uçanteneke
New member
Mercer ve CFA Enstitüsü Global Emeklilik Endeksi 2022 yılı sonuçları belirtildi. Buna bakılırsa İzlanda bir daha listenin başında yer alırken, onu Hollanda ve Danimarka izledi. Dünya nüfusunun yüzde 65’ine karşılık gelen 44 ülkenin bulunduğu endekste Türkiye, geçen yıl olduğu üzere bir daha 40’ıncı sırada yer aldı. İzlanda en yüksek endeks kıymetine (84.7) sahip olurken, onu Hollanda (84.6), Danimarka (82), İsrail (79.8), Finlandiya (77.2), Avustralya (76.8), Norveç (75.3), İsveç (74.6) izledi. Türkiye 45.3 endeks kıymetiyle Hindistan, Arjantin, Filipinler ve Tayland’ı geçmeyi başardı. 14 yıldır yayınlanan endeks, emeklilik geliri sistemlerini karşılaştırarak daha kâfi ve sürdürülebilir emeklilik yardımları sağlamaya yardımcı olacak mümkün ıslahat alanlarını öneriyor.
‘Emeklilikte bizim temel yaklaşımımız karın tokluğu’
Ekonomist Murat Şenol, endeksin ülkelerin insani gelişmişliği ile ilgili olduğuna dikkat çekerek, “İskandinav ülkeleri bu bahiste en yeterli zira oralarda kişi başına gelir de yüksek” dedi. Avrupa’da ortalama emekli maaşının bin euronun üzerinde, bizde ise ortalama 7 bin TL’den yaklaşık 250-300 euro olduğuna dikkat çeken Şenol, “Bizde intibak yasası kâfi olmadığından 3 bin 500 TL emekli maaşı alan da var, 25 bin TL alan da. şüphesiz yüksek prim ödeyip 35-40 yıl çalışan biri 25 bin TL alacak. Fakat bizde en düşük ve en yüksek emekli maaşı farkı 8 kat iken bu Avrupa’da yalnızca 2-3 kat. Zira bizim ülke olarak bu husustaki temel yaklaşımımız karın tokluğu. Bizim emeklilerimiz ekmek de yese karnı doyuyor, buna şükrediyor. Hükümetin en başındakiler bunu söylerken toplumun değerli bir kesiti de buna şükrediyor. Zira minimum ömür şartları referans alınıyor” dedi.
‘Enflasyon gelir eşitsizliğini daha da artıracak’
Dünyada artan faiz oranlarının emeklilik fonlarında önemli paha kaybı yarattığını vurgulayan Şenol, “Bu hem bizde hem dünyada emeklileri sıkıntı durumda bırakacak. Ayrıyeten dünyada yükselen enflasyon, yaratacağı gelir dağılımı eşitsizliği ile en çok emeklileri olumsuz etkileyecek” dedi. Türkiye genç nüfusa sahip olduğu için asıl sorunun 15-20 yıl daha sonra ortaya çıkacağını belirten Şenol, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Bizde ortalama emeklilik yaşı bu ülkelere göre hayli düşük, erken emeklilik sistemi daha da tıkıyor ancak patronlar de aşikâr bir yaşın üstündeki şahısları çalıştırmak istemiyor. Bir biçimde yolunu bulup işten ayırıyor yani çalışmak isteyen de çalışamıyor patron de çalıştırmıyor. Toplumsal güvenlik sistemimiz karmakarışık. Daha sade bir sisteme dönmeli. Gerçek enflasyon ile açıklanan enflasyon farkı emekli maaş artışlarında emekli aleyhine. halbuki başka sabit gelirlilere gerçek enflasyona yakın fiyat artışı yapıyor zira memur ve çalışanın çalışırken motivasyonu değerli. Türkiye’de çalışma yaşındaki bireylerin işgücüne iştirak oranı fazlaca düşük, bu biçimde bir durumda gençler işsiz iken aşikâr bir yaşın üstündekilerin var olan iş imkanlarından yararlanması fazlaca sıkıntı oluyor. Bu niçinle de erken emeklilik gündeme geliyor. Temel olarak iş imkanları daha epeyce yaratılabilse bu biçimde aşikâr bir yaş üstündekiler de olması gerektiği kadar çalışacak.”
‘Promosyon ilaç oldu lakin kuyrukta beklemek trajik’
Ortalama ömür yükseldikçe, enflasyon ve faiz oranları artıkça, gelir dağılımı bozuldukça, bankalar minimum ömür muhtaçlıkları için daha hayli borçlandırdıkça emeklilerin ömür şartlarının daha da zora gireceğini vurgulayan Şenol, “Bu sıkışık periyotta bankaların 8 bin liraya yakın promosyon vermesi emeklileri fazlaca keyifli etti lakin bu çeşit kısa vadeli mutluluklar süreksiz. Perişan durumdaki emeklilerin bu fiyat için bankalara gidip saatlerce kuyrukta beklemesi de trajik bir durum” diye konuştu.
‘Emeklilikte bizim temel yaklaşımımız karın tokluğu’
Ekonomist Murat Şenol, endeksin ülkelerin insani gelişmişliği ile ilgili olduğuna dikkat çekerek, “İskandinav ülkeleri bu bahiste en yeterli zira oralarda kişi başına gelir de yüksek” dedi. Avrupa’da ortalama emekli maaşının bin euronun üzerinde, bizde ise ortalama 7 bin TL’den yaklaşık 250-300 euro olduğuna dikkat çeken Şenol, “Bizde intibak yasası kâfi olmadığından 3 bin 500 TL emekli maaşı alan da var, 25 bin TL alan da. şüphesiz yüksek prim ödeyip 35-40 yıl çalışan biri 25 bin TL alacak. Fakat bizde en düşük ve en yüksek emekli maaşı farkı 8 kat iken bu Avrupa’da yalnızca 2-3 kat. Zira bizim ülke olarak bu husustaki temel yaklaşımımız karın tokluğu. Bizim emeklilerimiz ekmek de yese karnı doyuyor, buna şükrediyor. Hükümetin en başındakiler bunu söylerken toplumun değerli bir kesiti de buna şükrediyor. Zira minimum ömür şartları referans alınıyor” dedi.
‘Enflasyon gelir eşitsizliğini daha da artıracak’
Dünyada artan faiz oranlarının emeklilik fonlarında önemli paha kaybı yarattığını vurgulayan Şenol, “Bu hem bizde hem dünyada emeklileri sıkıntı durumda bırakacak. Ayrıyeten dünyada yükselen enflasyon, yaratacağı gelir dağılımı eşitsizliği ile en çok emeklileri olumsuz etkileyecek” dedi. Türkiye genç nüfusa sahip olduğu için asıl sorunun 15-20 yıl daha sonra ortaya çıkacağını belirten Şenol, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Bizde ortalama emeklilik yaşı bu ülkelere göre hayli düşük, erken emeklilik sistemi daha da tıkıyor ancak patronlar de aşikâr bir yaşın üstündeki şahısları çalıştırmak istemiyor. Bir biçimde yolunu bulup işten ayırıyor yani çalışmak isteyen de çalışamıyor patron de çalıştırmıyor. Toplumsal güvenlik sistemimiz karmakarışık. Daha sade bir sisteme dönmeli. Gerçek enflasyon ile açıklanan enflasyon farkı emekli maaş artışlarında emekli aleyhine. halbuki başka sabit gelirlilere gerçek enflasyona yakın fiyat artışı yapıyor zira memur ve çalışanın çalışırken motivasyonu değerli. Türkiye’de çalışma yaşındaki bireylerin işgücüne iştirak oranı fazlaca düşük, bu biçimde bir durumda gençler işsiz iken aşikâr bir yaşın üstündekilerin var olan iş imkanlarından yararlanması fazlaca sıkıntı oluyor. Bu niçinle de erken emeklilik gündeme geliyor. Temel olarak iş imkanları daha epeyce yaratılabilse bu biçimde aşikâr bir yaş üstündekiler de olması gerektiği kadar çalışacak.”
‘Promosyon ilaç oldu lakin kuyrukta beklemek trajik’
Ortalama ömür yükseldikçe, enflasyon ve faiz oranları artıkça, gelir dağılımı bozuldukça, bankalar minimum ömür muhtaçlıkları için daha hayli borçlandırdıkça emeklilerin ömür şartlarının daha da zora gireceğini vurgulayan Şenol, “Bu sıkışık periyotta bankaların 8 bin liraya yakın promosyon vermesi emeklileri fazlaca keyifli etti lakin bu çeşit kısa vadeli mutluluklar süreksiz. Perişan durumdaki emeklilerin bu fiyat için bankalara gidip saatlerce kuyrukta beklemesi de trajik bir durum” diye konuştu.