‘128 milyar dolar’ı ortaya çıkaran isimden yeni argüman: 3 ayda 24 milyar dolar buhar oldu

uçanteneke

New member
Dolar/TL hafta başında aylar daha sonra 15 lira hududunu aşarak 15,30’lu düzeylerine kadar çıktı. Piyasa uzmanları döviz kurunun istikrarda kalabilmesi için Merkez Bankası’nın kamu bankaları aracılığıyla döviz satışı gerçekleştirdiğini sık sık lisana getiriyor.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, 2019 Mart ayında başlayan ve 128 milyar dolarlık rezerv erimesini takip etmesinin akabinde bu yıl da yapılan değişimleri datalarla ortaya koyuyor. Bürümcekçi, bu sefer Merkez Bankası’nın bu yılın birinci çeyreğinde 24,3 milyar dolarlık döviz satışı yaptığını hesapladı.

Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine gore, IMF tarifli net memleketler arası rezerv için hesaplama yapan Bürümcekçi, reeskont kredileri, kur muhafazalı mevduatta döviz dönüşümü ve ihracat gelirinin belirli yüzdesinin alınması başta olmak üzere rezervlere döviz girişi sağlandığını belirterek çıkışların ise KİT’lere satış, swaplar, Hazine süreçleri olduğunu belirtti.

Haluk Bürümcekçi

Bürümcekçi’nin hesabına göre reeskont kredilerinden birinci çeyrekte 4.9 milyar dolarlık bir katkı sağlandı rezervlere. KKM’de dövizden dönüşten gelen ölçü ise yaklaşık 28.6 milyar dolar düzeyinde. KİT’lere 12.8 milyar dolar döviz satılırken swaplardan 2.4 milyar dolar düşüş, Hazine süreçlerinden ise 1.2 milyar dolarlık azalma var. İhracat bedellerinin yüzde 25’i hariç tutulduğunda memleketler arası net rezervlerin 17.1 milyar dolar birinci çeyrekte artması gerekiyordu. Lakin resmi datalara nazaran artış 7.8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Yani 9.3 milyar dolar daha az artış oldu.

Buna Bürümcekçi yaklaşık olarak her ay 5 milyar dolar düzeyinde ihracat bedeli eklendiğinde artışın yaklaşık 32.1 milyar dolar olması gerektiğini yani bunun da 24.3 milyar dolarlık fark yarattığını vurguladı.

Bürümcekçi pek epey datanın şeffaf olarak açıklanmadığı için hesaplamalarda kusur hissesi olabileceğine de işaret etti.

sıradan bir matematik

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, çok yüksek negatif gerçek faiz olduğunu ve KKM ile bu durumun çözülmeye çalışıldığını lisana getirerek lakin bunun da garantisi olmadığını söylemiş oldu. Bürümcekçi, “Döviz satma siyasetinin sürmesi için gelenin düzgün olması gidenin de onu aşmaması lazım. Yani sıradan bir matematik” diye konuştu.

Sürdürülebilirlik için birtakım bilgilerin takip edilmesi gerektiğini lisana getiren Bürümcekçi önceliği cari istikrara verdi. Bürümcekçi şu biçimde konuştu:

“Cari istikrar yüksek gidiyor. Doğalgaz ve petrol fiyatlarının yükselmesi tesirli. Doğalgaz mevsim itibariyle biraz rahatlatabilir lakin bir daha kış gelecek. Âlâ gidecek şeyler de var olağan. İhracat, turizm tarafı âlâ masraf. Lakin şu anda dış açık berbata gidiyor. Güç hariç dış istikrar fazlaca makus değil fakat bu biçimde de bir gerçek var. İkincisi yabancı çıkışları. Çok azaldığı için sorun yok aslına bakarsan yabancının gerçek dürüst durumu kalmadı. Buradan baskı gelmiyor. Üçüncü olarak hane halkının talebi. KKM bunu tutuyor, işe de yarıyor, döviz talebini geciktirmiş oluyor. Lakin KKM muhakkak bir büyüklüğe ulaştı. DTH’tan yeni dönüşler şayet olmazsa buradan sisteme yeni döviz girişi olmayacağı manasına geliyor. İzlemek gerekiyor. Son olarak da parasallaşmanın boyutu ne olacak bilmiyoruz. Kredi pompalamaları nereye gidecek? Merkez Bankası da kredi verecek. Tüm bunlar bu siyasetin ömrü uzayacak mı kısalacak mı gösterecek.”


Bu siyaset olmasaydı kur 18’e vurmazdı


Merkez Bankası’nın epeyce daha kuvvetli rezervleri olduğunun ve geçen senelerda hayli harcandığını hatırlatan Bürümcekçi, “Çok harcandı üzücü da patladı sonunda. Hiç yapmasanız bunları dolara/TL 18’e gelmezdi tahminen fakat 18’e vurdurdunuz. Hiç olmayacak bir yere geldi. Artık de olağanda gerçek kur olarak yetiyor olması lazım fakat enflasyon çok yüksek olduğu için zorluyor. Enflasyonu düzeltmeden kuru tutmak hayli daha sıkıntı olur. Sisteme yönelik vakit içindema için bir şey diyemem ancak bu biçimde bir şey sürdürülemez. Lakin ömrünü uzatacak şeyler olabiliyor. KKM’nin bir anda çıkması oyun değiştirdi. Artık tahminen enflasyon muhafazalı tahvil bir süre yönetim ettirecek. Ve vakit kazandıracak. Rusya Ukrayna krizi çıkmasa epey daha rahat sürdürülebilirdi. Artık bilemiyoruz tahminen yeterli bir şok da olabilir” diye konuştu.
 
Üst