Büyükelçilerin istenmeyen adam ilan edilmesi ekonomiyi nasıl tesirler?

uçanteneke

New member
Osman Kavala’nın tutukluluğunun dördüncü yılı niçiniyle 18 Ekim’de ABD, Fransa, Almanya, Hollanda, İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka, Kanada ve Yeni Zelanda büyükelçilerinin imzaladığı ortak bir açıklama yayımlandı. ABD, Almanya ve Kanada başta olmak üzere kimi ülkelerin Ankara’daki büyükelçiliklerinin toplumsal medya hesaplarında paylaştığı sözde özetle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal hür bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye davette bulunuldu. Açıklamanın akabinde, 10 ülkenin Ankara büyükelçileri Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı, uyarıldı.

21 Ekim’de Afrika ziyaretinden dönen Cumhurbaşkanı Erdoğan büyükelçilerin uyarılmasını kâfi bulmayarak “Bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz” dedi. 23 Ekim’de ise Erdoğan, 10 büyükelçinin “istenmeyen adam” ilan edilmesi için Dışişleri Bakanlığı’na talimat verdiğini duyurdu. Kavala açıklamasında bulunan 10 büyükelçinin kelamları ülkelerinde yankı buldu, birinci yansılar geldi. Artık ise Türkiye’nin bu ülkelerle olan münasebetlerinin geleceği merak konusu. Lakin asıl merak edilen, siyasetle bir arada yürüyen iktisadın, istenmeyen adam (Persona Non Grata) krizinden nasıl etkileneceği?


10 ÜLKEYE 35 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT YAPTIK

Dünya Gazetesi’nden Kerim Ülker’in haberine göre;
Çünkü bu 10 ülke Türkiye’nin en büyük ticari partnerleri içinde. Türkiye’ye yatırım yapan yabancı şirketlerin büyük kısmı işte bu 10 ülke içinde yer alıyor.

Gelin evvel 10 ülke ile Türkiye içindeki dış ticaret sayılarına bakalım. Türkiye İhracat Meclisi’nin deklare ettiğı dış ticaret sayılarına göre bu yılın 8 aylık periyodunda toplamda 310 milyar 170 milyon dolarlık ihracat ve ithalat yapılmış. 10 ülkenin hissesi ise 70 milyar 836 milyon dolar. Yani ortalama her 4 ünite ticaretin 1’i işte bu ülkelerle gerçekleşmiş. 8 aylık devirde Türkiye’nin tüm ülkelere yaptığı toplam ihracat 140 milyar dolar. en çok ihracat yaptığımız ülkeler içinde açıklamada bulunan ülkeler kıymetli hisseye sahip. Bu ülkelere yapılan ihracat 35 milyar 680 milyon dolar. Almanya 12.4 milyar dolarla birinci sırada yer alırken, ABD 9.1 milyar dolarla genel ülke sıralamasında 2’nci. Fransa, Hollanda, Kanada, Danimarka birinci 50 ülke içinde yer alıyor.

İthalat listesinde de bu ülkeler kıymetli bir yere sahip. 8 aylık toplam ithalat 169 milyar dolar iken, Kavala açıklamasını yapan 10 ülkeden yapılan toplam ithalat 35.1 milyar dolar düzeyinde. Almanya bu listede ise 14.6 milyar dolarla 3’üncü.


YATIRIMIN %16’SINI TEK BAŞINA YAPTI

10 ülkenin dış ticaretteki hissesi kadar, yatırımları da aslında dikkat alımlı sayılara sahip. Türkiye, coğrafik pozisyonu ve strateji değerinin yanı sıra memleketler arası yatırımcılara uzun vadede sunduğu cazip imkanlarla dünyanın her bölgesinden direkt sermaye yatırımı çeken ülke pozisyonunda. 2003 yılında başlayan bu süreç, her ne kadar son iki yılda gerilese de döviz kurlarından dolayı satın almalar hala az da olsa canlılığını koruyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2020 yılı aralık ayında deklare ettiğı yabancı yatırım sayılarına bakılırsa Türkiye’ye 2003 yılından bu yana dünyanın her bölgesinden 165 milyar dolarlık direkt yatırım yapıldı. Türkiye’ye en çok yatırım Avrupa’dan gelirken, yıllar prestijiyle bu bölgeden gelen yatırımların toplam yatırımlar ortasındaki hissesi yüzde 60 ile 87 içinde değişti. 18 yıllık periyotta Avrupa’dan 120,1 milyar dolar, Asya’dan 29 milyar dolar, Amerika’dan 14,3 milyar dolar yatırım geldi. Türkiye’nin en büyük yatırım ortağı pozisyonundaki Hollanda, son 18 yılda bankacılık ve güç başta olmak üzere liman, lojistik, tarım, havacılık, besin, elektronik, otomotiv yan sanayi, sıhhat turizmi üzere alanlarda yatırım yaptı. Birinci sıradaki Hollanda’dan gelen toplam yatırım fiyatı ise 26.2 milyar dolar oldu. 2004, 2006, 2007, 2014, 2016, 2017, 2018 ve 2019’da Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülke unvanının sahibi olan Hollanda, tek başına 165 milyar dolarlık yatırımın yüzde 16’sını kendisi karşıladı.


FRANSA, ALMANYA VE ABD BİRİNCİ 5’TE

Hollanda’nın akabinde bir diğer dikkat cazip ülke ise ABD. İkinci sıradaki ABD’den 18 yıllık devirde Türkiye’ye 12,9 milyar dolarlık direkt yatırım yapıldı. ABD, 2007, 2011, 2015 ve 2020 senelerında Türkiye’ye en çok yatırım yapan birinci 5 ülke içinde yerini aldı. Toplam yatırımlar ortasında ABD’nin hissesi yüzde 7,8 oldu. Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştirdiği Almanya, yatırımda da en kıymetli partnerler içinde. Otomotiv, sanayi, güç, petrokimya ve daha biroldukca alanda yatırım yapan Alman şirketleri, son 18 yılda 10,1 milyar dolarlık yatırım yaparak 5’inci sırada kendine yer buldu. Almanya, 2013 yılında Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülke unvanını almıştı. Fransa ise Türkiye’ye 18 yılda 7.5 milyar dolar yatırım yaptı. Yatırım sıralamasında 9’uncu olan Fransa, 2005 yılında Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülke unvanına sahipti.


NORVEÇ FONU’NUN 1 MİLYAR DOLARI VAR

10 ülke ile Türkiye içindeki ticari bağlantılar bununla da sonlu değil aslında. Türkiye’de on binlerce bireye istihdam yaratan bu 10 ülkedeki teşebbüs ve kamu fonlarının da önemli yatırmaları bulunuyor. 2020 yılında 100 milyar Euro’luk yatırım yapan Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), aslan hissesini Türkiye’ye ayırmıştı. 38 ülke içinden Türkiye 1,7 milyar Euro ile en yüksek yatırımı alan ülke oldu. ABD’li yatırım fonlarının ilgi gösterdiği Borsa İstanbul’daki en önemli yabancı ise Norveç’in kamu fonu. 1.3 trilyon dolarlık faali ile dünyanın en büyük kamu fonunun Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolarlık varlığı bulunuyor. Özetle Türkiye’nin en değerli ihracat ve ithalat ortakları olan işte bu 10 ülke, beraberinde Türkiye’ye yapılan yatırımların da öncüsü. Siyasetin iktisatla paralel ilerlediğini düşünürsek, iki taraf içindeki ticaretin de etkilenmemesi kaçınılmaz değil.
 
Üst