu konutları yapmalı derken bayanlardan birisi demesin mi ‘niçin daima devletten istiyorsun da belediyeden istemiyorsun’. Devlet de bizim belediye de o denli değil mi? Yangın yerindeyiz, acımız başımızda, meskenimiz damımız gitmiş, her şey yok olmuş ancak siyaset iş başında.’’
 
Üst