uçanteneke
New member
AKP iktidarının adrese teslim ihaleleri 2018 yılında yapılan bir değişiklik ile “ihalesiz, denetimsiz” harcamaların kapısını açtı. Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesinden daha sonra ihalesiz istisna alımları yapılmasını düzenleyen husus bir daha düzenlendi. Erdoğan’ın da bu alımlara karar vermesinin yolu açılınca kamu kaynakları ile yapılan savunma gayeli harcamalar bir anda patladı. 5 yıllık harcama toplamı 85 milyar TL’ye dayandı.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, kamuoyunun dikkatlerinin üzerinde ağırlaştığı örtülü ödenek harcamaları Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle geçmiş cumhurbaşkanlarının tümünün harcama toplamlarını katladı. Hem oransal tıpkı vakitte meblağ olarak geçen yıl sonunda 1,7 milyar TL’ye, bu yılın birinci altı ayının sonunda da 2,1 milyar TL’ye çıkan harcamalar, bir diğer harcamanın yanında mütevazı kaldı.
Bakanların yetki alanına da girdi
Tayyip Erdoğan 2018 yılı Haziran ayında Cumhurbaşkanı seçildikten daha sonra 2 Temmuz’da yayımlanan 703 sayılı KHK ile Kamu İhale Kanunu’nun en çok oynanan iki hususundan biri olan ve istisnaları düzenleyen 3’üncü unsuru değiştirildi. Geçmişte bakanların tek başına aldığı şu karar için Cumhurbaşkanı da yetkilendirildi:
“Savunma, güvenlik yahut istihbarat alanları ile bağlantılı olduğuna yahut zımnilik ortasında yürütülmesi gerektiğine bakanlık tarafınca karar verilen, özel güvenlik önlemleri alınması gereken yahut devlet güvenliğine ait temel çıkarların korunmasını gerektiren hallerle ilgili olan mal ve hizmet alımları ile imal işlerinin istisna kapsamında ihalesiz olarak alınabilmesi.”
2008 yılında çıkartılan bir diğer maddeyle genişletilen ve denetlenemeyen bu alım yolu, Erdoğan da yetkilendirildikten daha sonra hem fiyat hem alımlar ortasındaki oranı prestijiyle arttı.
Alım ‘gizli’ ise ihalesiz yapma yetkisi
İlk formunda “… kapalılık ortasında yürütülmesi gerektiği, her bir ihale için ihale yetkilisince onaylanan; uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, roket, füze üzere araç, silah, silah gereç ve teçhizatı ve sistemleri ve harp materyalleri ile bunların araştırma-geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon, yazılım ve mühimmat ihaleleri ile bunlarla ilgili sefer stokları, bakım, işletme ve idameye yönelik mal ve hizmetler, devlet güvenliği ve istihbaratı kapsamındaki hizmet, gereç, teçhizat ve sistem alımları…” diye sınırlanan alımların evvel kapsamı genişletildi. “… Kapalılık ortasında yürütülmesi gereken” denilerek bakana “gizli” olduğu argüman edilen her alımı ihalesiz yapma yetkisi verildi.
Denetlenmesinin de yolu kapatılan bu alımlar için sonrasındasında Cumhurbaşkanı da yetkilendirildi.
Dev harcama
Yetkinin 2018’de Erdoğan’a geçmesiyle 3-b kapsamında yapılan alımlar bir yılda yüzde 30 ötüründa artarak 7,3 milyar TL’den 10,2 milyar TL’ye çıktı. 2019’da 8,9 milyar TL’ye gerileyen harcamalar 2020’de 10,3 milyar TL, 2021’de 12,9 milyar TL, 2022’nin birinci altı ayında da görülmemiş bir artışla 17,8 milyar TL’ye ulaştı.
Sadece altı ayda geçen yılın toplamından daha fazla istisna kapsamında alım yapıldı. 34 milyar TL’lik ihalesiz alımların yüzde 52’si olan 17,8 milyar TL’lik alım 3-b kapsamında Cumhurbaşkanı sonucuyla yapıldı.
723 alımdan 552’sini büyük kısmı içeriği bilinmeyen mal alımları oluşturdu. 132 hizmet alımı, 32 üretim işi, 7 de danışmanlık alımı yapıldı. Mal alımlarına 14 milyar TL, imal işine 2,1 milyar TL, hizmet alımına 1,6 milyar TL, danışmanlık alımına da 7 milyon TL harcandı.
Bu kapsamdaki alımlardan önümüzdeki günlerde yapılacak ve EKAP’ın sitesinde yayımlananlardan kimileri şu biçimde:
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, kamuoyunun dikkatlerinin üzerinde ağırlaştığı örtülü ödenek harcamaları Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle geçmiş cumhurbaşkanlarının tümünün harcama toplamlarını katladı. Hem oransal tıpkı vakitte meblağ olarak geçen yıl sonunda 1,7 milyar TL’ye, bu yılın birinci altı ayının sonunda da 2,1 milyar TL’ye çıkan harcamalar, bir diğer harcamanın yanında mütevazı kaldı.
Bakanların yetki alanına da girdi
Tayyip Erdoğan 2018 yılı Haziran ayında Cumhurbaşkanı seçildikten daha sonra 2 Temmuz’da yayımlanan 703 sayılı KHK ile Kamu İhale Kanunu’nun en çok oynanan iki hususundan biri olan ve istisnaları düzenleyen 3’üncü unsuru değiştirildi. Geçmişte bakanların tek başına aldığı şu karar için Cumhurbaşkanı da yetkilendirildi:
“Savunma, güvenlik yahut istihbarat alanları ile bağlantılı olduğuna yahut zımnilik ortasında yürütülmesi gerektiğine bakanlık tarafınca karar verilen, özel güvenlik önlemleri alınması gereken yahut devlet güvenliğine ait temel çıkarların korunmasını gerektiren hallerle ilgili olan mal ve hizmet alımları ile imal işlerinin istisna kapsamında ihalesiz olarak alınabilmesi.”
2008 yılında çıkartılan bir diğer maddeyle genişletilen ve denetlenemeyen bu alım yolu, Erdoğan da yetkilendirildikten daha sonra hem fiyat hem alımlar ortasındaki oranı prestijiyle arttı.
Alım ‘gizli’ ise ihalesiz yapma yetkisi
İlk formunda “… kapalılık ortasında yürütülmesi gerektiği, her bir ihale için ihale yetkilisince onaylanan; uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, roket, füze üzere araç, silah, silah gereç ve teçhizatı ve sistemleri ve harp materyalleri ile bunların araştırma-geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon, yazılım ve mühimmat ihaleleri ile bunlarla ilgili sefer stokları, bakım, işletme ve idameye yönelik mal ve hizmetler, devlet güvenliği ve istihbaratı kapsamındaki hizmet, gereç, teçhizat ve sistem alımları…” diye sınırlanan alımların evvel kapsamı genişletildi. “… Kapalılık ortasında yürütülmesi gereken” denilerek bakana “gizli” olduğu argüman edilen her alımı ihalesiz yapma yetkisi verildi.
Denetlenmesinin de yolu kapatılan bu alımlar için sonrasındasında Cumhurbaşkanı da yetkilendirildi.
Dev harcama
Yetkinin 2018’de Erdoğan’a geçmesiyle 3-b kapsamında yapılan alımlar bir yılda yüzde 30 ötüründa artarak 7,3 milyar TL’den 10,2 milyar TL’ye çıktı. 2019’da 8,9 milyar TL’ye gerileyen harcamalar 2020’de 10,3 milyar TL, 2021’de 12,9 milyar TL, 2022’nin birinci altı ayında da görülmemiş bir artışla 17,8 milyar TL’ye ulaştı.
Sadece altı ayda geçen yılın toplamından daha fazla istisna kapsamında alım yapıldı. 34 milyar TL’lik ihalesiz alımların yüzde 52’si olan 17,8 milyar TL’lik alım 3-b kapsamında Cumhurbaşkanı sonucuyla yapıldı.
723 alımdan 552’sini büyük kısmı içeriği bilinmeyen mal alımları oluşturdu. 132 hizmet alımı, 32 üretim işi, 7 de danışmanlık alımı yapıldı. Mal alımlarına 14 milyar TL, imal işine 2,1 milyar TL, hizmet alımına 1,6 milyar TL, danışmanlık alımına da 7 milyon TL harcandı.
Bu kapsamdaki alımlardan önümüzdeki günlerde yapılacak ve EKAP’ın sitesinde yayımlananlardan kimileri şu biçimde:
- İnsansız Hava Gayesi Hizmet Alımı (Milli Savunma Bakanlığı)
- Arama Kurtarma Ekipman Kadrosu (Emniyet Genel Müdürlüğü)
- Yangın Gereci Alımı (Milli Savunma Bakanlığı)
- Kamuflaj Yazlık Kışlık Elbise (Emniyet Genel Müdürlüğü)
- Sıg Sauer SIG516 Piyade Tüfeği Yedek Modül (Emniyet Genel Müdürlüğü)
- Keskin Nişancı Fişeği (Emniyet Genel Müdürlüğü)