bencede
Member
Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Bursa’da kuruma tehlikesi altındaki Uluabat Gölü ile ilgili yaptığı son incelemelerin akabinde dikkat çeken bir rapor hazırladı.
Dr. Kesici, Nilüfer ilçesinde bir ovada 13 bin 600 hektar alanda tektonik kökenli alüvyal set gölü halinde oluşan Uluabat Gölü’ndeki ekosistem ve doğal yerleşim alanlarının, son senelerda ağır kullanım baskısıyla giderek yok olduğunu söylemiş oldu.
‘ÇÜRÜMÜŞ YEMYEŞİL SUYA DÖNÜŞTÜ’
Uluabat Gölü’nün hayli hassas istikrarlara sahip ve kesinlikle korunması gerektiğini belirten Dr. Kesici, “Bir vakit içinder suyu içilebilecek kalitede olan ve son senelerda ortalama su düzeyi 1 metreye kadar düşen Uluabat Gölü’ne sanayi, tarım ve evsel kirlilik yükü gelmeye devam ediyor” diyerek şu biçimde devam etti:
“Gölle irtibatlı dereler, çaylar yıllardır atık taşımaktadır. Gölde insan kaynaklı iç ve dış besi yükleri, azot fosfor çok oranda artış göstermekte. Bu atıklarla göl suyunda fosfor ve azot yükünün artması, suyun çok çekimle azalması, göl suyunu yıllardır kirlilik yüküyle adeta ‘çürümüş yemyeşil suya’ dönüştürmekte.”
‘YAĞIŞLARA KARŞIN GÖL CANLANMADI’
Göldeki çok alg artışına da dikkat çeken Dr. Kesici, “Bu yıl mevsim normaline dönen yağışlarla, su düzeyi ve hacmi iki kat artmasına karşın göl, istenilen canlılık düzeyine ulaşamadı. Daha havaların ısınmadığı bu vakitte; mavi-yeşil alglerin giderek artması, gölün suyunun yeşil su görünümü almasına, kalıcı bulunmasına ve kokmasına niye olmaktadır. Kirlilik ve ekolojik yıkımın göstergesi haline gelen, turizmi olumsuz etkileyen sinekler, şimdiden gölü ve hayat alanlarını istila etmiş durumda” diye konuştu.
‘SANAYİ, TARIM VE EVSEL KİRLİLİK YÜKÜ’
Uluabat’ı besleyen su varlıklarının da tehdit altında olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Göle sanayi, tarım ve evsel kirlilik yükü gelmeye devam ederken, bu kullanıcılar bununla birlikte gölden çok oranda su çekmektedir. Gölü besleyen kaynaklar üzerine yapılan gölet, baraj (Çınarcık) ve setler niçiniyle göl beslenememekte ve tatlı suyu giderek tuzlanmaktadır. Yarımadada son senelerda taşıma kapasitesi aşan ziyaretçi sayısı ve bilinçsiz kullanım kararında, doğal alanlar, tarihi ve arkeolojik yapılar ziyan nazaranbilmektedir” tabirlerini kullandı.
‘TEKNELERİ GÖL KIYISINDA TEMİZLEMEYİN’
Kuruyan ve kesilen sazlık alanlarıyla bitki örtüsü tahribinin, balıkların ve kuşların doğal hayat alanlarına ziyan verdiğine işaret eden Dr. Kesici, Gölyazı ve Eskikarakağaç’ta 700’ün üzerinde balıkçı, turizm ve göl kıyısındaki incir, şeftali bahçelerine ulaşımda kullanılan teknelere de dikkat çekti.
Teknelerin fosil yakıt kullanımı, paklık, bakım-onarımlarının göl kıyısında yapılması kararında oluşan egzoz ve sintine atıklarının gölü kirlettiğini söyleyen Dr. Kesici, bu süreçlerin göl kenarında yapılmaması gerektiğini vurguladı.
BU ÇEŞİTLER YOK OLMA TEHLİKESİ ALTINDA
Göldeki ticari gayeli balık tiplerinin, ağır av baskısı niçiniyle giderek azaldığını da anlatan Dr. Kesici, “Uluabat deresi ve gölünde turna balığı, yayın, kızılkanat, tatlısu sardalyası, tatlısu kefali, sazan, İsrail sazanı, yılan balığı, çakıl balığı ve tatlısu kereviti yaşamaktadır. Gölde etçil balık olan turna ve İsrail sazanı baskındır. Yayın balığının ve bilhassa jenerasyonu tehlike altında olan göğüslü çeşitleri su samuru ve endemik tatlısu sardalyası, küçük karabatak ve doruklu pelikan global ölçekte yok olma tehlikesi altında olan türlerdir” diyerek uyardı.
‘DOĞAL SÜREÇ İNSAN ELİYLE BOZULUYOR’
Gölün en değerli sıkıntısının, doğal sürecin insan eliyle bozulması olduğunu aktaran Dr. Kesici, şu tekliflerde bulundu:
“Göl suyunun doğal, biyolojik düzeyi korunana kadar su alımlarına son verilmelidir. Havzada göle ulaşan, birçok arıtılmayan atık su ölçüsü pek fazladır. Göl ve etrafının ekoturizmi ve ekolojisinin sürdürülebilirliği için atık suların bırakılmaması zarurî hale getirilmelidir. Bunun yerine, maliyeti başka arıtma sistemlerine nazaran daha ucuz olan arıtılmış gri suyun, kullanım suyu olarak kullanılması, gölün, su kaynaklarının korunmasına katkı sağladığı üzere tabiattaki su istikrarına de olumlu tesirler sağlayacaktır. Göl havzasındaki tarım alanlarında klasik tarım üretim teknikleri yerine kontrollerle denetim altına alınacak daha az su-kimyasal kullanılarak yapılan üretim sistemlerine geçilmelidir.”
Dr. Kesici, Nilüfer ilçesinde bir ovada 13 bin 600 hektar alanda tektonik kökenli alüvyal set gölü halinde oluşan Uluabat Gölü’ndeki ekosistem ve doğal yerleşim alanlarının, son senelerda ağır kullanım baskısıyla giderek yok olduğunu söylemiş oldu.
‘ÇÜRÜMÜŞ YEMYEŞİL SUYA DÖNÜŞTÜ’
Uluabat Gölü’nün hayli hassas istikrarlara sahip ve kesinlikle korunması gerektiğini belirten Dr. Kesici, “Bir vakit içinder suyu içilebilecek kalitede olan ve son senelerda ortalama su düzeyi 1 metreye kadar düşen Uluabat Gölü’ne sanayi, tarım ve evsel kirlilik yükü gelmeye devam ediyor” diyerek şu biçimde devam etti:
“Gölle irtibatlı dereler, çaylar yıllardır atık taşımaktadır. Gölde insan kaynaklı iç ve dış besi yükleri, azot fosfor çok oranda artış göstermekte. Bu atıklarla göl suyunda fosfor ve azot yükünün artması, suyun çok çekimle azalması, göl suyunu yıllardır kirlilik yüküyle adeta ‘çürümüş yemyeşil suya’ dönüştürmekte.”
‘YAĞIŞLARA KARŞIN GÖL CANLANMADI’
Göldeki çok alg artışına da dikkat çeken Dr. Kesici, “Bu yıl mevsim normaline dönen yağışlarla, su düzeyi ve hacmi iki kat artmasına karşın göl, istenilen canlılık düzeyine ulaşamadı. Daha havaların ısınmadığı bu vakitte; mavi-yeşil alglerin giderek artması, gölün suyunun yeşil su görünümü almasına, kalıcı bulunmasına ve kokmasına niye olmaktadır. Kirlilik ve ekolojik yıkımın göstergesi haline gelen, turizmi olumsuz etkileyen sinekler, şimdiden gölü ve hayat alanlarını istila etmiş durumda” diye konuştu.
‘SANAYİ, TARIM VE EVSEL KİRLİLİK YÜKÜ’
Uluabat’ı besleyen su varlıklarının da tehdit altında olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Göle sanayi, tarım ve evsel kirlilik yükü gelmeye devam ederken, bu kullanıcılar bununla birlikte gölden çok oranda su çekmektedir. Gölü besleyen kaynaklar üzerine yapılan gölet, baraj (Çınarcık) ve setler niçiniyle göl beslenememekte ve tatlı suyu giderek tuzlanmaktadır. Yarımadada son senelerda taşıma kapasitesi aşan ziyaretçi sayısı ve bilinçsiz kullanım kararında, doğal alanlar, tarihi ve arkeolojik yapılar ziyan nazaranbilmektedir” tabirlerini kullandı.
‘TEKNELERİ GÖL KIYISINDA TEMİZLEMEYİN’
Kuruyan ve kesilen sazlık alanlarıyla bitki örtüsü tahribinin, balıkların ve kuşların doğal hayat alanlarına ziyan verdiğine işaret eden Dr. Kesici, Gölyazı ve Eskikarakağaç’ta 700’ün üzerinde balıkçı, turizm ve göl kıyısındaki incir, şeftali bahçelerine ulaşımda kullanılan teknelere de dikkat çekti.
Teknelerin fosil yakıt kullanımı, paklık, bakım-onarımlarının göl kıyısında yapılması kararında oluşan egzoz ve sintine atıklarının gölü kirlettiğini söyleyen Dr. Kesici, bu süreçlerin göl kenarında yapılmaması gerektiğini vurguladı.
BU ÇEŞİTLER YOK OLMA TEHLİKESİ ALTINDA
Göldeki ticari gayeli balık tiplerinin, ağır av baskısı niçiniyle giderek azaldığını da anlatan Dr. Kesici, “Uluabat deresi ve gölünde turna balığı, yayın, kızılkanat, tatlısu sardalyası, tatlısu kefali, sazan, İsrail sazanı, yılan balığı, çakıl balığı ve tatlısu kereviti yaşamaktadır. Gölde etçil balık olan turna ve İsrail sazanı baskındır. Yayın balığının ve bilhassa jenerasyonu tehlike altında olan göğüslü çeşitleri su samuru ve endemik tatlısu sardalyası, küçük karabatak ve doruklu pelikan global ölçekte yok olma tehlikesi altında olan türlerdir” diyerek uyardı.
‘DOĞAL SÜREÇ İNSAN ELİYLE BOZULUYOR’
Gölün en değerli sıkıntısının, doğal sürecin insan eliyle bozulması olduğunu aktaran Dr. Kesici, şu tekliflerde bulundu:
“Göl suyunun doğal, biyolojik düzeyi korunana kadar su alımlarına son verilmelidir. Havzada göle ulaşan, birçok arıtılmayan atık su ölçüsü pek fazladır. Göl ve etrafının ekoturizmi ve ekolojisinin sürdürülebilirliği için atık suların bırakılmaması zarurî hale getirilmelidir. Bunun yerine, maliyeti başka arıtma sistemlerine nazaran daha ucuz olan arıtılmış gri suyun, kullanım suyu olarak kullanılması, gölün, su kaynaklarının korunmasına katkı sağladığı üzere tabiattaki su istikrarına de olumlu tesirler sağlayacaktır. Göl havzasındaki tarım alanlarında klasik tarım üretim teknikleri yerine kontrollerle denetim altına alınacak daha az su-kimyasal kullanılarak yapılan üretim sistemlerine geçilmelidir.”