uçanteneke
New member
T24 muharriri Barış Soydan, “Dolar niye düşüyor?” başlıklı yazısında, Türk Lirası’nın dolar karşısında bedel kazanmasını yazdı. Soydan, “Türkiye iktisadında işler yeterli mi gidiyor? Yok canım, eşeği kaybettirip buldurma kıssası bu: TL” dedi. TL’nin bedel kazanmasının sebeplerini 3 başlık altına özetleyen Soydan’ın yazısından ilgili kısım şu biçimde:
Sonuncusundan, en yeni olandan başlayalım: Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) Lideri Jerome Powell, Cuma günü yaptığı konuşmada faizi artırmak için tez etmeyecekleri iletisini verdi. Bu da doların yalnızca TL karşısında değil, tüm dünya paraları karşısında kıymet kaybetmesine niye oldu. Doların kuvvetli paralar karşısındaki performansını izleyen Dolar Endeksi cuma günü gerileyerek son aylardaki tepesi olan 93 düzeyinin altına indi.
Dolar, öteki paralar karşısında paha kaybederken haliyle TL karşısında da düştü. Cuma akşam saatlerinde doların TL karşısında 8.34’e gerilemesinin niçini işte buydu. (Dünyadaki gelişmelerin dolar/TL’yi nasıl etkilediğini anlattığım görüntüde daha fazla ayrıntı bulabilirsiniz.)
Geçen hafta TL’yi destekleyen bir öteki gelişme, IMF’nin verdiği 6.4 milyar dolar karşılığı SDR’nin (SDR=IMF’nin para birimi) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın hesaplarına girmesiydi. (IMF, üye ülkeleri pandemiye karşı desteklemek için kotaları oranında para aktardı.) IMF’den gelen para Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın brüt rezervini bir nebze de olsa güçlendirdi. Bunun da tesiriyle Türkiye’nin risk primini gösteren 5 yıllık CDS (Kredi temerrüt Swap’ı) 360’a kadar geriledi.
360, risk priminde geçen kasımda gördüğümüz 538 düzeyine nazaran değerli bir düzelmeye işaret ediyor. birebir vakitte bizimle tıpkı klasmanda yer alan ülkelere göre riskimiz hâlâ çok yüksek. (örneğin Brezilya’nın CDS’si 179.) Yani Türkiye hâlâ dünyanın en riskli ülkelerinden biri.
Doların TL karşısında gerilemesine niye olan bir öteki faktör, cari açığın azalması. Yakın geçmişe baktığımızda cari açık ne vakit patlasa, doların da patladığını görüyoruz. (Cari açık: Türkiye’nin başta mal, hizmet alımı için dış dünyaya ödediği döviz ile Türkiye’ye giren döviz içindeki fark.) Gerçekten geçen yıl Türkiye 40 milyar dolara yakın cari açık vermişti. Bu da doların geçen yaz patlayıp 8.5 TL’ye dayanmasına yol açmıştı.
Cari istikrar bu yıl âlâ gidiyor. niçinini varsayım etmek sıkıntı olmasa gerek: Pandemi tedbirleri kalkınca Türkiye’ye turist yağdı. Gelenler yanlarında döviz getirdi. Bu ortada Avrupa ekonomileri de açılınca Türkiye’nin ihracatı da arttı. Ve cari açık bir süreliğine tehdit olmaktan çıktı.
TL’yi dolar karşısında destekleyen bir öteki faktör, Merkez Bankası’nın Cumhurbaşkanı Erdoğan karşısındaki “dik duruşu”. “Ne dik duruşu?” diyeceksiniz. Haklısınız lakin yabancı yatırımcılar, Erdoğan’ın talebine karşın Merkez Bankası’nın faizi indirmiyor oluşuna bu biçimde bir mana atfediyor. Hakikaten Bloomberg’de geçen Cuma, Merkez Bankası’nın siyaset faizinin enflasyonun üzerinde olduğuna dikkat çeken, bunun yabancı yatırımcılar nezdinde TL varlıkların cazibesini artırdığını söyleyen bir haber çıktı… Bloomberg’e bakılırsa Merkez Bankası beklenenin tersine siyaset faizini indirmeyince Türkiye’ye bir daha (sınırlı da olsa) sıcak para girmeye başladı.
Sonuncusundan, en yeni olandan başlayalım: Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) Lideri Jerome Powell, Cuma günü yaptığı konuşmada faizi artırmak için tez etmeyecekleri iletisini verdi. Bu da doların yalnızca TL karşısında değil, tüm dünya paraları karşısında kıymet kaybetmesine niye oldu. Doların kuvvetli paralar karşısındaki performansını izleyen Dolar Endeksi cuma günü gerileyerek son aylardaki tepesi olan 93 düzeyinin altına indi.
Dolar, öteki paralar karşısında paha kaybederken haliyle TL karşısında da düştü. Cuma akşam saatlerinde doların TL karşısında 8.34’e gerilemesinin niçini işte buydu. (Dünyadaki gelişmelerin dolar/TL’yi nasıl etkilediğini anlattığım görüntüde daha fazla ayrıntı bulabilirsiniz.)
Geçen hafta TL’yi destekleyen bir öteki gelişme, IMF’nin verdiği 6.4 milyar dolar karşılığı SDR’nin (SDR=IMF’nin para birimi) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın hesaplarına girmesiydi. (IMF, üye ülkeleri pandemiye karşı desteklemek için kotaları oranında para aktardı.) IMF’den gelen para Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın brüt rezervini bir nebze de olsa güçlendirdi. Bunun da tesiriyle Türkiye’nin risk primini gösteren 5 yıllık CDS (Kredi temerrüt Swap’ı) 360’a kadar geriledi.
360, risk priminde geçen kasımda gördüğümüz 538 düzeyine nazaran değerli bir düzelmeye işaret ediyor. birebir vakitte bizimle tıpkı klasmanda yer alan ülkelere göre riskimiz hâlâ çok yüksek. (örneğin Brezilya’nın CDS’si 179.) Yani Türkiye hâlâ dünyanın en riskli ülkelerinden biri.
Doların TL karşısında gerilemesine niye olan bir öteki faktör, cari açığın azalması. Yakın geçmişe baktığımızda cari açık ne vakit patlasa, doların da patladığını görüyoruz. (Cari açık: Türkiye’nin başta mal, hizmet alımı için dış dünyaya ödediği döviz ile Türkiye’ye giren döviz içindeki fark.) Gerçekten geçen yıl Türkiye 40 milyar dolara yakın cari açık vermişti. Bu da doların geçen yaz patlayıp 8.5 TL’ye dayanmasına yol açmıştı.
Cari istikrar bu yıl âlâ gidiyor. niçinini varsayım etmek sıkıntı olmasa gerek: Pandemi tedbirleri kalkınca Türkiye’ye turist yağdı. Gelenler yanlarında döviz getirdi. Bu ortada Avrupa ekonomileri de açılınca Türkiye’nin ihracatı da arttı. Ve cari açık bir süreliğine tehdit olmaktan çıktı.
TL’yi dolar karşısında destekleyen bir öteki faktör, Merkez Bankası’nın Cumhurbaşkanı Erdoğan karşısındaki “dik duruşu”. “Ne dik duruşu?” diyeceksiniz. Haklısınız lakin yabancı yatırımcılar, Erdoğan’ın talebine karşın Merkez Bankası’nın faizi indirmiyor oluşuna bu biçimde bir mana atfediyor. Hakikaten Bloomberg’de geçen Cuma, Merkez Bankası’nın siyaset faizinin enflasyonun üzerinde olduğuna dikkat çeken, bunun yabancı yatırımcılar nezdinde TL varlıkların cazibesini artırdığını söyleyen bir haber çıktı… Bloomberg’e bakılırsa Merkez Bankası beklenenin tersine siyaset faizini indirmeyince Türkiye’ye bir daha (sınırlı da olsa) sıcak para girmeye başladı.