Aylin
New member
Derç Edilmesi Nasıl Yazılır? Doğru Kullanım ve Sık Yapılan Hatalar
Türkçede bazı kelimelerin yazımı, özellikle Osmanlıcadan geçmiş veya resmi yazışmalarda kullanılan kelimeler söz konusu olduğunda kafa karıştırıcı olabilir. Bu kelimelerden biri de "derç edilmesi" ifadesidir. Bu makalede, "derç edilmesi" ifadesinin doğru yazımı, anlamı, kullanım alanları ve sıkça yapılan hatalar detaylı şekilde ele alınacaktır. Ayrıca yazım kuralları ile ilgili ek ipuçları ve kaynak önerileri de paylaşılacaktır.
Derç Nedir?
"Derç" kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Türkçede resmi, hukuki veya akademik metinlerde yer alır. Anlamı, "yazmak, kaydetmek, bir şeyi yazılı olarak bir yere geçirmek"tir. Genellikle belgelerde, raporlarda veya resmi evraklarda kullanılır.
Örnek:
– Bu bilginin tutanaklara derç edilmesi gerekiyor.
– Raporun sonuna yapılan gözlemler derç edilmiştir.
Derç Edilmesi Nasıl Yazılır?
Bu ifade sıklıkla yanlış yazılır ya da halk arasında farklı biçimlerde telaffuz edilir. Doğru yazımı şu şekildedir:
Derç edilmesi
dercetilmesi
derş edilmesi
derk edilmesi
"Derç" kelimesi tek başına fiil değildir. "Edilmek" yardımcı fiiliyle birleşerek fiil halini alır. Bu nedenle ayrı yazılır. Tıpkı "takdir edilmek", "ifade edilmek" gibi birleşik yapılar gibi düşünülmelidir.
Yazım Kurallarına Göre Derç Edilmesi Ayrı mı Yazılır?
Evet, "derç edilmesi" ifadesi ayrı yazılır. Türk Dil Kurumu’nun (TDK) yazım kılavuzuna göre, “edilmek”, “olmak”, “eylemek”, “kılmak” gibi yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller ayrı yazılır.
Bazı örnekler:
– Affedilmek
– Kabul edilmek
– Zikredilmek
– Derç edilmek
Dolayısıyla, "derç" ve "edilmesi" kelimeleri bitişik yazılamaz. Bu, hem dil bilgisi kurallarına hem de yazım kurallarına aykırıdır.
Derç Edilmesi Hangi Alanlarda Kullanılır?
"Derç edilmesi" ifadesi, genellikle şu alanlarda sık kullanılır:
– Resmi Yazışmalar: Devlet dairelerinde hazırlanan yazılarda.
– Hukuki Belgeler: Tutanaklarda, mahkeme kararlarında.
– Akademik Metinler: Tezlerde, bilimsel raporlarda.
– İdari Belgeler: Protokollerde, dilekçelerde.
Örnek:
"Tarafların beyanları zapta derç edilmiştir."
Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
1. “Derç edilmesi” ile “yazılması” aynı anlama mı gelir?
Hayır, tam olarak aynı değildir. “Yazılması” daha genel bir anlam taşır, oysa “derç edilmesi” resmi ve kayıt altına alınma anlamı içerir. Daha çok belgelerde yer almak anlamına gelir.
2. “Derç” kelimesi tek başına kullanılabilir mi?
Kullanılabilir, ancak genellikle yardımcı fiille birlikte anlam kazanır. Örneğin: “Bu bilgi derç edilecek.” Tek başına "derç" kelimesi isimdir, "kaydetme" anlamında kullanılır.
3. Günlük dilde “derç edilmesi” kullanılmalı mı?
Günlük dilde kullanımı yaygın değildir ve yerinde de değildir. Bunun yerine daha sade ifadeler tercih edilebilir. Ancak resmi yazışmalarda tercih edilmesi gereken bir ifadedir.
4. Derç edilmek hangi zamanlarda çekimlenebilir?
"Derç edilmek" fiili, Türkçe'deki diğer edilgen fiiller gibi çekimlenebilir:
– Geçmiş zaman: Derç edildi
– Şimdiki zaman: Derç ediliyor
– Gelecek zaman: Derç edilecek
– Emir kipi: Derç edilsin
5. Derç edilmesi yerine hangi ifadeler kullanılabilir?
Daha sade bir dilde aşağıdaki alternatifler tercih edilebilir:
– Kaydedilmesi
– Yazılması
– Belgeye geçirilmesi
Ancak bazı belgelerde “derç edilmesi” ifadesi özel bir anlam taşıdığı için doğrudan bu ifade tercih edilmelidir.
İpuçları ve Ekstra Bilgiler
• TDK Kaynaklarını Kullanın: Türk Dil Kurumu’nun web sitesindeki [Yazım Kılavuzu](https://www.tdk.gov.tr) üzerinden kelime sorgulaması yapabilirsiniz.
• Osmanlıca Kökenli Kelimelere Dikkat Edin: "Derç", "tevdi", "muhatap", "ikmal", "tanzim" gibi kelimelerin doğru yazımı genellikle karıştırılır. Bu tür kelimeleri yazarken mutlaka güvenilir kaynaklardan kontrol edin.
• Resmi Yazışma Kurallarına Göz Atın: Derç edilmesi gibi ifadeler resmi belgelerde yer aldığı için, kurumların yazım ve belge düzenleme kılavuzlarını incelemek faydalı olur.
• Dil Bilgisi Kitaplarından Destek Alın: Üniversite düzeyindeki dil bilgisi kitaplarında birleşik fiillerin yazımı ve kökeniyle ilgili daha ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.
Sonuç
"Derç edilmesi" ifadesi, resmi ve akademik metinlerde sıkça karşılaşılan, ancak yazımı konusunda zaman zaman karışıklık yaşanan bir ifadedir. Bu ifade, ayrı yazılmalı ve yardımcı fiil olan "edilmek" ile birlikte kullanılmalıdır. Yazım hatalarından kaçınmak ve doğru dil kullanımını yaygınlaştırmak adına, bu tür kelimelerin anlamını ve kullanıldığı bağlamı iyi bilmek gerekir. Bu sayede hem kişisel yazışmalarda hem de resmi belgelerde doğru ve etkili bir dil kullanımı mümkün olur.
Türkçede bazı kelimelerin yazımı, özellikle Osmanlıcadan geçmiş veya resmi yazışmalarda kullanılan kelimeler söz konusu olduğunda kafa karıştırıcı olabilir. Bu kelimelerden biri de "derç edilmesi" ifadesidir. Bu makalede, "derç edilmesi" ifadesinin doğru yazımı, anlamı, kullanım alanları ve sıkça yapılan hatalar detaylı şekilde ele alınacaktır. Ayrıca yazım kuralları ile ilgili ek ipuçları ve kaynak önerileri de paylaşılacaktır.
Derç Nedir?
"Derç" kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Türkçede resmi, hukuki veya akademik metinlerde yer alır. Anlamı, "yazmak, kaydetmek, bir şeyi yazılı olarak bir yere geçirmek"tir. Genellikle belgelerde, raporlarda veya resmi evraklarda kullanılır.
Örnek:
– Bu bilginin tutanaklara derç edilmesi gerekiyor.
– Raporun sonuna yapılan gözlemler derç edilmiştir.
Derç Edilmesi Nasıl Yazılır?
Bu ifade sıklıkla yanlış yazılır ya da halk arasında farklı biçimlerde telaffuz edilir. Doğru yazımı şu şekildedir:
Derç edilmesi dercetilmesi derş edilmesi derk edilmesi "Derç" kelimesi tek başına fiil değildir. "Edilmek" yardımcı fiiliyle birleşerek fiil halini alır. Bu nedenle ayrı yazılır. Tıpkı "takdir edilmek", "ifade edilmek" gibi birleşik yapılar gibi düşünülmelidir.
Yazım Kurallarına Göre Derç Edilmesi Ayrı mı Yazılır?
Evet, "derç edilmesi" ifadesi ayrı yazılır. Türk Dil Kurumu’nun (TDK) yazım kılavuzuna göre, “edilmek”, “olmak”, “eylemek”, “kılmak” gibi yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller ayrı yazılır.
Bazı örnekler:
– Affedilmek
– Kabul edilmek
– Zikredilmek
– Derç edilmek
Dolayısıyla, "derç" ve "edilmesi" kelimeleri bitişik yazılamaz. Bu, hem dil bilgisi kurallarına hem de yazım kurallarına aykırıdır.
Derç Edilmesi Hangi Alanlarda Kullanılır?
"Derç edilmesi" ifadesi, genellikle şu alanlarda sık kullanılır:
– Resmi Yazışmalar: Devlet dairelerinde hazırlanan yazılarda.
– Hukuki Belgeler: Tutanaklarda, mahkeme kararlarında.
– Akademik Metinler: Tezlerde, bilimsel raporlarda.
– İdari Belgeler: Protokollerde, dilekçelerde.
Örnek:
"Tarafların beyanları zapta derç edilmiştir."
Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
1. “Derç edilmesi” ile “yazılması” aynı anlama mı gelir?
Hayır, tam olarak aynı değildir. “Yazılması” daha genel bir anlam taşır, oysa “derç edilmesi” resmi ve kayıt altına alınma anlamı içerir. Daha çok belgelerde yer almak anlamına gelir.
2. “Derç” kelimesi tek başına kullanılabilir mi?
Kullanılabilir, ancak genellikle yardımcı fiille birlikte anlam kazanır. Örneğin: “Bu bilgi derç edilecek.” Tek başına "derç" kelimesi isimdir, "kaydetme" anlamında kullanılır.
3. Günlük dilde “derç edilmesi” kullanılmalı mı?
Günlük dilde kullanımı yaygın değildir ve yerinde de değildir. Bunun yerine daha sade ifadeler tercih edilebilir. Ancak resmi yazışmalarda tercih edilmesi gereken bir ifadedir.
4. Derç edilmek hangi zamanlarda çekimlenebilir?
"Derç edilmek" fiili, Türkçe'deki diğer edilgen fiiller gibi çekimlenebilir:
– Geçmiş zaman: Derç edildi
– Şimdiki zaman: Derç ediliyor
– Gelecek zaman: Derç edilecek
– Emir kipi: Derç edilsin
5. Derç edilmesi yerine hangi ifadeler kullanılabilir?
Daha sade bir dilde aşağıdaki alternatifler tercih edilebilir:
– Kaydedilmesi
– Yazılması
– Belgeye geçirilmesi
Ancak bazı belgelerde “derç edilmesi” ifadesi özel bir anlam taşıdığı için doğrudan bu ifade tercih edilmelidir.
İpuçları ve Ekstra Bilgiler
• TDK Kaynaklarını Kullanın: Türk Dil Kurumu’nun web sitesindeki [Yazım Kılavuzu](https://www.tdk.gov.tr) üzerinden kelime sorgulaması yapabilirsiniz.
• Osmanlıca Kökenli Kelimelere Dikkat Edin: "Derç", "tevdi", "muhatap", "ikmal", "tanzim" gibi kelimelerin doğru yazımı genellikle karıştırılır. Bu tür kelimeleri yazarken mutlaka güvenilir kaynaklardan kontrol edin.
• Resmi Yazışma Kurallarına Göz Atın: Derç edilmesi gibi ifadeler resmi belgelerde yer aldığı için, kurumların yazım ve belge düzenleme kılavuzlarını incelemek faydalı olur.
• Dil Bilgisi Kitaplarından Destek Alın: Üniversite düzeyindeki dil bilgisi kitaplarında birleşik fiillerin yazımı ve kökeniyle ilgili daha ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.
Sonuç
"Derç edilmesi" ifadesi, resmi ve akademik metinlerde sıkça karşılaşılan, ancak yazımı konusunda zaman zaman karışıklık yaşanan bir ifadedir. Bu ifade, ayrı yazılmalı ve yardımcı fiil olan "edilmek" ile birlikte kullanılmalıdır. Yazım hatalarından kaçınmak ve doğru dil kullanımını yaygınlaştırmak adına, bu tür kelimelerin anlamını ve kullanıldığı bağlamı iyi bilmek gerekir. Bu sayede hem kişisel yazışmalarda hem de resmi belgelerde doğru ve etkili bir dil kullanımı mümkün olur.