uçanteneke
New member
Dünya iktisadında Türkiye’yi de derinden etkileyebilecek fazlaca kıymetli gelişmeler yaşanıyor. Avrupa’nın en büyük bankalarından biri olan Credit Suisse iflasın eşiğinde. Batarsa öbür bankaları da peşinden sürüklemesinden ve bir dünya krizini tetiklemesinden korkuluyor.
Sadece o değil. İngiltere’de devlet tahvillerinin faizi kısa bir süre evvel Avrupa için çok yüksek denebilecek düzeylere çıktı. Bunun tesiriyle Sterlin dolar karşısında bir günde yüzde beş paha kaybederek 1.0350 düzeyine geriledi. İngiltere Merkez Bankası’nın acil müdahalesiyle ondan sonrasında kriz havası bir nebze yatıştı lakin en büyük ülkelerin bile ne derece pamuk ipliğine bağlı olduğu ortaya çıktı bir sefer. Tahvil krizinin İtalya, Portekiz üzere makro ekonomik istikrarları bozuk, dağ üzere borcu bulunan ülkelerden birinde bir daha hortlamayacağının bir garantisi yok. Bu da tıpkı Credit Suisse’in muhtemel iflası üzere bir dünya krizinin pimini çekebilir.
Dünya iktisadında patlayacak bir krizin Türkiye üzerinde fazlaca ağır tesirleri olur. Muhtemel bir krizin merkez üssü olacağa benzeyen Avrupa, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı. bununla birlikte Türkiye’nin en büyük dış yatırımcısı, Avrupa bankaları Türk bankacılık dalında büyük hisse sahibi.
Öyleyse bir dünya krizi mümkünlüğünün ne kadar önemli olduğunu inceleyelim. Credit Suisse’in zorda olduğu bir sır değil. Geçtiğimiz senelerda büyük ziyanlar yazan İsviçre bankası ayağa kalkabilmek için taze kaynak arayışında. Toplumsal medyada Credit Suisse’in cenaze namazı oldukçatan kılınmış olsa da önemli kaynaklar, bankanın bilançosunun 2008 yılında batarak global krizi tetikleyen Amerikan bankası Lehman Brothers kadar bozuk olmadığını kaydediyorlar. Yani hâlâ kurtarma bahtı var.
her insanın aklındaki soru: Credit Suisse batarsa dünyanın başka dev bankalarını da peşinden sürükler mi? Avrupa’da patlayacak bir krizin dünya krizine dönüşmesi için Amerika’yı da etkilemesi gerek. 2007-2008 global krizi daha sonrasında Amerika’da bankacılık sistemine yönelik kurallar sıkılaştırıldı. Amerikan bankalarının bilançolarında şu anda büyük bir sorun yok.
Ama Avrupa bankalarında var. Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank’ın ismi da iflas savlarıyla anılıyor. lman bankasının geçtiğimiz senelerda büyük meşakkatler yaşadığı sır değil. Ama aldığı sıkı tedbirlerle külfetli bölgeden uzaklaşmayı başardı. Deutsche Bank’la ilgili toplumsal medyadaki tezler abartılı.
Bazı İtalyan bankalarından da çatırdama sesleri geliyor. Bunlardan biri olan UniCredit, Türkiye’de ortağı olduğu Yapı Kredi’deki paylarının büyük kısmını satıp sermayesine katık yapmıştı. İtalyan bankalarında çabucak hemen akut bir sorun yok. Ama İngiltere’de yaşanan tahvil krizinin İtalya’da baş göstermesi durumunda ne olacağı bilinmez.
İtalya’da kamu borcunun ulusal gelire oranı yüzde 150’yi geçmiş durumda. Bu devasa yükseklikte bir oran. (Karşılaştırma için Türkiye’de kamu borcunun ulusal gelire oranının yüzde 40 civarında olduğunu belirtelim.) İtalyan devlet tahvillerinin faiziyle Avrupa’nın en sağlam ülkesi Almanya’nın devlet tahvillerinin faizi içindeki fark bu yıl genişleyerek yüzde 2.5’e yükseldi. İtalya’da çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri partisinin liderliğindeki yeni hükümetin borçlanmayı daha da artırmak istemesi durumunda tahvil faizleri daha da tırmanabilir. Bu da geçtiğimiz günlerde İngiltere’de olduğu üzere piyasalarda paniğe yol açabilir. Panik, tahvil piyasasından kaçışa niye olur. Bu da bir dünya krizini tetikleyebilir.
Tahvil piyasasındaki badirenin gerisindeki asıl niye, Amerikan Merkez Bankası FED’in bu yıl yaptığı agresif faiz artırımları. Amerika’nın tuzu Avrupa’ya oranla kuru. FED’in faiz artırımlarına karşın Amerikan iktisadı çabucak hemen önemli bir sakinliğe girmedi. Buna karşılık Avrupa’nın başında savaş belası var. Rusya-Ukrayna savaşı Avrupa ülkelerini derinden vurdu. Rusya gazı kestiği için Avrupa’nın dev sanayi şirketleri üretime orta verdi yahut yavaşlattı. Bu da finans sisteminin sıhhatiyle ilgili telaşları artırdı.
Başlıktaki soruya dönelim, dünya iktisadı krize mi gidiyor? Toplumsal medyaya inanacak olursanız evet. Fakat datalara dayalı konuşacak olursak, bunu söylemek için çabucak hemen erken. tıpkı vakitte görüldüğü üzere bir dünya krizi mümkünlüğü nitekim de var.
Sadece o değil. İngiltere’de devlet tahvillerinin faizi kısa bir süre evvel Avrupa için çok yüksek denebilecek düzeylere çıktı. Bunun tesiriyle Sterlin dolar karşısında bir günde yüzde beş paha kaybederek 1.0350 düzeyine geriledi. İngiltere Merkez Bankası’nın acil müdahalesiyle ondan sonrasında kriz havası bir nebze yatıştı lakin en büyük ülkelerin bile ne derece pamuk ipliğine bağlı olduğu ortaya çıktı bir sefer. Tahvil krizinin İtalya, Portekiz üzere makro ekonomik istikrarları bozuk, dağ üzere borcu bulunan ülkelerden birinde bir daha hortlamayacağının bir garantisi yok. Bu da tıpkı Credit Suisse’in muhtemel iflası üzere bir dünya krizinin pimini çekebilir.
Dünya iktisadında patlayacak bir krizin Türkiye üzerinde fazlaca ağır tesirleri olur. Muhtemel bir krizin merkez üssü olacağa benzeyen Avrupa, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı. bununla birlikte Türkiye’nin en büyük dış yatırımcısı, Avrupa bankaları Türk bankacılık dalında büyük hisse sahibi.
Öyleyse bir dünya krizi mümkünlüğünün ne kadar önemli olduğunu inceleyelim. Credit Suisse’in zorda olduğu bir sır değil. Geçtiğimiz senelerda büyük ziyanlar yazan İsviçre bankası ayağa kalkabilmek için taze kaynak arayışında. Toplumsal medyada Credit Suisse’in cenaze namazı oldukçatan kılınmış olsa da önemli kaynaklar, bankanın bilançosunun 2008 yılında batarak global krizi tetikleyen Amerikan bankası Lehman Brothers kadar bozuk olmadığını kaydediyorlar. Yani hâlâ kurtarma bahtı var.
her insanın aklındaki soru: Credit Suisse batarsa dünyanın başka dev bankalarını da peşinden sürükler mi? Avrupa’da patlayacak bir krizin dünya krizine dönüşmesi için Amerika’yı da etkilemesi gerek. 2007-2008 global krizi daha sonrasında Amerika’da bankacılık sistemine yönelik kurallar sıkılaştırıldı. Amerikan bankalarının bilançolarında şu anda büyük bir sorun yok.
Ama Avrupa bankalarında var. Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank’ın ismi da iflas savlarıyla anılıyor. lman bankasının geçtiğimiz senelerda büyük meşakkatler yaşadığı sır değil. Ama aldığı sıkı tedbirlerle külfetli bölgeden uzaklaşmayı başardı. Deutsche Bank’la ilgili toplumsal medyadaki tezler abartılı.
Bazı İtalyan bankalarından da çatırdama sesleri geliyor. Bunlardan biri olan UniCredit, Türkiye’de ortağı olduğu Yapı Kredi’deki paylarının büyük kısmını satıp sermayesine katık yapmıştı. İtalyan bankalarında çabucak hemen akut bir sorun yok. Ama İngiltere’de yaşanan tahvil krizinin İtalya’da baş göstermesi durumunda ne olacağı bilinmez.
İtalya’da kamu borcunun ulusal gelire oranı yüzde 150’yi geçmiş durumda. Bu devasa yükseklikte bir oran. (Karşılaştırma için Türkiye’de kamu borcunun ulusal gelire oranının yüzde 40 civarında olduğunu belirtelim.) İtalyan devlet tahvillerinin faiziyle Avrupa’nın en sağlam ülkesi Almanya’nın devlet tahvillerinin faizi içindeki fark bu yıl genişleyerek yüzde 2.5’e yükseldi. İtalya’da çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri partisinin liderliğindeki yeni hükümetin borçlanmayı daha da artırmak istemesi durumunda tahvil faizleri daha da tırmanabilir. Bu da geçtiğimiz günlerde İngiltere’de olduğu üzere piyasalarda paniğe yol açabilir. Panik, tahvil piyasasından kaçışa niye olur. Bu da bir dünya krizini tetikleyebilir.
Tahvil piyasasındaki badirenin gerisindeki asıl niye, Amerikan Merkez Bankası FED’in bu yıl yaptığı agresif faiz artırımları. Amerika’nın tuzu Avrupa’ya oranla kuru. FED’in faiz artırımlarına karşın Amerikan iktisadı çabucak hemen önemli bir sakinliğe girmedi. Buna karşılık Avrupa’nın başında savaş belası var. Rusya-Ukrayna savaşı Avrupa ülkelerini derinden vurdu. Rusya gazı kestiği için Avrupa’nın dev sanayi şirketleri üretime orta verdi yahut yavaşlattı. Bu da finans sisteminin sıhhatiyle ilgili telaşları artırdı.
Başlıktaki soruya dönelim, dünya iktisadı krize mi gidiyor? Toplumsal medyaya inanacak olursanız evet. Fakat datalara dayalı konuşacak olursak, bunu söylemek için çabucak hemen erken. tıpkı vakitte görüldüğü üzere bir dünya krizi mümkünlüğü nitekim de var.