uçanteneke
New member
‘TL cinsi tasarruf yapan itinayla cezalandırılır’ Dünya gazetesi müellifi Alaattin Aktaş başlıklı yazısında vatandaşın TL’den niye uzak durduğunu şu tabirler ile deklare etti:
TÜİK her ay finansal yatırım araçlarının nominal ve enflasyondan arındırılmış gerçek getiri oranlarını açıklıyor. Gerçek getiri hesabı hem üretici fiyatlarına göre, birebir vakitte tüketici meblağlarına göre yapılıyor.
Biz bugün son on yılı kapsayan iki tablo hazırladık.
Birinci tablomuzda, finansal yatırım araçlarının TÜFE’ye bakılırsa oluşan yıllık gerçek getiri ya da kayıpları yer alıyor.
İkinci tablomuzda ise genel gidişatı görmek istedik. Bu maksatla da 2011 yılını 100 kabul ederek zincirleme bir endeks oluşturduk.
Vatandaş TL’den uzak durmakta haklı
Tasarruf sahibi 2020 sonuna kadar mevduatına enflasyonla neredeyse birebir seviyede faiz alabiliyordu. Ancak geçen yıl yüzde 36’yı aşan tüketici fiyat artışı faiz getirisini silip süpürdü ve tasarruf sahibi mevduattan getiri elde etmek şu biçimde dursun, yüzde 16’ya yakın ziyan etti.
Geçen yıl en büyük kayıp ise yüzde 26’yı aşan oranla devlet iç borçlanma senetlerinde yaşandı.
Borsa yüzde 4 üzere az da olsa gerçek bir getiri sağladı.
Asıl çıkar ise dövizden ve altından elde edildi.
On yılın tablosu da birebir
2012-2021 periyodunda, yani on yılın toplamında Türk Lirası cinsinden tasarruf edenler cepten yemekten kurtulamadı. Ne TL cinsi mevduat hesabı açtıranlar, ne devlet iç borçlanma senedine yatırım yapanlar enflasyonun üstünde getiri elde edebildi. Bu on yılda mevduatta yüzde 14, DİBS’te yüzde 32 gerçek kayıp oluştu.
Buna karşılık tasarrufunu altın alarak değerlendirenler çok yüksek oranda kar elde etti. Altın, enflasyonu tabir yerindeyse ezdi geçti.
yıllar yılı vakit zaman duyduğumuz bir kelam var; “Dövizle oynayanın eli yanar” der birileri. Ancak hiç de o denli olmuyor. Döviz alanın değil, TL’de kalanın eli yanıyor. Son on yılın bilgileri, tasarrufunu dolar ve euro cinsinden değerlendirenlerin bu vakitte gerçek olarak sırasıyla yüzde 113 ve yüzde 83 getiri elde ettiğini ortaya koyuyor.
Bu yılki kayıp da çok yüksek olacak
Bu yıl enflasyon yüzde 40 ötüründa gerçekleşebilir. Mevduat faizi ise şu günlerde yüzde 20. Yani bu yıl mevduatı yeğleyenler bir daha hayli büyük bir ziyana uğrayacak.
Mevduat faizi, Merkez Bankası’nın siyaset faizi aşağı çekildikten daha sonra bir ölçü geriledi lakin artık bir daha yükseldi ve üç ay vadelide yüzde 20 seviyesinde. Üstelik mevduat faizi, Merkez Bankası faizinin aşağı çekilmeye başlandığı tarihtekinden de yüksek. Siyaset faizinin indirilmesi ve bu çerçevede elde edilen “kazanımlara” bir diğer gün ayrıntılı bir biçimde eğileceğiz.
Mevduat faizi yükseldi ancak gele gele lakin yüzde 20’ye geldi. Bu oran yıl ortasında sabit kalır mı bilemeyiz olağan ki lakin en azından kıymetli bir gerileme kaydetmeyeceğini söylemek yanlış olmaz. Pekala oran artar mı; natürel ki bu sorunun karşılığı da uygulanmakta olan siyasetlerde esaslı değişikliklere gidilip gidilmeyeceğine bağlı. O yüzden biz bu yılın faizini yüzde 20 olarak var iseyalım.
Bu yılki TÜFE’nin ne olacağına gelince… Yakın vakitte tek haniçin kelam edenler çıkıyorsa da, herbiçimde kastettikleri yıllık değil, aylık orandır. Zira yıllık TÜFE’nin değil birkaç ay ortasında bu yılın hiç bir ayında tek haneye inmeyeceği açık. Aksini söylemek için dört süreci bilmiyor olmak gerekir.
Geçenlerde de yazdığımız üzere bu yılın TÜFE gerçekleşmesi yüzde 40’a daha yakın olmak üzere yüzde 30-40 içinde oluşabilir. Üstelik bu optimist bir aralıktır. bir daha uygulanacak siyasetlere bağlı olarak yüzde 40’ın üstünde bir gerçekleşme mümkünlüğü da pek kuvvetli görünmektedir.
Faiz yüzde 20, enflasyon da yüzde 40 olursa bu yıl mevduatta yüzde 14’lük bir gerçek kayıp daha oluşacak demektir.
TÜİK her ay finansal yatırım araçlarının nominal ve enflasyondan arındırılmış gerçek getiri oranlarını açıklıyor. Gerçek getiri hesabı hem üretici fiyatlarına göre, birebir vakitte tüketici meblağlarına göre yapılıyor.
Biz bugün son on yılı kapsayan iki tablo hazırladık.
Birinci tablomuzda, finansal yatırım araçlarının TÜFE’ye bakılırsa oluşan yıllık gerçek getiri ya da kayıpları yer alıyor.
İkinci tablomuzda ise genel gidişatı görmek istedik. Bu maksatla da 2011 yılını 100 kabul ederek zincirleme bir endeks oluşturduk.
Vatandaş TL’den uzak durmakta haklı
Tasarruf sahibi 2020 sonuna kadar mevduatına enflasyonla neredeyse birebir seviyede faiz alabiliyordu. Ancak geçen yıl yüzde 36’yı aşan tüketici fiyat artışı faiz getirisini silip süpürdü ve tasarruf sahibi mevduattan getiri elde etmek şu biçimde dursun, yüzde 16’ya yakın ziyan etti.
Geçen yıl en büyük kayıp ise yüzde 26’yı aşan oranla devlet iç borçlanma senetlerinde yaşandı.
Borsa yüzde 4 üzere az da olsa gerçek bir getiri sağladı.
Asıl çıkar ise dövizden ve altından elde edildi.
On yılın tablosu da birebir
2012-2021 periyodunda, yani on yılın toplamında Türk Lirası cinsinden tasarruf edenler cepten yemekten kurtulamadı. Ne TL cinsi mevduat hesabı açtıranlar, ne devlet iç borçlanma senedine yatırım yapanlar enflasyonun üstünde getiri elde edebildi. Bu on yılda mevduatta yüzde 14, DİBS’te yüzde 32 gerçek kayıp oluştu.
Buna karşılık tasarrufunu altın alarak değerlendirenler çok yüksek oranda kar elde etti. Altın, enflasyonu tabir yerindeyse ezdi geçti.
yıllar yılı vakit zaman duyduğumuz bir kelam var; “Dövizle oynayanın eli yanar” der birileri. Ancak hiç de o denli olmuyor. Döviz alanın değil, TL’de kalanın eli yanıyor. Son on yılın bilgileri, tasarrufunu dolar ve euro cinsinden değerlendirenlerin bu vakitte gerçek olarak sırasıyla yüzde 113 ve yüzde 83 getiri elde ettiğini ortaya koyuyor.
Bu yılki kayıp da çok yüksek olacak
Mevduat faizi, Merkez Bankası’nın siyaset faizi aşağı çekildikten daha sonra bir ölçü geriledi lakin artık bir daha yükseldi ve üç ay vadelide yüzde 20 seviyesinde. Üstelik mevduat faizi, Merkez Bankası faizinin aşağı çekilmeye başlandığı tarihtekinden de yüksek. Siyaset faizinin indirilmesi ve bu çerçevede elde edilen “kazanımlara” bir diğer gün ayrıntılı bir biçimde eğileceğiz.
Mevduat faizi yükseldi ancak gele gele lakin yüzde 20’ye geldi. Bu oran yıl ortasında sabit kalır mı bilemeyiz olağan ki lakin en azından kıymetli bir gerileme kaydetmeyeceğini söylemek yanlış olmaz. Pekala oran artar mı; natürel ki bu sorunun karşılığı da uygulanmakta olan siyasetlerde esaslı değişikliklere gidilip gidilmeyeceğine bağlı. O yüzden biz bu yılın faizini yüzde 20 olarak var iseyalım.
Bu yılki TÜFE’nin ne olacağına gelince… Yakın vakitte tek haniçin kelam edenler çıkıyorsa da, herbiçimde kastettikleri yıllık değil, aylık orandır. Zira yıllık TÜFE’nin değil birkaç ay ortasında bu yılın hiç bir ayında tek haneye inmeyeceği açık. Aksini söylemek için dört süreci bilmiyor olmak gerekir.
Geçenlerde de yazdığımız üzere bu yılın TÜFE gerçekleşmesi yüzde 40’a daha yakın olmak üzere yüzde 30-40 içinde oluşabilir. Üstelik bu optimist bir aralıktır. bir daha uygulanacak siyasetlere bağlı olarak yüzde 40’ın üstünde bir gerçekleşme mümkünlüğü da pek kuvvetli görünmektedir.
Faiz yüzde 20, enflasyon da yüzde 40 olursa bu yıl mevduatta yüzde 14’lük bir gerçek kayıp daha oluşacak demektir.