bencede
Member
Deniz salyası Marmara Denizi’ni tesiri altına almaya devam ediyor. Bilim insanları deniz salyası (müsilaj) nasıl temizlenir sorusunun karşılığını bulmak için ağır gayret sarf ediyor. tıpkı vakitte belediyeler deniz salyasını yüzeyden toplama çalışmaları yapıyor fakat tabana çöken yapı canlı hayatını önemli biçimde tehdit ediyor.
‘MÜSİLAJ OKSİJENİN SUYA GEÇİŞİNİ ENGELLİYOR’
Mamara’yı saran deniz salyasının Ege’ye ve Karadeniz’e de geçme ihtimali ise endişelendiriyor. Giresun Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Türkmen, deniz salyasının önemli sonuçlarını “Marmara Denizi bir epeyce balık tipi için üretim, kışlama ve barınma merkezi olduğundan, hem pelajik ve birebir vakitte taban balıkların bu durumdan etkilenmemesi mümkün değildir. Plankton patlaması hadisesinin da kararı olarak ortaya çıkan bu müsilaj deniz yüzeyini bir battaniye üzere kaplayarak güneş ışığı ve atmosferdeki oksijenin suya geçişine mahzur olur. bu biçimdece deniz hayatında beslenme zinciri en alt halkasını oluşturan planktonik canlılar çoğalamaz ve bunun kararı olarak fito ve zoo planton ile beslenen canlılar besin bulamazlar. Örneğin hamsi yavruları ve erginleri planktonik canlılarla beslenirler. Doğal olarak plankton yetersizliği durumunda hamsi popülasyonlarında epey değerli azalmalar görülebilecektir.
‘BÜTÜN CANLILAR OLUMSUZ ETKİLENİR’
Bu olay hamsi ve çaça üzere balıklarla beslenen palamut ve lüfer üzere avcı balıkların stoklarında da kıymetli ölçüde azalmalara sebep olacaktır. Müsilaj hususunun vakit içerisinde çürüyerek tabana çökmesi kaçınılmaz bir durumdur. Tabana çöken bu müsilaj unsuru tabanda yaşayan bütün deniz organizmalarının hayatına son verecektir. Örneğin tabanda bulunan deniz çayırları yok olacak ve bu ortamlarda yaşayan bütün canlılar bu durumdan olumsuz etkilenecektir” diyerek deklare etti.
‘MARMARA’NIN KİRLİLİĞİNDE KARADENİZ’İN DE HİSSESİ VAR’
Marmara Denizi’nde görülen müsilaj hadisesinin Karadeniz boyutunu kıymetlendiren Prof. Dr. Mustafa Türkmen, “Öncelikle Karadeniz’inde kapalı bir deniz olduğunu unutmamak gerekir. Karadeniz de dünyanın en kirli denizlerinden biridir. Tuna, Dinyeper ve Dinyester üzere devasa ırmaklar ve öbür akarsularla Karadeniz’e büyük bir atık deşarjı vardır. aslına bakarsanız Marmara Denizi’nin kirliliğinde Karadeniz’inde hissesi vardır. Zira Karadeniz’den üst akıntılarla Marmara Denizi’ne devamlı biçimde organik unsur taşınmaktadır.
‘ÇOK TEHLİKELİ BOYUTLARDA OLMASA DA GÖZLENEBİLİR’
Karadeniz kıyılarının fazla girintili çıkıntılı olmaması ve devamlı istikamet değiştiren akıntılara sahip olması şimdilik Karadeniz’i kurtarmaktadır. Ancak Karadeniz’in 150-200 metre derinliklerinde oksijen bulunmaması, kimi özel hayat formları hariç hayat olmaması unutulmamalıdır. Günün birinde Karadeniz de kendi kendini doğal olarak yenileyemez bir duruma gelebilir ve hidrojen sülfür (H2S) gazı atmosfere ulaşırsa Karadeniz kıyılarında yaşayanlar için felaket olabilir. Karadeniz’de deniz salyasına misal olaylar şimdilik kapalı ekosisteme sahip liman, balıkçı barınakları, koy ve körfezlerde fazlaca tehlikeli boyutlarda olmasa da gözlenebilir” dedi.
‘ARITMA SİSTEMLERİ KURULMALI’
Müsilaj kirliliğinin tahlili için kimi deniz canlıları çiftlikleri kurulabileceğini de belirten Prof. Dr. Türkmen, “Aslında tahlil fazlaca sıradan. Kısa vadede epey süratli bir biçimde çeşitli teknolojik yollarla müsilajın toplanarak, süratlice kurutulup depolanması gerekmektedir. bu türlü ekosistemdeki müsilaj konsantrasyonu azaldıkça oksijen de zıt tarafta artacak ve ekosistem kendini yenileyebilme noktasına yanlışsız ilerleyecektir. bir daha kısa ve orta vadede Marmara Denizi’ni çevreleyen yerleşim yerlerinden katı ve sıvı deşarjlar için acil tedbirler alınarak arıtma sistemleri kurulmalıdır. Tarımda çok ve bilinçsiz gübre ve ilaç kullanması denetim edilebilir.
‘ÇİFTLİK KURULMASI TEŞVİK EDİLEBİLİR’
Orta ve uzun vadede denizlerimizde denetimli olarak yosun, midye, istiridye ve deniz salyangozu çiftliklerinin kurulması teşvik edilebilir. Zira bu canlılar denizlerin doğal olarak temizlenmesinde hayli kıymetli roller üstlenmektedir. Örneğin bir midye günde en az 40-50 litre suyu süzerek beslenir. Öteki taraftan bu çiftliklerin istihdam ve ülke iktisadına katkıları ve katma bedeli de göz gerisi edilemeyecek kadar yüksektir. Yani müsilaj tahminen de bizlerin bilinçlenmesi için bir fırsat olabilir. Şayet bu müsilaj ikazını dikkate alıp, şimdiden gerekli tedbirleri alırsak, gelecekteki fazlaca daha büyük muhtemel etraf felaketlerini önlemek için fırsatımız olabilir. bu biçimdelikle gelecek jenerasyonlara fazlaca daha pak bir dünya bırakabiliriz” diye konuştu.
‘MÜSİLAJ OKSİJENİN SUYA GEÇİŞİNİ ENGELLİYOR’
Mamara’yı saran deniz salyasının Ege’ye ve Karadeniz’e de geçme ihtimali ise endişelendiriyor. Giresun Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Türkmen, deniz salyasının önemli sonuçlarını “Marmara Denizi bir epeyce balık tipi için üretim, kışlama ve barınma merkezi olduğundan, hem pelajik ve birebir vakitte taban balıkların bu durumdan etkilenmemesi mümkün değildir. Plankton patlaması hadisesinin da kararı olarak ortaya çıkan bu müsilaj deniz yüzeyini bir battaniye üzere kaplayarak güneş ışığı ve atmosferdeki oksijenin suya geçişine mahzur olur. bu biçimdece deniz hayatında beslenme zinciri en alt halkasını oluşturan planktonik canlılar çoğalamaz ve bunun kararı olarak fito ve zoo planton ile beslenen canlılar besin bulamazlar. Örneğin hamsi yavruları ve erginleri planktonik canlılarla beslenirler. Doğal olarak plankton yetersizliği durumunda hamsi popülasyonlarında epey değerli azalmalar görülebilecektir.
‘BÜTÜN CANLILAR OLUMSUZ ETKİLENİR’
Bu olay hamsi ve çaça üzere balıklarla beslenen palamut ve lüfer üzere avcı balıkların stoklarında da kıymetli ölçüde azalmalara sebep olacaktır. Müsilaj hususunun vakit içerisinde çürüyerek tabana çökmesi kaçınılmaz bir durumdur. Tabana çöken bu müsilaj unsuru tabanda yaşayan bütün deniz organizmalarının hayatına son verecektir. Örneğin tabanda bulunan deniz çayırları yok olacak ve bu ortamlarda yaşayan bütün canlılar bu durumdan olumsuz etkilenecektir” diyerek deklare etti.
‘MARMARA’NIN KİRLİLİĞİNDE KARADENİZ’İN DE HİSSESİ VAR’
Marmara Denizi’nde görülen müsilaj hadisesinin Karadeniz boyutunu kıymetlendiren Prof. Dr. Mustafa Türkmen, “Öncelikle Karadeniz’inde kapalı bir deniz olduğunu unutmamak gerekir. Karadeniz de dünyanın en kirli denizlerinden biridir. Tuna, Dinyeper ve Dinyester üzere devasa ırmaklar ve öbür akarsularla Karadeniz’e büyük bir atık deşarjı vardır. aslına bakarsanız Marmara Denizi’nin kirliliğinde Karadeniz’inde hissesi vardır. Zira Karadeniz’den üst akıntılarla Marmara Denizi’ne devamlı biçimde organik unsur taşınmaktadır.
‘ÇOK TEHLİKELİ BOYUTLARDA OLMASA DA GÖZLENEBİLİR’
Karadeniz kıyılarının fazla girintili çıkıntılı olmaması ve devamlı istikamet değiştiren akıntılara sahip olması şimdilik Karadeniz’i kurtarmaktadır. Ancak Karadeniz’in 150-200 metre derinliklerinde oksijen bulunmaması, kimi özel hayat formları hariç hayat olmaması unutulmamalıdır. Günün birinde Karadeniz de kendi kendini doğal olarak yenileyemez bir duruma gelebilir ve hidrojen sülfür (H2S) gazı atmosfere ulaşırsa Karadeniz kıyılarında yaşayanlar için felaket olabilir. Karadeniz’de deniz salyasına misal olaylar şimdilik kapalı ekosisteme sahip liman, balıkçı barınakları, koy ve körfezlerde fazlaca tehlikeli boyutlarda olmasa da gözlenebilir” dedi.
‘ARITMA SİSTEMLERİ KURULMALI’
Müsilaj kirliliğinin tahlili için kimi deniz canlıları çiftlikleri kurulabileceğini de belirten Prof. Dr. Türkmen, “Aslında tahlil fazlaca sıradan. Kısa vadede epey süratli bir biçimde çeşitli teknolojik yollarla müsilajın toplanarak, süratlice kurutulup depolanması gerekmektedir. bu türlü ekosistemdeki müsilaj konsantrasyonu azaldıkça oksijen de zıt tarafta artacak ve ekosistem kendini yenileyebilme noktasına yanlışsız ilerleyecektir. bir daha kısa ve orta vadede Marmara Denizi’ni çevreleyen yerleşim yerlerinden katı ve sıvı deşarjlar için acil tedbirler alınarak arıtma sistemleri kurulmalıdır. Tarımda çok ve bilinçsiz gübre ve ilaç kullanması denetim edilebilir.
‘ÇİFTLİK KURULMASI TEŞVİK EDİLEBİLİR’
Orta ve uzun vadede denizlerimizde denetimli olarak yosun, midye, istiridye ve deniz salyangozu çiftliklerinin kurulması teşvik edilebilir. Zira bu canlılar denizlerin doğal olarak temizlenmesinde hayli kıymetli roller üstlenmektedir. Örneğin bir midye günde en az 40-50 litre suyu süzerek beslenir. Öteki taraftan bu çiftliklerin istihdam ve ülke iktisadına katkıları ve katma bedeli de göz gerisi edilemeyecek kadar yüksektir. Yani müsilaj tahminen de bizlerin bilinçlenmesi için bir fırsat olabilir. Şayet bu müsilaj ikazını dikkate alıp, şimdiden gerekli tedbirleri alırsak, gelecekteki fazlaca daha büyük muhtemel etraf felaketlerini önlemek için fırsatımız olabilir. bu biçimdelikle gelecek jenerasyonlara fazlaca daha pak bir dünya bırakabiliriz” diye konuştu.