uçanteneke
New member
1.”Faiz niye enflasyon sonuçtur”
Cumhurbaşkanı bunu yüzlerce defa söylemiş oldu. Pekala lakin hakikat mu? İşte Merkez Bankası Eylül ayından beri siyaset faizini indiriyor, enflasyonun da düşmesi gerekmiyor mu? Bilakis, yükseliyor, resmi enflasyon yüzde 21’in, “sivil” enflasyon yüzde 50’nin üzerine çıktı.
Enflasyon daha da yükselecek. Zira dolarla enflasyon içinde “geçişkenlik etkisi” denen bir bağlantı var: Dolardaki yükselişin yüzde 20-30 kadarı bir süre daha sonra enflasyona yansıyor. Kasım ayında TL, dolar karşısında yüzde 30 paha kaybetti. Önümüzdeki aylarda enflasyon 10 puan daha artacak, yüzde 30’a çıkacak.
Ayrıyeten unutmayalım ki, faiz daha evvel de indirildi fakat enflasyon düşmedi. örneğin fazlaca değil iki yıl evvel, devrin Merkez Bankası Lideri Murat Uysal yüzde 24’te aldığı faizi yüzde 8.25’e kadar indirmişti. Sonuç? Enflasyon düşmedi, yükseldi. Geçiniz…
2.”Faizi indirirsek üretim ve yatırımlar artar”
Erdoğan bunu şu biçimde formüle ediyor: “Faizi düşürmek suretiyle yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve büyüme. Bu dört tane ana başlık bize büyümeyi getirecek.”
Faizlerin inmesi hakikaten büyümeyi getirecek mi? Yatırım kararları yalnızca faize bağlı olsaydı evet. Lakin yatırımları etkileyen öteki faktörler de var. örneğin doların düzeyi, örneğin doların oynaklığı, örneğin ekonomik ve siyasi istikrar, örneğin öngörülebilirlik, örneğin halkın alım seviyesi…
Ne yani, bunların yatırım kararlarında hiç mi hissesi yok?
Türkiye’nin önde gelen ihracatçı şirketlerinden birinin finans müdürü olan Erol Taşdelen şöyleki açıklıyor: “Sanayi şirketi uygun bir finans takımına sahipse kredi faiz oranlarını esasen sabitlemiş ve senelera yaymıştır. Yatırımların birden fazla leasing olarak sabit faizli, 60 ay vadelidir. Ancak hammaddeye kur farkından ödeyeceğiniz ek maliyet tıpkı gün size maliyet artışı olarak yansır. Hesaplar da burada şaşar aslına bakarsan!”
3.”Faizi indirirsek istihdam artar, işsizlik azalır”
Faiz indiriminin otomatik olarak yatırımları artıracağı beklentisinin hayal olduğunu üstte gördük. Ayrıyeten unutmayalım ki, Türkiye’de işgücünün yüzde 50’den çoksı hizmetler kesiminde çalışıyor. Ofis işleri, kafe-restoran, turizm üzere dalları kapsayan hizmetler, dönemsel dalgalanmalara epey açıktır. Bu işlerde faiz, işe alım kararlarını belirleyen faktörler içinde en sonlarda yer alır…
4.”Merkez Bankası’nın rezervleri epeyce kuvvetli”
Erdoğan sık sık Merkez Bankası’nın ne kadar epey rezervi olduğunu söylüyor. örneğin Ekim ayında şöyleki demişti:
“Birilerinin daima nerede diye sordukları Merkez Bankası rezervleri de 122 milyar dolar düzeyine ulaştı. Artılar-eksiler tahlili yaptığımızda, artılarımızın kıyas edilemeyecek kadar fazla olduğunun kabul edilmesini de hak teslimi babından bekliyoruz.”
Cumhurbaşkanı’nın kelamını ettiği, brüt rezervler. Brüt rezervler, Merkez Bankası’nın zarurî karşılık, Swap üzere düzeneklerle diğer bankalardan borç olarak aldığı dövizi kapsıyor. Bunları da çıkardığımızda Merkez Bankası’nın rezervlerinin ekside, tıpkı vakitte eksi 30, 40 milyar dolarlarda olduğu tekraren yazıldı. aslına bakarsanız Türkiye’nin dünyanın en riskli ülkelerinden biri olmasının niçini de bu.
5.”Kur dediğin bugün artar, yarın düşer”
Keşke.
6.”Enflasyonun niçini zincir marketler”
Enflasyonun, bilhassa de besin enflasyonunun sebebinin zincir marketler olduğunu çeşitli kezler söylemiş oldu. Örneğin şu biçimde demişti: “Bu beş tane zincir marketin topladığı eserle piyasalar alt üst oluyor. Bunlar şayet bu noktada daha adil davranırlarsa hem vatandaş uygun fiyatla eser alabilecektir.”
halbuki besin enflasyonunun biroldukça diğer sebebi var. Her şeydilk evvel dolardaki artış, gübre ve mazot fiyatını patlatmış durumda. Ayrıyeten ekili topraklar ve çiftçi sayısı yıllardır azalıyor, köyler boşalıyor. Türkiye, buğday üzere en temel eserleri bile ithal eden bir ülke haline gelmiş durumda…
7.”Enflasyonun sebebi stokçular”
Erdoğan şöyleki diyor: “Kimi eserlerde yaşanan fahiş fiyat artışlarının mantıklı bir izahının bulunmadığını görüyoruz. Stokçulara bu ülkeyi mezar edeceğiz. Malını iki kat, üç kat satmaya çalışanların sonu hüsran olacaktır.” Stokçuların enflasyondaki tesirleri, dolardaki, gübredeki, mazottaki artışa göre önemsenmeyecek düzeyde.
Ayrıyeten kimi eserlerde stok zaruriliği var. Örneğin patates, soğan depolarının basıldığı periyotta bu mamüllerin domates yahut incir üzere bir defa üretildikten daha sonra çabucak tüketilmeği, yıl boyunca muhtaçlığı karşılamak için depolarda bekletildiği ortaya çıkmıştı…
Besin fiyatlarındaki önlenemeyen artışın gerçek sebeplerini üstte gördük: Dolardaki artış, köylerin boşalması, üretimin azalması…
8.Tanzim satışla, Tarım Kredi Kooperatifleri’yle piyasayı balanse etmek
Erdoğan bir süre evvel ziyaret ettiği Tarım Kredi Kooperatifleri mağazasında “Türkiye genelinde birinci etapta 1.000 kadar bu çeşit marketlerin yapılması talimatını verdik. bu biçimdece vatandaşımıza ucuz ve kaliteli eseri ulaştırmanın ve piyasayı da balanse etmenin inşallah uğraşı içerisinde olacağız” demişti. Göçmenlerle bir arada 90 milyondan fazla insanın yaşadığı, yüz binlerce pazar yerinin, on bin BİM, on bin A101 mağazasının bulunduğu bir ülkede bin adet marketle meblağları “balanse etmek”? Gerçekçi ol, imkansızı iste, demişler…
9.”Başka ülkelerle dolar değil mahallî paralarla ticaret yaparsak dolardaki yükselişten etkilenmeyiz”
Son vakit içinderda bu bahse pek değinmiyor olsa da Erdoğan geçmişte lokal paralarla ticaretin dolara bağımlılıktan kurtaracağını tekraren söylemiş oldu. Bundan yola çıkan iktisat idaresi daha evvel en azından Rusya’yla ticaretin Ruble-Türk Lirası ile yapılması için teşebbüste bulunmuştu. Sonuç? Doğalgazı Rusya’dan dolarla ithal etmeye devam ediyoruz. Merkez Bankası BOTAŞ’a daha geçen hafta doğal gaz ithalatı için 2.2 milyar dolar verdi örneğin.
Uğruna Amerika ile bozmayı göze aldığımız yeni dostumuz Rusya bile bizimle mahallî paralarla ticaret yapmaya yanaşmıyorsa…
Lokal paralarla ticaret niye olmuyor? Zira dolar rezerv para. Dünya ticaretinin büyük kısmı dolarla yapılıyor, bütün merkez bankaları dolar cinsinden rezerv tutuyor.
Ayrıyeten pahası bir ayda bedeli yüzde 30 düşen TL ile kim niye ticaret yapmak ister ki?
10.”Dolarla değil altınla borçlanalım”
Daha evvel şu biçimde demişti: “örneğin bir G20 toplantısında teklifim oldu. Niçin borçlandırmaları dolarla yapıyorsunuz? Gelin buraya biz diğer bir para ünitesi kullanalım. Ben diyorum ki, bu borçlandırmalar altınla olsun. Zira altının bu noktadaki ayarı hiç bir şeye benzemez.”
Dünya altına dayalı para sistemini, iktisattaki ismiyle “altın standardını” terk edeli on yıllar oluyor.
Geçiniz…
Cumhurbaşkanı bunu yüzlerce defa söylemiş oldu. Pekala lakin hakikat mu? İşte Merkez Bankası Eylül ayından beri siyaset faizini indiriyor, enflasyonun da düşmesi gerekmiyor mu? Bilakis, yükseliyor, resmi enflasyon yüzde 21’in, “sivil” enflasyon yüzde 50’nin üzerine çıktı.
Enflasyon daha da yükselecek. Zira dolarla enflasyon içinde “geçişkenlik etkisi” denen bir bağlantı var: Dolardaki yükselişin yüzde 20-30 kadarı bir süre daha sonra enflasyona yansıyor. Kasım ayında TL, dolar karşısında yüzde 30 paha kaybetti. Önümüzdeki aylarda enflasyon 10 puan daha artacak, yüzde 30’a çıkacak.
Ayrıyeten unutmayalım ki, faiz daha evvel de indirildi fakat enflasyon düşmedi. örneğin fazlaca değil iki yıl evvel, devrin Merkez Bankası Lideri Murat Uysal yüzde 24’te aldığı faizi yüzde 8.25’e kadar indirmişti. Sonuç? Enflasyon düşmedi, yükseldi. Geçiniz…
2.”Faizi indirirsek üretim ve yatırımlar artar”
Erdoğan bunu şu biçimde formüle ediyor: “Faizi düşürmek suretiyle yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve büyüme. Bu dört tane ana başlık bize büyümeyi getirecek.”
Faizlerin inmesi hakikaten büyümeyi getirecek mi? Yatırım kararları yalnızca faize bağlı olsaydı evet. Lakin yatırımları etkileyen öteki faktörler de var. örneğin doların düzeyi, örneğin doların oynaklığı, örneğin ekonomik ve siyasi istikrar, örneğin öngörülebilirlik, örneğin halkın alım seviyesi…
Ne yani, bunların yatırım kararlarında hiç mi hissesi yok?
Türkiye’nin önde gelen ihracatçı şirketlerinden birinin finans müdürü olan Erol Taşdelen şöyleki açıklıyor: “Sanayi şirketi uygun bir finans takımına sahipse kredi faiz oranlarını esasen sabitlemiş ve senelera yaymıştır. Yatırımların birden fazla leasing olarak sabit faizli, 60 ay vadelidir. Ancak hammaddeye kur farkından ödeyeceğiniz ek maliyet tıpkı gün size maliyet artışı olarak yansır. Hesaplar da burada şaşar aslına bakarsan!”
3.”Faizi indirirsek istihdam artar, işsizlik azalır”
Faiz indiriminin otomatik olarak yatırımları artıracağı beklentisinin hayal olduğunu üstte gördük. Ayrıyeten unutmayalım ki, Türkiye’de işgücünün yüzde 50’den çoksı hizmetler kesiminde çalışıyor. Ofis işleri, kafe-restoran, turizm üzere dalları kapsayan hizmetler, dönemsel dalgalanmalara epey açıktır. Bu işlerde faiz, işe alım kararlarını belirleyen faktörler içinde en sonlarda yer alır…
4.”Merkez Bankası’nın rezervleri epeyce kuvvetli”
Erdoğan sık sık Merkez Bankası’nın ne kadar epey rezervi olduğunu söylüyor. örneğin Ekim ayında şöyleki demişti:
“Birilerinin daima nerede diye sordukları Merkez Bankası rezervleri de 122 milyar dolar düzeyine ulaştı. Artılar-eksiler tahlili yaptığımızda, artılarımızın kıyas edilemeyecek kadar fazla olduğunun kabul edilmesini de hak teslimi babından bekliyoruz.”
Cumhurbaşkanı’nın kelamını ettiği, brüt rezervler. Brüt rezervler, Merkez Bankası’nın zarurî karşılık, Swap üzere düzeneklerle diğer bankalardan borç olarak aldığı dövizi kapsıyor. Bunları da çıkardığımızda Merkez Bankası’nın rezervlerinin ekside, tıpkı vakitte eksi 30, 40 milyar dolarlarda olduğu tekraren yazıldı. aslına bakarsanız Türkiye’nin dünyanın en riskli ülkelerinden biri olmasının niçini de bu.
5.”Kur dediğin bugün artar, yarın düşer”
Keşke.
6.”Enflasyonun niçini zincir marketler”
Enflasyonun, bilhassa de besin enflasyonunun sebebinin zincir marketler olduğunu çeşitli kezler söylemiş oldu. Örneğin şu biçimde demişti: “Bu beş tane zincir marketin topladığı eserle piyasalar alt üst oluyor. Bunlar şayet bu noktada daha adil davranırlarsa hem vatandaş uygun fiyatla eser alabilecektir.”
halbuki besin enflasyonunun biroldukça diğer sebebi var. Her şeydilk evvel dolardaki artış, gübre ve mazot fiyatını patlatmış durumda. Ayrıyeten ekili topraklar ve çiftçi sayısı yıllardır azalıyor, köyler boşalıyor. Türkiye, buğday üzere en temel eserleri bile ithal eden bir ülke haline gelmiş durumda…
7.”Enflasyonun sebebi stokçular”
Erdoğan şöyleki diyor: “Kimi eserlerde yaşanan fahiş fiyat artışlarının mantıklı bir izahının bulunmadığını görüyoruz. Stokçulara bu ülkeyi mezar edeceğiz. Malını iki kat, üç kat satmaya çalışanların sonu hüsran olacaktır.” Stokçuların enflasyondaki tesirleri, dolardaki, gübredeki, mazottaki artışa göre önemsenmeyecek düzeyde.
Ayrıyeten kimi eserlerde stok zaruriliği var. Örneğin patates, soğan depolarının basıldığı periyotta bu mamüllerin domates yahut incir üzere bir defa üretildikten daha sonra çabucak tüketilmeği, yıl boyunca muhtaçlığı karşılamak için depolarda bekletildiği ortaya çıkmıştı…
Besin fiyatlarındaki önlenemeyen artışın gerçek sebeplerini üstte gördük: Dolardaki artış, köylerin boşalması, üretimin azalması…
8.Tanzim satışla, Tarım Kredi Kooperatifleri’yle piyasayı balanse etmek
Erdoğan bir süre evvel ziyaret ettiği Tarım Kredi Kooperatifleri mağazasında “Türkiye genelinde birinci etapta 1.000 kadar bu çeşit marketlerin yapılması talimatını verdik. bu biçimdece vatandaşımıza ucuz ve kaliteli eseri ulaştırmanın ve piyasayı da balanse etmenin inşallah uğraşı içerisinde olacağız” demişti. Göçmenlerle bir arada 90 milyondan fazla insanın yaşadığı, yüz binlerce pazar yerinin, on bin BİM, on bin A101 mağazasının bulunduğu bir ülkede bin adet marketle meblağları “balanse etmek”? Gerçekçi ol, imkansızı iste, demişler…
9.”Başka ülkelerle dolar değil mahallî paralarla ticaret yaparsak dolardaki yükselişten etkilenmeyiz”
Son vakit içinderda bu bahse pek değinmiyor olsa da Erdoğan geçmişte lokal paralarla ticaretin dolara bağımlılıktan kurtaracağını tekraren söylemiş oldu. Bundan yola çıkan iktisat idaresi daha evvel en azından Rusya’yla ticaretin Ruble-Türk Lirası ile yapılması için teşebbüste bulunmuştu. Sonuç? Doğalgazı Rusya’dan dolarla ithal etmeye devam ediyoruz. Merkez Bankası BOTAŞ’a daha geçen hafta doğal gaz ithalatı için 2.2 milyar dolar verdi örneğin.
Uğruna Amerika ile bozmayı göze aldığımız yeni dostumuz Rusya bile bizimle mahallî paralarla ticaret yapmaya yanaşmıyorsa…
Lokal paralarla ticaret niye olmuyor? Zira dolar rezerv para. Dünya ticaretinin büyük kısmı dolarla yapılıyor, bütün merkez bankaları dolar cinsinden rezerv tutuyor.
Ayrıyeten pahası bir ayda bedeli yüzde 30 düşen TL ile kim niye ticaret yapmak ister ki?
10.”Dolarla değil altınla borçlanalım”
Daha evvel şu biçimde demişti: “örneğin bir G20 toplantısında teklifim oldu. Niçin borçlandırmaları dolarla yapıyorsunuz? Gelin buraya biz diğer bir para ünitesi kullanalım. Ben diyorum ki, bu borçlandırmalar altınla olsun. Zira altının bu noktadaki ayarı hiç bir şeye benzemez.”
Dünya altına dayalı para sistemini, iktisattaki ismiyle “altın standardını” terk edeli on yıllar oluyor.
Geçiniz…