uçanteneke
New member
30 Kasın akşamı Erdoğan’ın ortak yayında yaptığı yeni ekonomik sisteme devam edeceklerini açıklamasından daha sonra dolar rekor tazeliyerek 13.95’i gördü. 1 Aralık gününe 12.88 liradan başlayan dolar gün ortasında 13.80’e kadar tırmandı. Merkez Bankası öğle saatlerinde dolara müdahale ettiğini duyurdu ve dolar 12.50’lere kadar düştü. Ancak Erdoğan’ın küme toplantısında yaptığı konuşmadan daha sonra bir daha 13 liraların üstüne çıktı ve orada tutundu. 1 Aralık gecesi Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ‘bakılırsavden affını isteyerek’ ayrıldı. Elvan’ın yerine ise Nureddin Nebati atandı.
Daha evvel Merkez Bankası lider yardımcılığı ve Borsa İstanbul İdare Konseyi başkanlığı ile Genel Müdürlüğü bakılırsavlerinde bulunmuş olan Gelecek Partisi İdare Konseyi üyesi ekonomist Prof. Dr. İbrahim Turhan Merkez Bankası’nın dolara müdahalesini halktv.com.tr’ye yorumladı.
“Merkez Bankası’ndaki para bankaların mevduatları ve swaplardan oluşuyor. Dolar satışları başladığı anda piyasa tabiriyle “gel-gel” yapmaya başlandı. Ancak bu kısa sürdü” diyen Turhan, yaşananları “Denizi kovayla, tıpkı vakitte tabanı delik kovayla boşaltmak ne kadar mümkünse rezerv satarak kuru yatıştırmak da o kadar mümkün” kelamları ile söz etti.
Merkez Bankası’nın bugün ne kadar dolar sattığını bilmiyoruz. 15 gün daha sonra Merkez Bankası’nın raporlarından öğreneceğiz. Merkez’in dolara müdahalesinin hiçbir tesiri olmadığını belirten Turhan, bunun sebebini ise “İnsanlar Merkez Bankası’nın güçlü bir müdahale edecek parası olmadığını biliyor. Şu anda satılan dolarların borç olduğunu cümle alem biliyor. Merkez’in rezervleri swaplardan ve bankaların döviz mevduatlarından oluşuyor “ kelamları ile deklare etti.
İş denetimden çıktığı için Merkez dolara müdahale ediyor. Erdoğan ne yaparsa yapsın gerçek bir ekonomik program uygulanmadığı sürece işler bir daha yoluna girmeyeceğini söyleyen Turhan “En son Merkez Bankası piyasaya bu biçimde bir müdahaleyi 23 Ocak 2014 yılında yapmıştı. Merkez bu biçimde 3.1 milyar dolar satmıştı fakat hiçbir işe yaramadı. Artık yapılan atılım de işe yaramayacak. 2014 yılında yaklaşık olarak 2.30 lira düzeyinde olan dolara MB müdahale etmişti. İşe yaramayan atılım uğruna milletin parası boşa gitti. Müdahalenin işe yaraması için evvel Merkez Bankası’nın kuvvetli olması, ona hürmet duyulması ve kararlarına inanılması gerekiyor. daha sonra da ortada hakikaten bilimsel temellere dayanan bir ekonomik program olması lazım. Ortada bu iki şayet olmazsa olmaz olmadığı için müdahale işe yaramayacak” dedi.
Hiperenflasyon yaşayan son ülke Venezuela’dan bir kare
“Yüksek enflasyon ortamında gerçek fiyatların yüksek tutulması kışkırtılmış talebe akaryakıt dökmek gibi”
“Reel fiyat artışları. Şu hayat pahalılığı ortamında hayatını sürdürme uğraşı veren dar gelirli kesitlere fiyat artışı yapılacağı kesin. Lakin öteki taraftan yüksek enflasyon ortamında gerçek fiyatların yüksek tutulması durumunda bu da esasen kışkırtılmış olan talebe akaryakıt dökmek üzere bir tesir yaratacak. Geçmişte iki haneli kronik yüksek enflasyon periyotları yaşadık. Lakin hiç hiper-enflasyon deneyimi, yani aylık enflasyonun yüzde 50’yi, yıllık enflasyonun 10 binleri 50 binleri bulduğu bir periyodu yaşamadık” diyen Turhan kelamlarını şöyleki devam ettirdi:
“Önümüzdeki devirde bizi bekleyen tehlikeler”
“Türkiye’nin yaşadığı en yüksek yıllık enflasyon 1994 krizi devrindeki yüzde 150’dir. Bunun niçini fiyat artışlarının daima enflasyonun gerisinden gelmesi. Öteki bir tabirle gerçek fiyatın enflasyona anlık olarak ayak uyduramaması, o düzeltmenin yapılmaması idi. Bu durum ortaya çıkarsa hiper-enflasyon riskini de ortaya çıkaracak. Önümüzdeki devirde bizi bekleyen tehlikeler bunlar. Bunların somut hayatımızdaki yansımaları da fiyatların sık sık artması. 1994’ü anımsayanlar ne demek istediğimi anlar. Haftalık fiyat değişimleri; akaryakıt, doğalgaz, kömür üzere ithalata dayalı eserlerde ya daima fiyat artışları ya da bunların bütçeden desteklenmeye çalışılması… Bütçe açığının denetimden çıkması, vadeli fiyat verme imkanı ortadan kalkacağı için vadeli ticaret ve ödeme sisteminin büyük ziyan görmesi, ticarette tarafların birbirlerine borçlarını ödemeyi aksatması, borçların daima geciktirilmesi üzere şeyleri ne yazık ki nazaranceğiz”
Asıl şoku önümüzdeki yılın birinci dört ayında yaşayacağız
Turhan önümüzdeki aylarda neler yaşayacağımızı ise şu sözlerle tabir etti:
Enflasyonda artışı bu aydan itibaren nazaranceğiz. Akaryakıt meblağlarına birkaç sefer artırım geldi, ekmek ve un meblağları arttı. Asıl şoku önümüzdeki yılın birinci dört ayında yaşayacağız. Yıllık enflasyonun yüzde 30’un üzerine çıkma mümkünlüğü devasa yükseklikte. Kur döviz sarmalı büsbütün bir girdap olursa, maliye siyaseti denetim edilemez biçimde bozulursa, kredi genişlemesi ithalat üzerinde baskı oluşturacak boyuta ulaşır ve gerçek fiyat artışları enflasyonu yüksek iki basamaklı hanelere yanlışsız yaklaştırırsa bu biçimde bu yüzde 30 enflasyon optimist bir varsayım olarak kalır.
Erdoğan ülkeyi 2002’de aldığı yere getirdi
Şunu söyleyeyim: Adalet ve Kalkınma Partisi 2002’nin Aralık ayında hükümeti kurup idaresi devraldığında yüzde 30 civarında bir enflasyon vardı. O enflasyonun 2011 yılında yüzde 5’e kadar düştüğünü gördük. Hatta 2011 yılı nisan ayında Türkiye’deki yıllık enflasyon, İngiltere’deki enflasyonun altına indi. Şu anda Adalet ve Kalkınma Partisi, daha doğrusu Cumhur İttifakı koalisyonu demek lazım, Türkiye’yi 2002’de devraldığı şartlara geri getirmiş görünüyor. 2002 yılında Aralık ayından daha geriye gidersek karşımıza yüzde 60-70’li enflasyon oranları gelir. 90’lı senelerda yüzde 90 enflasyon gördük. Bunu bir grafik üzere düşünün. Grafiğin iki ucunu uzattığınızda ikisinin de birbirine emsal hale geldiğini nazaranceksiniz.
“Özel dal hazırlandı tüm risk kamuya yıkıldı”
“Bugün yaşadığımız tasa verici durum birden teğe değil aslında 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildikten daha sonra adım adım geldi. Bu kademeli geçiş bankalara, ve aşikâr bir ölçeğin üstündeki kurumsallaşmış gerçek dal firmalarına hazırlanmak için imkan verdi. Şu anda gerçek dal kuruluşlarının önümüzdeki on iki ay içerisinde vadesi gelecek yükümlülüklerini karşılamak için döviz mevcutları var. Bankaların yurt dışı muhabir hesaplarında ve Eurobondlarda, yani yabancı para cinsinden tahvillerde likiditesi yüksek. Bunlar çabucak nakde çevrilebilir inançlı varlıklar. ötürüsıyla bankaların durumu da çok kuvvetli. Ama özel kesimin bu kuvvetli durumu kamunun ağır bir döviz yükümlülüğü altına girmesi değerine oluştu.
Bir öteki deyişle döviz kuruna ait risklerin neredeyse tamamı kamuya aktarılmış durumda. Şu anda Merkez Bankası’nın, swap ismi verilen bilanço haricinde izlenen yükümlülükleri dahil edildiğinde, 35-40 milyar dolar açık konumu var. Hazinenin yaklaşık net açık konumu 100 milyar doların üzerinde. Kamu-özel iş birliği projelerinden kaynaklı 20-25 yılı bulan süreçte toplamda 160 milyar dolar üzere döviz cinsinden kamu yükümlülüğü var. Bu tablo ateşten topun kamunun kucağında olduğunu düşündürüyor. ötürüsıyla sizin bahsetmiş olduğuniz manada, yani bankacılık bölümünden kaynaklanacak bir kriz mümkünlüğü epey düşük. Bankaların geçmiş birkaç gün ortasında o biçimde davranması bahsetmiş olduğum üzere krizin anlık niteliğinden kaynaklanıyor.
Daha evvel Merkez Bankası lider yardımcılığı ve Borsa İstanbul İdare Konseyi başkanlığı ile Genel Müdürlüğü bakılırsavlerinde bulunmuş olan Gelecek Partisi İdare Konseyi üyesi ekonomist Prof. Dr. İbrahim Turhan Merkez Bankası’nın dolara müdahalesini halktv.com.tr’ye yorumladı.
“Merkez Bankası’ndaki para bankaların mevduatları ve swaplardan oluşuyor. Dolar satışları başladığı anda piyasa tabiriyle “gel-gel” yapmaya başlandı. Ancak bu kısa sürdü” diyen Turhan, yaşananları “Denizi kovayla, tıpkı vakitte tabanı delik kovayla boşaltmak ne kadar mümkünse rezerv satarak kuru yatıştırmak da o kadar mümkün” kelamları ile söz etti.
Merkez Bankası’nın bugün ne kadar dolar sattığını bilmiyoruz. 15 gün daha sonra Merkez Bankası’nın raporlarından öğreneceğiz. Merkez’in dolara müdahalesinin hiçbir tesiri olmadığını belirten Turhan, bunun sebebini ise “İnsanlar Merkez Bankası’nın güçlü bir müdahale edecek parası olmadığını biliyor. Şu anda satılan dolarların borç olduğunu cümle alem biliyor. Merkez’in rezervleri swaplardan ve bankaların döviz mevduatlarından oluşuyor “ kelamları ile deklare etti.
İş denetimden çıktığı için Merkez dolara müdahale ediyor. Erdoğan ne yaparsa yapsın gerçek bir ekonomik program uygulanmadığı sürece işler bir daha yoluna girmeyeceğini söyleyen Turhan “En son Merkez Bankası piyasaya bu biçimde bir müdahaleyi 23 Ocak 2014 yılında yapmıştı. Merkez bu biçimde 3.1 milyar dolar satmıştı fakat hiçbir işe yaramadı. Artık yapılan atılım de işe yaramayacak. 2014 yılında yaklaşık olarak 2.30 lira düzeyinde olan dolara MB müdahale etmişti. İşe yaramayan atılım uğruna milletin parası boşa gitti. Müdahalenin işe yaraması için evvel Merkez Bankası’nın kuvvetli olması, ona hürmet duyulması ve kararlarına inanılması gerekiyor. daha sonra da ortada hakikaten bilimsel temellere dayanan bir ekonomik program olması lazım. Ortada bu iki şayet olmazsa olmaz olmadığı için müdahale işe yaramayacak” dedi.
Hiperenflasyon yaşayan son ülke Venezuela’dan bir kare
“Yüksek enflasyon ortamında gerçek fiyatların yüksek tutulması kışkırtılmış talebe akaryakıt dökmek gibi”
“Reel fiyat artışları. Şu hayat pahalılığı ortamında hayatını sürdürme uğraşı veren dar gelirli kesitlere fiyat artışı yapılacağı kesin. Lakin öteki taraftan yüksek enflasyon ortamında gerçek fiyatların yüksek tutulması durumunda bu da esasen kışkırtılmış olan talebe akaryakıt dökmek üzere bir tesir yaratacak. Geçmişte iki haneli kronik yüksek enflasyon periyotları yaşadık. Lakin hiç hiper-enflasyon deneyimi, yani aylık enflasyonun yüzde 50’yi, yıllık enflasyonun 10 binleri 50 binleri bulduğu bir periyodu yaşamadık” diyen Turhan kelamlarını şöyleki devam ettirdi:
“Önümüzdeki devirde bizi bekleyen tehlikeler”
“Türkiye’nin yaşadığı en yüksek yıllık enflasyon 1994 krizi devrindeki yüzde 150’dir. Bunun niçini fiyat artışlarının daima enflasyonun gerisinden gelmesi. Öteki bir tabirle gerçek fiyatın enflasyona anlık olarak ayak uyduramaması, o düzeltmenin yapılmaması idi. Bu durum ortaya çıkarsa hiper-enflasyon riskini de ortaya çıkaracak. Önümüzdeki devirde bizi bekleyen tehlikeler bunlar. Bunların somut hayatımızdaki yansımaları da fiyatların sık sık artması. 1994’ü anımsayanlar ne demek istediğimi anlar. Haftalık fiyat değişimleri; akaryakıt, doğalgaz, kömür üzere ithalata dayalı eserlerde ya daima fiyat artışları ya da bunların bütçeden desteklenmeye çalışılması… Bütçe açığının denetimden çıkması, vadeli fiyat verme imkanı ortadan kalkacağı için vadeli ticaret ve ödeme sisteminin büyük ziyan görmesi, ticarette tarafların birbirlerine borçlarını ödemeyi aksatması, borçların daima geciktirilmesi üzere şeyleri ne yazık ki nazaranceğiz”
Asıl şoku önümüzdeki yılın birinci dört ayında yaşayacağız
Turhan önümüzdeki aylarda neler yaşayacağımızı ise şu sözlerle tabir etti:
Enflasyonda artışı bu aydan itibaren nazaranceğiz. Akaryakıt meblağlarına birkaç sefer artırım geldi, ekmek ve un meblağları arttı. Asıl şoku önümüzdeki yılın birinci dört ayında yaşayacağız. Yıllık enflasyonun yüzde 30’un üzerine çıkma mümkünlüğü devasa yükseklikte. Kur döviz sarmalı büsbütün bir girdap olursa, maliye siyaseti denetim edilemez biçimde bozulursa, kredi genişlemesi ithalat üzerinde baskı oluşturacak boyuta ulaşır ve gerçek fiyat artışları enflasyonu yüksek iki basamaklı hanelere yanlışsız yaklaştırırsa bu biçimde bu yüzde 30 enflasyon optimist bir varsayım olarak kalır.
Erdoğan ülkeyi 2002’de aldığı yere getirdi
Şunu söyleyeyim: Adalet ve Kalkınma Partisi 2002’nin Aralık ayında hükümeti kurup idaresi devraldığında yüzde 30 civarında bir enflasyon vardı. O enflasyonun 2011 yılında yüzde 5’e kadar düştüğünü gördük. Hatta 2011 yılı nisan ayında Türkiye’deki yıllık enflasyon, İngiltere’deki enflasyonun altına indi. Şu anda Adalet ve Kalkınma Partisi, daha doğrusu Cumhur İttifakı koalisyonu demek lazım, Türkiye’yi 2002’de devraldığı şartlara geri getirmiş görünüyor. 2002 yılında Aralık ayından daha geriye gidersek karşımıza yüzde 60-70’li enflasyon oranları gelir. 90’lı senelerda yüzde 90 enflasyon gördük. Bunu bir grafik üzere düşünün. Grafiğin iki ucunu uzattığınızda ikisinin de birbirine emsal hale geldiğini nazaranceksiniz.
“Özel dal hazırlandı tüm risk kamuya yıkıldı”
“Bugün yaşadığımız tasa verici durum birden teğe değil aslında 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildikten daha sonra adım adım geldi. Bu kademeli geçiş bankalara, ve aşikâr bir ölçeğin üstündeki kurumsallaşmış gerçek dal firmalarına hazırlanmak için imkan verdi. Şu anda gerçek dal kuruluşlarının önümüzdeki on iki ay içerisinde vadesi gelecek yükümlülüklerini karşılamak için döviz mevcutları var. Bankaların yurt dışı muhabir hesaplarında ve Eurobondlarda, yani yabancı para cinsinden tahvillerde likiditesi yüksek. Bunlar çabucak nakde çevrilebilir inançlı varlıklar. ötürüsıyla bankaların durumu da çok kuvvetli. Ama özel kesimin bu kuvvetli durumu kamunun ağır bir döviz yükümlülüğü altına girmesi değerine oluştu.
Bir öteki deyişle döviz kuruna ait risklerin neredeyse tamamı kamuya aktarılmış durumda. Şu anda Merkez Bankası’nın, swap ismi verilen bilanço haricinde izlenen yükümlülükleri dahil edildiğinde, 35-40 milyar dolar açık konumu var. Hazinenin yaklaşık net açık konumu 100 milyar doların üzerinde. Kamu-özel iş birliği projelerinden kaynaklı 20-25 yılı bulan süreçte toplamda 160 milyar dolar üzere döviz cinsinden kamu yükümlülüğü var. Bu tablo ateşten topun kamunun kucağında olduğunu düşündürüyor. ötürüsıyla sizin bahsetmiş olduğuniz manada, yani bankacılık bölümünden kaynaklanacak bir kriz mümkünlüğü epey düşük. Bankaların geçmiş birkaç gün ortasında o biçimde davranması bahsetmiş olduğum üzere krizin anlık niteliğinden kaynaklanıyor.