Fikirtepe’de şehircilik talanı: Yeşil alan için bağışlanan arazi rant alanı oldu

bencede

Member
HAVA ASAL

Kadıköy Fikirtepe’de yaklaşık 10 yıl evvel özel proje alanı olarak başlayan 3416 adada bulunan 20 dönümlük alan Şua İnşaat tarafınca kentsel dönüşüm kapsamında projelendirilip 2015 yılında inşaatına başlandı.

Etraf ve Şehircilik Bakanlığı yapılacak inşaatta toplam alanın yüzde 28’ini yeşil alan olarak terk edilmesi karşılığında firmaya imal müsaadesi verdi. 20 dönümlük yerin 13 dönümüne ortasında 2 bin 800 kişinin oturduğu 3 bloklu bir site yapıldı. 7 dönümlük alanda yeşillendirilerek park yapılması için Hazineye terk edildi. 2018 yılında mülk sahipleri meskenlerine taşındı. Lakin tüm Fikirtepe mahallesinin kullanması için yeşil alan olarak terk edilen sitenin önündeki boş yere tek bir ağaç dahi dikilmedi.


İKİ DEFA YEŞİL ALAN İKİ KEZ DE KONUT ALANI İLAN EDİLDİ

2021 yılının Şubat ayında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı yeşil alan olarak tescili yapılan bu alanın plan notları değiştirildi. Yeni planda konut ve ticaret alanı yapılan arsa için site sakinleri itiraz dilekçesi verdi. Vatandaşların itirazlarını kabul eden Bakanlık Mayıs ayında bir daha 7 dönümlük arsayı yeşil alan olarak onayladı.

HAZİRAN’DA VATANDAŞIN YEŞİL ALANI ÖZEL ŞİRKETE SATILDI

Lakin yerin Haziran ayında bir daha konut ve ticaret alanına dönüştürüldüğü ve Emlak Konut aracılığı ile Torkam İnşaat yatırım A.Ş.’ye 133.900.0000 TL bedelle satıldığı argüman edildi. Fikirtepe’de daha evvel açıklanan Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Paydaşlığı (GYO), İstanbul Fikirtepe Kentsel Tasarım Projesi 3419/1 parsel inşaatı işinin kontratının yüklenici Siyahkalem Müh. İnş. San. ve Tic. AŞ ile 3 Haziran’da imzalandığını duyuruldu.


İnşaat başlanan yeşil alan

Daire sakinlerinin Danıştay 6. Dairesi’ne 2021/7614 belge numarası ile açtığı dava daha sonuçlanmadan Fikirtepelilerin yeşil alan olarak bıraktıkları kendi yerlerinde Haziran ayı ortasında inşaat çalışmaları başladı. Başlayan inşaat için acilen yürütmeyi durdurma davası açılmasına karşın bölgede inşaat devam ediyor.

Yaşanan bu durumu Karar Gazetesi müellifi ve avukat Figen Çalıkuşu, TMMOB İstanbul Büyükkent Şube Lideri Esin Köymen ve Mimarlar Odası Kadıköy Temsilcisi Saltuk Yüceer KARAR’ kıymetlendirdi.


KARAR: Fikirtepe’de yaşanan bu durum için ne diyeceksiniz? Yeşil alan nasıl belirlenir, nasıl kıymetlendirilir? Etraf ve şehircilik Bakanlığı’nın bu yerleri imar planını yenileyerek satma yetkisi var mı?


Esin Köymen

YEŞİL ALANLAR KAMUYA AİTTİR ÖTEKİ BİR ŞEY İÇİN KULLANILAMAZ

TMMOB İstanbul Büyükkent Şube Lideri ESİN KÖYMEN:
Fikirtepe ile ilgili bizim daha evvel iptal ettirdiğimiz planlar var. Fikirtepe için yeni planlar yapıldı biz onlara da dava açtık. ötürüsı ile bu dava süreçlerimiz devam ediyor. Burada imar planlamasında toplumsal donatı alanı olarak ayrılmış yerler mülk sahiplerinden alınan yerlerdir ve imar kanununa nazaran hiçbir biçimde bir daha yapılaşmaya bahis edilemez. Zira o donatı alanları parsel numarası olmaksızın kamu ismine terk edilir. Kamuya terk edildiği için tüm halkın kullanmasına açıktır.


YEŞİL ALANA PARSEL NUMARASI DA VERMEK CÜRÜMDÜR


Burada yeşil alan ilan edilmesi bölgeye gelen ağır nüfusun nefes alması için yapılmıştır. Ek nüfusla gelen yükün muhtaçlıkları karşılansın diye bu biçimde terkler istenir mülk sahiplerinden ve terk edilen alan kamuya ilişkin olur ve vatandaşların gereksinimleri karşılansın diye donatı alanlarına dönüştürülür. yeniden ediyorum donatı alanlarında parsel numarası olmaz şayet Bakanlık yeni bir düzenleme yaparak yeşil alana parsel numarası vermiş ise bu da adapsız bir süreçtir. Bu dava kazanıldıktan daha sonra direkt yüklenici firmaya ve Bakanlığa yapılan bu sürecin ortadan kaldırılması istikametinde de davayı devam ettirmek gerekir. Yani dava müddetince mevcut yapılan inşaat ne düzeye gelmiş ise eski formuna dönüştürülmesi istenebilir. Zira bu şu biçimde bir şey değil imar planı vardı da yarısında daha sonra iptal ettirildi değil burada firma haydi bakalım ben yasal olarak başladım siz daha sonrasında iptal ettirdiniz diyemez. Burada başından beri bir usulsüzlük mevcut.

BU DAVA HARİKULADE BİR EMSAL OLUR

Bu son derece kıymetli bir dava burada muvaffakiyet kazanılırsa bu fevkalade bir emsal olur. Burada neredeyse 8’e 8 kusurlu diyebileceğimiz bir durum var. Davayı yapılan yöntemsiz inşaatı durdurma ve alanı eski haline getirme davası olarak genişletmek gerekir. Biz daha evvel Fenerbahçe Parkı’ndaki piramiti yıktırdık. Gökkafes’in aşikâr kısımları yıktırıldı. Burasıda yıktırılabilir. Burada vatandaştan gelen yani yerelden gelen bir dava var bu hayli değerli. Bu davanın değeri şu bu durumlar ile karşılaşan ve mağdur olan vatandaşlar daha yürekli olarak dava açarlar ve yerelden davalar gelmeye başlar.


KARAR: Üstte özetlemek gerekirse bilgisini verdiğimiz bu durum hukuka ne kadar uygundur?

AV. FİGEN ÇALIKUŞU:
Evvel maddelerin yasası olan Anayasa’nın 56. Unsurunu anımsatalım: “Herkes, sağlıklı ve istikrarlı bir etrafta yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, etraf sıhhatini korumak ve etraf kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.” kararını içermektedir. Anayasa’nın bu genel direktifini İmar Yasası sağlar, fiilen hayata geçirir.

Yeşil alan olarak kaydedilen alan

Hakikaten 3194 sayılı İmar Maddesi’nin 18. unsurunun üçüncü fıkrası buna bir örnektir.

Andığımız unsur;
Düzenleme paydaşlık hissesi ismiyle kesilen ya da bedelsiz terk edilen yerlerin,“umumi hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden öteki niyetlerde kullanılamayacağını” emreder.

3 ayda verilen dilekçe

7 DÖNÜMLÜK ARSA YEŞİL ALAN OLARAK TERK EDİLSİN DİYE ÖNEMLİ BİR EMSAL ARTIŞI YAPILMIŞ

Bu ne demektir?

Örneğimizde olduğu üzere, insanların 20 dönüm tapulu alanından, park alanı olarak ayrılan 7 dönüm öbür amaçla kullanılamaz. Öbür bir imar parseline de asla dönüştürülemez. Fikirtepe’de 3416 ada 2 nolu parselden, 7 dönüm park alanı olarak ayrılmış.

Ama… Geride kalan 13 dönümde yapılan inşaata baktığımızda ise toplam 3 blokta 785 daire ve 2800 kişinin yaşadığı bir konut alanı yaratılmış.

Bu ne demek 7 dönüm yeşil alana ayrılmış karşılığında önemli bir emsal artışı yapılmış demek.


VATANDAŞIN ANAYASAL HAKLARI İHLAL EDİLMİŞ

2800 kişilik bir hayat alanı yaratıldığına göre “planlama ve şehircilik prensipleri ve mevzuatı gereği’’ toplumsal donatı alanı yaratma mecburiyeti vardır. Bu bir zorunluluktur.

KARAR: Pekala yeşil alan olarak terk edilen emlak park ve bahçelere dönüştürülmez ve üzerinden birkaç yıl geçtikten daha sonra özel şirketlere Emlak Konut aracılığı ile satılabilir mi?

AV. FİGEN ÇALIKUŞU:
Yeşil alan asla ve asla imar parseline dönüştürülemez. 5 yıl müddet ile gayesine uygun kullanılmayan bu biçimdesi alanları tapu maliklerinin geri alma hakkı vardır. Anayasal ve yasal zorunluluğa karşın, yeşil alanda inşaata başlamak,

1- 2800 kişilik artan bir yoğunluğun çabucak yanına, 7 dönüm üzerine bir öteki devasa yoğunluk eklemek bireylerin anayasal hakkı olan sağlıklı bir etrafta yaşama hakkının da ihlali manasına gelir.

2- 2800 kişi ve çabucak yanına yapılacak binalarda yaşayacak olanlarla, neredeyse bir ilçe nüfusu kadar insan birebir imar adası üzerinde yaşayacaktır.

O denli ki ilçe belediyesi kurulacak bir nüfus bir imar adası üzerine yerleştirilecek, belediye lideri seçseler olacak lakin bir tane yeşil parkları olamayacak, sağlıklı etrafta yaşama hakları bir yerde hukukî güç ile ellerinden alınacak.

Bir tek yeşil alanı olmayan, taban tabana yaşamaya mecbur bırakılan binlerce kişi. Soruna yalnızca 3 blok 5 blok olarak bakamayız. O 3-5 blokta birebir imar adası üzerinde neredeyse 5.000 kişi yaşayacak.

Lakin ne yazık ki asıl sıkıntı “insan ve insan onuruna yakışan ömür hakkı” değil, “rant” yaratma çabasıdır. 5.000 kişinin yaşadığı ve parkı alanı olmayan bir ilçe düşünülemez değil mi? Bu kabul edilemez bir durumdur. Yeşil alan asla ve asla imar parseline dönüştürülemez.

Acilen yürütmenin durdurulması için verilen dilekçe

3- 5 yıl müddet ile Hedefine uygun kullanılmayan bu biçimdesi alanları tapu maliklerinin geri alma hakkı vardır Tapu maliklerinin 7 dönümü park alanı olarak ayrılmıştır, öteki gaye ile kullanılacak ise 7 dönümü maliklerin geri alma hakkı vardır. Bu durum bir yerde vatandaşın mülkiyet hakkının da yasa dolanarak gasp edilmesi manasına gelir. Yalnızca yasaya değil, Anayasaya terstir. Özetle şu biçimde diye biliriz bu yapılan planlama ve şehircilik prensiplerine, imar mevzuatına muhalif olduğu kadar Anayasa’ya da karşıt bir uygulamadır.

Saltuk Yüceer

KARAR: Kadıköy Belediyesi’nin ve İBB’nin bu tip projelerde kelam hakkı nedir? İmar planları yapıldığı yerelin yöneticilerinin de iştiraki ile hazırlanmıyor mu?

Mimarlar Odası Kadıköy Temsilcisi SALTUK YÜCEER:
Burada asıl sorun kentlerdeki imar planlarının kesim modül yapılmasıdır. İmar planları kentin belediyelerinin de dahil olduğu bir çalışma ile belirlenmesi gerekirken artık Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca modül parça istediği biçimde yapıyor. Burada mahallî idarelerinde dahil edileceği bütüncül planlamayı savunmak gerekiyor. Artık olağanda 3 bin – 5 bin ölçekli imar palanlarını ilçe belediyeleri ve büyükşehir belediyeleri yapıyor. Fakat Fikirtepe üzere yerlerde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ilçe ve büyükşehir belediyesini devre dışı bırakarak bütün planlama sürecini kendisi yapıyor.


İMAR PLANLAMASI SÜRECİNDE DAHA EVVELCE BELEDİYELERDE ROL ALIYORDU

Fikirtepe’de değişiklik planları daha evvel İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden geçen kararlarla yapılıyordu. Belediye el değiştirince direkt bakanlık yapmaya başladı.

Etraf ve Şehirçilik Bakanlığı istediği her yerde parsel bazına kadar inerek planlama yapıyor. bu biçimde bir imar planlama biçimi dünyada yok.

KADIKÖY BELEDİYESİ’NİN FİKİRTEPE’YE KARIŞMA YETKİSİ YOK

Bu sitede bakanlık vatandaşın hazineye terk ettiği yeşil alanı bir donatı alanı olarak değerlendirmeyecek ise farklı bir yerde insanlara yeşil alan sunması gerekirdi. bu biçimde bir alan ayırmadan var olan alanı imara katiyen açamaz. Burada dava açıp derhal yeni imar planı iptal ettirilebilinir. Kadıköy Belediyesi’nin Fikirtepe’ye hiçbir biçimde karışma ve denetim etme yetkisi yok, hiçbir şey yapamazlar. Evvelden İBB karar veriyordu artık Bakanlık direk kendisi karar veriyor.

NOT: Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Basın Müşavirliği’ne mevzu hakkında bilgi almak istediğimiz ilettik, mail attık ancak bir dönüş sağlanmadı.
 
Üst