uçanteneke
New member
Milletlerarası Para Fonu (IMF) ABD Merkez Bankası’nın beklenenden daha süratli sıkılaşabileceği ihtimaline karşı gelişmekte olan iktisatların 2022 yılında ekonomik türbülansa hazırlanması gerektiği konusunda uyardı. Fonun pazartesi günü yayınladığı “Gelişmekte olan ekonomiler Fed siyasetlerinin sıkılaşmasına karşı hazırlanmalı” başlıklı yazısında Türkiye üzere gelişmekte olan iktisatların 2022 yılında hızlanması beklenen sıkılaşma döngüsüne karşı siyaset yapıcıların tedbirler alması gerektiğini söylüyor.
Pandemi inatçı, Fed’le birlikte risk büyük
IMF tüm gelişmekte olan ekonomilere kademeli yahut acil sıkılaşma tavsiyesi yaptığı yazıda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Küresel ekonomik düzgünleşme bu yıl ve gelecek yıl da muhtemelen devam edecek olsa da pandeminin tekrar sürat kazanması büyümeye yönelik riskler oluşturuyor. Fed’in daha süratli sıkılaşması riskiyle bir arada düşünüldüğünde gelişmekte olan ülkelerin muhtemel bir ekonomik türbülans için hazırlanması gerekiyor”
Enflasyonda üst taraflı baskı sürüyor
Global ekonomiyi izlemekte olan birfazlaca kuruluşun 2022 için en büyük risklerden biri olarak gördüğü Fed’in sıkılaşma döngüsü, IMF’ye bakılırsa de gelişmekte olan iktisatların başını en epeyce ağrıtacak gelişmelerden biri olacak. IMF bahse ait blog paylaşımında enflasyonun süreksiz olduğuna ait tavrın değiştiğini, ABD’de ve dünyada enflasyonun neredeyse 40 yılın doruğunda seyrettiğini ve istihdam piyasasındaki sıkışmanın fiyat artışları getirerek, enflasyonda üst istikametli baskıların devam ettiğini aktarıyor.
Gelişenler için görünüm belirsizleşti
Fed’in aralık toplantısında varlık alımlarını azaltma (tapering) suratını artırmasıyla birlikte IMF’ye bakılırsa gelişmekte olan ekonomiler için görünüm daha da belirsizleşti. Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte bu ekonomilerde yüksek enflasyon ve yüksek kamu borçlarının da risk oluşturduğuna dikkat çeken IMF “Dolar borçlanma maliyetleri biroldukca gelişmekte olan iktisat için düşük seyretmeye devam etse de yurtiçi enflasyon ve dış finansmana ait tasalar Brezilya, Rusya ve Güney Afrika üzere ekonomilerde faiz artışlarının başlamasına niye oldu” diyor. Kamu ve özel borçları yüksek, döviz rezervleri düşük ve cari açığı büyük olan iktisatların para ünitelerinin 2021 yılında aslına bakarsanız zorlanmaya başladığına dikkat çeken fon, “Fed’in sıkılaşması kırılgan ekonomiler için daha da ağır olabilir” diyor.
Ne yapılması gerekiyor?
2021’e göre büyümelerin sürat kesmesi ve kırılganlıkların artması niçiniyle IMF, kimi gelişmekte olan ekonomilerde şimdiden para siyasetlerinin yeni duruma göre ayarlandığını, artan borç ve enflasyona karşı mali takviyelerin de geri çekilmesi için hazırlıkların başlandığını belirtiyor ve gelişmekte olan ekonomilerdeki siyaset yapıcılara şu adımların atılması gerektiğini söylüyor:
1. Enflasyonu denetim altına alma konusunda inanç tashih etmiş olanlar para siyasetini kademeli olarak sıkılaştırsın.
2. Enflasyon baskılarının daha kuvvetli olduğu ve kurumların zayıfladığı ekonomiler süratli ve kapsamlı biçimde para siyasetini sıkılaştırsın.
3. Her iki durumda da siyaset adımlarında para ünitelerinin paha kaybetmesine müsaade verilmeli ve siyaset faizleri artırılmalı.
4. Döviz piyasalarında olağandışı şartlarla karşılaşan ekonomilerde döviz rezervli kâfi olan merkez bankaları müdahalelerde bulunabilir – lakin bu müdahaleler sağlam makroekonomik adımların yerini tutmayacaktır.
5. Bu adımlar birtakım ekonomilerde fiyat istikrarını ve dış şoklara karşı istikrarı korumak ve zayıf yurtiçi ekonomiyi desteklemek içinde verilecek güç bir karar olacak. Şirketlere verilen takviyelerin uzatılması da emsal biçimde kredi risklerini artırarak finans kuruluşlarının uzun vadeli sıhhatini tehlikeye atacaktır. Bu dayanakların geri çekilmesi ise güzelleşmenin zayıflamasına niye olacaktır.
6. Bu zorlukları yönetebilmek için sıkılaşma adımları “şimdi” atılarak kırılganlıklar azaltılmalı. Merkez bankaları kamuoyunun fiyat istikrarı sağlanması için bu adımların atılması gerektiğini anlaması için açık ve dengeli bildiriler vermeli.
7. Yüksek döviz borcu olan ekonomilerde bu döviz borçlarının azaltılması için çalışılmalı. Borç çevirme oranlarına ait risklerin azaltılması için borç geri ödeme vadeleri maliyetleri artıracak bulunmasına karşın uzatılmalı.
8. Borcu yüksek olan ekonomilerde mali sıkılaşma da er ya da geç başlamalı. Devam eden mali takviyeler tekrar gözden geçirilerek finansal istikrarı koruyacak biçimde tekrar dikkatlice kalibre edilmeli.
9. Özel kesim borcu ve makûs kredilerin pandemi evvelce de yüksek olduğu ekonomilerde birtakım zayıf banka ve kredi kuruluşları iflas kaygılarıyla karşılaşabilir. Banka iflaslarına yönelik tasarılar da hazırlanmalı.
10. Bu acil adımların yanı sıra orta vadeli mali stratejilerle yatırımcı itimadı kazanılması için çalışılmalı. Vergi gelirlerinin kademeli olarak artırılması, harcamaların randımanının artırılması ve emeklilik ve teşviklerde revizyona gidilmesi üzere yapısal mali ıslahatların uygulanması bu kapsamda değerlendirilebilecek adımlar içinde.
11. Ekonomik güzelleşmenin devam etmesi öngörülüyor olsa da kimi ülkelerde küresek finansal güvenlik ağlarına da gereksinim duyulabilir. Bu da swap sınırları, bölgesel finansal muahedeler ve IMF’nin 650 milyar dolar ayırdığı Özel Çekme Hakları üzere kaynaklar da kullanılabilir.
Pandemi inatçı, Fed’le birlikte risk büyük
IMF tüm gelişmekte olan ekonomilere kademeli yahut acil sıkılaşma tavsiyesi yaptığı yazıda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Küresel ekonomik düzgünleşme bu yıl ve gelecek yıl da muhtemelen devam edecek olsa da pandeminin tekrar sürat kazanması büyümeye yönelik riskler oluşturuyor. Fed’in daha süratli sıkılaşması riskiyle bir arada düşünüldüğünde gelişmekte olan ülkelerin muhtemel bir ekonomik türbülans için hazırlanması gerekiyor”
Enflasyonda üst taraflı baskı sürüyor
Global ekonomiyi izlemekte olan birfazlaca kuruluşun 2022 için en büyük risklerden biri olarak gördüğü Fed’in sıkılaşma döngüsü, IMF’ye bakılırsa de gelişmekte olan iktisatların başını en epeyce ağrıtacak gelişmelerden biri olacak. IMF bahse ait blog paylaşımında enflasyonun süreksiz olduğuna ait tavrın değiştiğini, ABD’de ve dünyada enflasyonun neredeyse 40 yılın doruğunda seyrettiğini ve istihdam piyasasındaki sıkışmanın fiyat artışları getirerek, enflasyonda üst istikametli baskıların devam ettiğini aktarıyor.
Gelişenler için görünüm belirsizleşti
Fed’in aralık toplantısında varlık alımlarını azaltma (tapering) suratını artırmasıyla birlikte IMF’ye bakılırsa gelişmekte olan ekonomiler için görünüm daha da belirsizleşti. Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte bu ekonomilerde yüksek enflasyon ve yüksek kamu borçlarının da risk oluşturduğuna dikkat çeken IMF “Dolar borçlanma maliyetleri biroldukca gelişmekte olan iktisat için düşük seyretmeye devam etse de yurtiçi enflasyon ve dış finansmana ait tasalar Brezilya, Rusya ve Güney Afrika üzere ekonomilerde faiz artışlarının başlamasına niye oldu” diyor. Kamu ve özel borçları yüksek, döviz rezervleri düşük ve cari açığı büyük olan iktisatların para ünitelerinin 2021 yılında aslına bakarsanız zorlanmaya başladığına dikkat çeken fon, “Fed’in sıkılaşması kırılgan ekonomiler için daha da ağır olabilir” diyor.
Ne yapılması gerekiyor?
2021’e göre büyümelerin sürat kesmesi ve kırılganlıkların artması niçiniyle IMF, kimi gelişmekte olan ekonomilerde şimdiden para siyasetlerinin yeni duruma göre ayarlandığını, artan borç ve enflasyona karşı mali takviyelerin de geri çekilmesi için hazırlıkların başlandığını belirtiyor ve gelişmekte olan ekonomilerdeki siyaset yapıcılara şu adımların atılması gerektiğini söylüyor:
1. Enflasyonu denetim altına alma konusunda inanç tashih etmiş olanlar para siyasetini kademeli olarak sıkılaştırsın.
2. Enflasyon baskılarının daha kuvvetli olduğu ve kurumların zayıfladığı ekonomiler süratli ve kapsamlı biçimde para siyasetini sıkılaştırsın.
3. Her iki durumda da siyaset adımlarında para ünitelerinin paha kaybetmesine müsaade verilmeli ve siyaset faizleri artırılmalı.
4. Döviz piyasalarında olağandışı şartlarla karşılaşan ekonomilerde döviz rezervli kâfi olan merkez bankaları müdahalelerde bulunabilir – lakin bu müdahaleler sağlam makroekonomik adımların yerini tutmayacaktır.
5. Bu adımlar birtakım ekonomilerde fiyat istikrarını ve dış şoklara karşı istikrarı korumak ve zayıf yurtiçi ekonomiyi desteklemek içinde verilecek güç bir karar olacak. Şirketlere verilen takviyelerin uzatılması da emsal biçimde kredi risklerini artırarak finans kuruluşlarının uzun vadeli sıhhatini tehlikeye atacaktır. Bu dayanakların geri çekilmesi ise güzelleşmenin zayıflamasına niye olacaktır.
6. Bu zorlukları yönetebilmek için sıkılaşma adımları “şimdi” atılarak kırılganlıklar azaltılmalı. Merkez bankaları kamuoyunun fiyat istikrarı sağlanması için bu adımların atılması gerektiğini anlaması için açık ve dengeli bildiriler vermeli.
7. Yüksek döviz borcu olan ekonomilerde bu döviz borçlarının azaltılması için çalışılmalı. Borç çevirme oranlarına ait risklerin azaltılması için borç geri ödeme vadeleri maliyetleri artıracak bulunmasına karşın uzatılmalı.
8. Borcu yüksek olan ekonomilerde mali sıkılaşma da er ya da geç başlamalı. Devam eden mali takviyeler tekrar gözden geçirilerek finansal istikrarı koruyacak biçimde tekrar dikkatlice kalibre edilmeli.
9. Özel kesim borcu ve makûs kredilerin pandemi evvelce de yüksek olduğu ekonomilerde birtakım zayıf banka ve kredi kuruluşları iflas kaygılarıyla karşılaşabilir. Banka iflaslarına yönelik tasarılar da hazırlanmalı.
10. Bu acil adımların yanı sıra orta vadeli mali stratejilerle yatırımcı itimadı kazanılması için çalışılmalı. Vergi gelirlerinin kademeli olarak artırılması, harcamaların randımanının artırılması ve emeklilik ve teşviklerde revizyona gidilmesi üzere yapısal mali ıslahatların uygulanması bu kapsamda değerlendirilebilecek adımlar içinde.
11. Ekonomik güzelleşmenin devam etmesi öngörülüyor olsa da kimi ülkelerde küresek finansal güvenlik ağlarına da gereksinim duyulabilir. Bu da swap sınırları, bölgesel finansal muahedeler ve IMF’nin 650 milyar dolar ayırdığı Özel Çekme Hakları üzere kaynaklar da kullanılabilir.